Liveblog afgesloten
Dit liveblog is afgesloten. U kunt de nieuwste ontwikkelingen rondom het coronavirus in ons nieuwe liveblog volgen.
Amazon sluit pakhuizen tijdelijk voor prullen en luxe
Amazon gaat de komende weken de opslag verminderen van niet-essentiële producten om aan de vraag naar huishoudelijke en medische artikelen te kunnen voldoen. De maatregel geldt in elk geval tot 5 april, meldt de BBC. Hij is van toepassing op de pakhuizen van de Amerikaanse webwinkel in de Verenigde Staten en het Verenigd Koninkrijk.
De beperkte toegang tot de magazijnen is een streep door de rekening van wederverkopers, die van Amazons distributienetwerk gebruikmaken. Zij moeten nu zelf een oplossing bedenken om bestellingen bij hun klanten geleverd krijgen. Op het discussieplatform hekelen sommige verkopers het besluit. ‘Mijn verkopen waren net verdubbeld en nu staakt Amazon al mijn leveringen.’
De beslissing heeft vergaande gevolgen. In de VS neemt Amazon volgens sommige tellingen 40 procent van de onlineverkopen voor zijn rekening, bij de Britten is dat 30 procent, en een groot deel wordt verhandeld door derden.
Peter van Ammelrooy
KLM en bonden eens over reddingsplan
De KLM en de vakbonden zijn het woensdag eens geworden over de maatregelen die de luchtvaartmaatschappij wil nemen om de coronacrisis het hoofd te bieden. Zo is onder meer besloten om de winstuitkering niet al in april uit te betalen, zoals de bedoeling was, maar pas in oktober. Zo heeft KLM in de zomer meer cash bij de hand.
Het bedrijf en de bonden zouden de afgelopen dagen onderhandelen over een werktijdverkorting voor het voltallige personeel – 33 duizend man en vrouw sterk. Maar steeds werden de beraadslagingen door de actualiteit ingehaald. De situatie verslechterde zo'n beetje met het uur.
De bonden eisten onder meer dat de KLM de lonen tot 100 procent zou aanvullen, als de werknemers voor een deel onder de WW zouden vallen. Die vergoedt slechts 70 procent van het laatstverdiende loon, wat er op zou neerkomen dat werknemers het met circa 10 procent minder inkomsten zouden moeten doen.
Het kabinet kondigde echter dinsdag aan dat de regeling voor werktijdverkorting zou worden vervangen door een ruimhartiger Noodfonds Overbrugging Werkgelegenheid (NOW), dat zeker drie maanden geldt. Daar is wel de voorwaarde aan verbonden dat een werkgever niemand ontslaat. De KLM wil evenwel 1.500 tot 2.000 banen schrappen. Dat zal moeten gebeuren door natuurlijk verloop en het schrappen van inhuurkrachten.
Peter van Ammelrooy
© ANP — De KLM ontvangt van zijn Chinese partnermaatschappijen mondkapjes en handschoenen. Die gaan naar het Erasmus MC en andere zorginstellingen waar tekorten zijn. Kritiek op Ruttes ‘groepsimmuniteit’, Wiebes vindt ouderenuurtje sympathiek idee
Mark Rutte was een aanzienlijk deel van het coronadebat bezig met het wegnemen van de onrust die zijn tv-toespraak had veroorzaakt. In die toespraak deelde de premier maandag mee dat hij het virus ‘maximaal wilde controleren’ door het ‘beheerst’ te verspreiden onder de gezondste Nederlanders. Het resultaat zou groepsimmuniteit zijn, een ‘beschermende muur’ om de kwetsbare ouderen en mensen met een zwakke gezondheid.
Vlak na de speech kwam de lof, iets later volgden de vragen. Bedoelde Rutte dat hij een onbekend aantal zieken en doden op de koop toenam in de hoop groepsbescherming op te bouwen?
In een ongewoon lege plenaire zaal, waarin voorlopig alleen over coronakwesties wordt gepraat, probeerde Jaap van Dissel van het RIVM woensdagochtend helderheid te scheppen. In de dagen na de speech is onterecht veel aandacht uitgegaan naar de groepsimmuniteit, zei het hoofd infectiebestrijding. Die moet je vooral zien als ‘extra bescherming’. Voor het uitbannen van het virus blijft Nederland met de rest van de wereld ‘afhankelijk van de komst van een vaccin’. De premier sprak in zijn beantwoording van een misverstand. Immuniteit is niet het doel, maar slechts bijvangst.
Tijdens hetzelfde debat zei minister Eric Wiebes (Economische Zaken) dat supermarkten er goed aan zouden doen hun winkel dagelijks een uur te reserveren voor bijvoorbeeld oudere klanten. Die durven nu soms geen boodschappen te doen uit angst in de supermarkt het coronavirus op te lopen.
Supers in België en het VK hebben al zo'n ‘ouderenuurtje’ ingesteld. Dat bracht D66 en 50PLUS ertoe het kabinet te vragen om ook in Nederland op zo'n geste voor ouderen en andere kwetsbare groepen aan te dringen. Wiebes gaat het ‘sympathieke idee’ onder de aandacht van de supermarkten brengen, belooft hij.
Wiebes hield eerst de boot af, omdat gezondheidsexperts zo'n ouderenuurtje niet nodig vinden en hij het niet beter wil weten dan zij. Maar het kan ouderen ook over de streep trekken toch op pad te gaan en zo de eenzaamheid tegengaan die op de loer ligt nu ze door de coronamaatregelen minder onder de mensen komen, beaamt hij.
Dion Mebius
© Freek van den Bergh / de Volkskrant — Rutte en de betrokken ministers deden ook in Vak K aan social distancing. Beeldkwaliteit Netflix mogelijk omlaag
De oproep tot sociale afstand heeft zelfs gevolgen voor de beeldkwaliteit van streamingplatforms als Netflix. Een lagere kwaliteit moet overbelasting van het internet voorkomen, zo heeft de Europese Commissie in Brussel met Netflix besproken. De Commissie roept de streamingplatforms op met internetaanbieders samen te werken en hun doorvoer van data aan te passen.
Het idee is om de scherpe HD-kwaliteit, die meer capaciteit vergt, automatisch naar standaard te verlagen als er op het net te veel data worden gebruikt. Brussel maakt zich zorgen dat het groeiende gebruik van videostreamingsdiensten het internet kunnen ‘verstoppen’.
Door allerlei maatregelen, bijvoorbeeld de sluiting van bioscopen, cafés en theaters, nemen veel mensen hun toevlucht tot online-vertier. Daarnaast werken steeds meer mensen thuis en maken daarbij gebruik van het internet (zoals voor videoconferenties).
© Getty Images — Door de sluiting van bioscopen, cafés en theaters zoeken meer mensen online-vertier. Bijna 600 doden in Spanje
Het aantal bevestigde coronabesmettingen in Spanje is woensdag met ongeveer 2.000 gestegen tot 13.716. Het aantal doden ging binnen 24 uur omhoog van 525 naar 598, meldde het ministerie van Volksgezondheid in Madrid.
Na Italië is Spanje het land in Europa dat momenteel het zwaarst wordt getroffen door de coronacrisis. Op zaterdag is in het land de noodtoestand uitgeroepen, en sindsdien lijkt het land wel een politiestaat, schrijft correspondent Maartje Bakker: zelfs samen in een auto zitten mag niet meer.
De regio Madrid heeft het meest te lijden. Daar telden de autoriteiten woensdagavond meer dan 5.600 mensen die besmet zijn met het coronavirus. Het dodental staat daar op 390.
© Getty Images — Na Italië is Spanje het land in Europa dat momenteel het zwaarst wordt getroffen door de coronacrisis. Merkel: sinds WOII geen situatie in Duitsland die zo aankomt op ‘gemeenschappelijk, solidair handelen’
‘Het is serieus. Neemt u het ook serieus.’ Angela Merkel sprak woensdagavond de Duitse bevolking toe over het coronavirus. Afgezien van haar jaarlijkse nieuwjaarstoespraken was het haar eerste televisietoespraak in bijna vijftien jaar bondskanselierschap.
Nieuwe maatregelen kondigde Merkel niet aan. Wat ze wel deed was uitleggen, bedanken en steeds opnieuw onderstrepen dat het op iedere burger persoonlijk aankomt hoeveel slachtoffers corona in Duitsland zal maken. Sinds de Tweede Wereldoorlog heeft zich in Duitsland nooit eerder een situatie voorgedaan waarbij het zozeer aankomt op ‘gemeenschappelijk, solidair handelen’, zei ze.
Haar belangrijkste boodschap ging dan ook over individuele verantwoordelijkheid. ‘Dat we deze crisis overwinnen, daarvan ben ik behoorlijk zeker.’ Zinnen die bijna klinken naar Wir schaffen das, Merkels beroemdste en beruchtste uitspraak, tijdens de vluchtelingencrisis in 2015. Maar dan met een klein, maar onmisbaar element van twijfel en slechts bedoeld als opmaat voor de boodschap die volgde. ‘Maar hoe hoog zullen de slachtofferaantallen zijn? Hoeveel geliefde mensen zullen we verliezen? We hebben het grotendeels zelf in de hand.’
Sterre Lindhout
© DPA — Angela Merkel sprak voor het eerst in haar vijftien jaar als bondskanselier de natie toe via de televisie. Forse stijging aantal doden in Frankrijk
Het dodental door het coronavirus in Frankrijk is de afgelopen 24 uur sterk gestegen. De Franse gezondheidsautoriteiten meldden 89 nieuwe sterfgevallen, waardoor het totaal naar 264 opliep.
Frankrijk verkeerde woensdag voor de tweede dag in een lockdown-situatie, waarmee het de verspreiding van het virus wil indammen. Het aantal besmettingen nam van 7.730 toe tot 9.134. Van de patiënten zijn er 931 slecht aan toe.
© AFP — Medisch personeel duwt een patiënt richting een helikopter in Frankrijk. Transavia schrapt alle vluchten; roodgloeiende telefoon bij KLM
Luchtvaartmaatschappij Transavia staakt vanaf maandag tijdelijk alle vluchten. Er zal dan in ieder geval tot 5 april niet meer worden gevlogen. Wel zullen er komende week nog mensen worden opgehaald uit het buitenland, zoals de afgelopen week al veelvuldig gebeurde.
Eerder al gaf Transavia aan steeds grotere gaten in de dienstregeling te verwachten. Er vielen door de coronacrisis zo'n vier op de tien vluchten uit, mede door de toenemende restricties en maatregelen van overheden. Transavia, dat het veel meer dan zusterbedrijf KLM moet hebben van vakantiegangers, had zijn passagiers eerder zelf ook al aangeraden hun reisplannen uit te stellen.
Vanwege de uitzonderlijke omstandigheden heeft Transavia verder besloten om het vliegen vanaf Brussel uit te stellen naar maart 2021. Eigenlijk wilde de maatschappij dat deze zomer al gaan doen. Alle passagiers van wie de reis wordt geannuleerd, ontvangen daarover een mail.
Intussen staat bij KLM, dat deel uitmaakt van dezelfde groep als Transavia, de telefoon roodgloeiend. Veel reizigers hebben vragen over de situatie rond de virusuitbraak, en het bedrijf kan dit amper aan. KLM krijgt ongeveer tien keer meer berichten via socialemediakanalen binnen en ontvangt vier keer meer telefoontjes per dag dan normaal. De verwachting is dat het aantal vragen door toekomstige annuleringen alleen nog maar zal toenemen.
© AFP — Incheckbalie's zonder rijen nu in veel landen de grenzen dicht gaan. Minister Bruins onwel tijdens debat over coronacrisis
De lange dagen die het kabinet werkt tijdens de coronacrisis eisen hun tol. Bruno Bruins, de minister voor Medische Zorg, werd vanavond onwel tijdens het debat in de Tweede Kamer over de aanpak van het coronavirus. Na enige seconden stond Bruins op met hulp van zijn collega-minister Wouter Koolmees en liep hij weg uit de plenaire zaal. Kamervoorzitter Khadija Arib zag zich genoodzaakt de vergadering voor een krap uur te schorsen.
Vlak voor het ongelukkige moment kon Bruins meedelen dat Nederland snel kan beschikken over enkele miljoenen mondkapjes. Het tekort aan mondkapjes was de afgelopen dagen een grote zorg onder hulpverleners. Volgens Bruins zijn woensdag al 140 duizend mondkapjes beschikbaar gekomen. Ook zegde de minister toe om vanavond nog een noodverordening uit te vaardigen om alle mondkapjes in voorraad bij Nederlandse bedrijven te vorderen.
Dion Mebius
Het fragment waarin de minister toezegde om een noodverordening uit te vaardigen om alle mondkapjes in voorraad bij Nederlandse bedrijven te vorderen:
Zieken dwingen NS nu al tot ‘kleiner’ spoorboekje
De ‘beste reizigers’ kregen eerder deze week al te horen dat de NS de dienstregeling komende zaterdag drastisch gaat terugschroeven. Maar omdat er medewerkers wegvallen door ziekte moeten de klanten ook al donderdag en vrijdag rekening houden met uitvallende treinen, laten de spoorwegen weten.
Hoeveel ritten tot zaterdag sneuvelen valt nog niet te zeggen, aldus een woordvoerder. Maar vanaf zaterdag rijdt de NS met nog maar 35 procent van de stoelen, terwijl maandag bleek dat 85 procent van de reizigers in de ochtendspits wegbleef. ‘We willen er vooral voor zorgen dat mensen met een cruciaal beroep – zoals artsen en verpleegkundigen – nog met de trein naar het werk kunnen’, aldus de woordvoerder.
Een week geleden werden er voor het eerst treinen geschrapt. Toen werd het aantal ritten in de spits teruggebracht. Ook woensdag vielen er ritten uit, onder meer op de trajecten Den Haag – Amersfoort, Rotterdam – Utrecht, Lelystad – Schiphol en Schiphol – Dordrecht.
De NS is niet de enige die zijn dienstregeling krimpt. Arriva rijdt met minder treinen op de Maaslijn en in Noord-Nederland, Keolis rijdt met tijden en frequenties die zijn te vergelijken met die van de vakantiedienstregeling.
Peter van Ammelrooy
© ANP — Rustige perrons van het Amsterdam Centraal Station. Meer bedden op intensive care in gebruik
Door de corona-uitbraak zijn er er steeds meer bedden op de intensive care nodig om de ernstig zieke patiënten te behandelen. De Stichting Nice, de organisatie die IC-capaciteit continu bijhoudt op de website, meldde woensdag dat zo’n 150 bedden in gebruik zijn. Volgens de Nederlandse Vereniging van Intensive Care ligt het gebruik van de bedden nog iets hoger.
Aangezien ziekenhuizen hun gegevens door drukte niet telkens kunnen doorgeven en soms na overlijden van een patiënt een bed weer vrij komt, schommelen de aantallen continu. Heel Nederland heeft zo’n 1.200 bedden voor intensive care, waarvan er normaal gesproken 360 bedden vrij beschikbaar zijn. Wel zijn er grote regionale verschillen en zijn de bedden in vooral Brabant meer in gebruik.
Na een snelle toename van het aantal nieuwe patiënten op de intensive care is de instroom van nieuwe patiënten dinsdag en woensdag iets lager. Ook volgens het RIVM nam het aantal nieuwe patiënten iets af. Dinsdag werden nog 109 nieuwe patiënten opgenomen, woensdag kwamen er 94 nieuwe patiënten in het ziekenhuis. Een deel van deze patiënten belandt niet op de intensive care, maar in een afgeschermd gewoon ziekenhuisbed.
Xander van Uffelen en Serena Frijters
475 mensen gestorven in Italië, grootste aantal doden op één dag tot nu toe
In Italië zijn de afgelopen 24 uur 475 mensen om het leven gekomen door de gevolgen van het corona virus. Dat is een stijging van 19 procent ten opzichte van gisteren, en het grootste aantal doden op één dag tot nu toe.
In totaal zijn er in Italië 2.978 mensen overleden aan de ziekte – dat zijn bijna 50 slachtoffers per miljoen inwoners. Het grootste aantal doden viel tot nu toe in de regio Lombardije: 1.959.
In totaal zijn 35.713 Italianen besmet geraakt met het virus. 4.025 mensen zijn weer volledig hersteld.
Britse scholen vanaf weekeinde dicht
De Britse scholen gaan vanaf het weekeinde dicht. Er zal speciale opvang komen voor kinderen van zorgpersoneel. Dat heeft minister van Onderwijs Gavin Williamson bekendgemaakt in het Lagerhuis. Hiermee wil de Britse regering de verspreiding van het coronavirus vertragen.
Woensdagmiddag werd bekend dat het aantal dodelijke slachtoffers de honderd is gepasseerd. Het aantal is nu 104, een toename van 32. Eenderde van de doden betreft Londenaren. Het mortuarium van Westminster is snel uitgebreid. Tevens werd bekend dat enkele medewerkers van 10 Downing Street corona-achtige klachten hebben, wat heeft geleid tot de vrees dat ook premier Boris Johnson is blootgesteld.
Eerder op de dag hebben de supermarktketens Asda en Sainsbury maatregelen genomen tegen asociaal hamstergedrag. Consumenten mogen voortaan slechts drie stuks meenemen van populaire producten, met name pakken pasta en zakken rijst. De keten Iceland heeft een speciaal bejaardenuur ingevoerd. Aan het begin van de dag mogen alleen mensen van boven de 70 de winkels in, zodat ze niet het slachtoffer worden van lege schappen.
Vanuit het graafschap Somerset kwam het bericht dat de jubileumeditie van Glastonbury is afgelast. Bij deze jaargang stond Paul McCartney als topact gepland. Er komt voorlopig nog geen totale lockdown op het eiland, maar dat kan veranderen.
Groot-Brittannië-correspondent Patrick van IJzendoorn
Rotterdam en Amsterdam helpen zzp'ers versneld
Rotterdam gaat zzp’ers die inkomen verliezen door de coronacrisis versneld aan een uitkering helpen. De stad loopt daarmee vooruit op de uitwerking van de maatregelen van het kabinet die waarschijnlijk volgende week van kracht worden. ‘Daar kunnen we niet op wachten', zegt wethouder Richard Moti. ‘Wij zijn er al mee begonnen.’
In Amsterdam worden aanvragen van zzp’ers die deze week worden ingediend al beoordeeld volgens de nieuwe, versoepelde richtlijnen. ‘Het is cruciaal dat we de regeling versoepelen en versnellen’, aldus de Amsterdamse wethouder Rutger Groot Wassink.
Lees het hele bericht over de uitkeringen aan zzp'ers hier.
Mac van Dinther
Grens tussen VS en Canada gesloten
De Amerikaanse president Trump en de Canadese premier Trudeau hebben besloten om de grens tussen de Verenigde Staten en Canada voor niet-essentieel verkeer te sluiten. Op deze manier hopen zij de verspreiding van het coronavirus in te dammen.
Trump maakte het nieuws via Twitter bekend en zei dat de handel hierdoor niet geraakt zal worden. Beide landen hebben al enorme beperkingen opgelegd aan internationale reizen, maar hadden voor elkaar nog uitzonderingen gemaakt.
De maatregel gaat ‘zeer binnenkort’ in, en duurt ‘zolang als wij denken dat het nodig is’, zei premier Trudeau op een persconferentie. ‘Onze regeringen beseffen dat de voorraadstroom tussen deze twee landen moet blijven voortbestaan – dat voedsel, brandstof en medicijnen mensen aan beide kanten van de grens blijven bereiken. Deze stroom zal niet worden geraakt door ons besluit.’
Schiphol krimpt nu passagiers wegblijven
Een krimpend Schiphol – dat zal sommige omwonenden van de luchthaven als muziek in de oren klinken. Toch gaat Schiphol dat doen, vanaf volgende week dinsdag: krimpen. Van de zeven pieren blijven er nog maar twee in gebruik voor de passagiersvluchten die nog wel aankomen en vertrekken, de repatriëring van Nederlandse reizigers, vrachtverkeer, hulpdiensten en uitwijkende vliegtuigen.
De overige pieren worden gebruikt om vliegtuigen te parkeren die door de coronacrisis aan de grond blijven staan. Ook wordt de check-in beperkt tot vertrekhal 2 en een deel van vertrekhal 3. ‘Deze beperking van onze operatie past ook bij de zorg voor onze mensen en die van onze partners’, aldus Schiphol-topman Dick Benschop.
Op Schiphol is het aantal reizigers inmiddels met ruim 60 procent gedaald en gaat het aantal vluchten ook hard omlaag. Veel vluchten die nog worden uitgevoerd zijn bedoeld om Nederlanders op te halen die in het buitenland zijn gestrand.
Peter van Ammelrooy
Eerste dag onderwijs vanuit huis: ‘Relaxed dat ik geen veertig minuten hoef te fietsen’
Woensdag was de eerste dag dat middelbare scholieren vanuit huis onderwijs volgden. In het West-Friese dorp Waarland bevalt dat prima, vertelt 4 havo-scholier Lieke Groen (15). ‘Het lesprogramma wiskunde is precies hetzelfde: sommen oefenen en ze nakijken. Alleen legt de docent de uitkomsten nu via de groepschat uit, in plaats van op het schoolbord.’
Haar middelbare school, het Han Fortmann College in Heerhugowaard, blijft door de coronacrisis in elk geval gesloten tot de schoolexamens volgende week donderdag. Het is voor docenten improviseren geblazen om de leerlingen op tijd klaar te stomen. Via groepschats, WhatsAppgroepen, ingesproken powerpointpresentaties en YouTube- en Instagram-video's proberen ze contact te houden.
Het thuisonderwijs aan de keukentafel bevalt Lieke tot dusver uitstekend. ‘Als ik klaar ben met wiskunde, kan ik gelijk van start met het volgende vak. Op school moet ik wachten tot het uur voorbij is. Het is ook relaxed dat ik geen veertig minuten hoef te fietsen. Ik stap uit bed, klap mijn laptop open, sla mijn boeken open, zet mijn telefoon op niet-storen en ga aan de slag.’
Na wiskunde staat Nederlands op het programma, waar de docent een powerpoint met ingesproken instructies heeft klaargezet. Bij prangende vragen is ze bereikbaar via de chat of per e-mail. ‘Succes toppers. Jullie kunnen het! Denk wel om de gezondheid’, moedigt de docent Nederlands haar leerlingen op afstand aan. Later in de week zullen de docenten de lessen via Skype verzorgen, maar daar is het woensdag nog te vroeg voor.
Aan het einde van de middag staat scheikunde ingeroosterd. ‘Het moeilijkste vak en de docent zal laksheid niet accepteren', zegt Lieke. In de digitale leeromgeving opent ze de ‘coronamap’ met opdrachten. Aan het einde van de middag verwacht de docent dat iedereen de antwoorden digitaal inlevert, leest ze. ‘Daar was ik al bang voor…’.
Thomas Borst
EasyJet denkt dat corona in oktober is uitgeraasd
EasyJet gaat ervan uit dat de coronacrisis eind oktober voorbij is, in weerwil van wat de meeste virologen en andere wetenschappers denken. De Britse prijsvechter heeft de verkoop van tickets voor het herfst- en winterseizoen vervroegd en verkoopt een deel van die vliegreizen voor maximaal 29,99 pond sterling (circa 33 euro) voor een enkele reis, inclusief btw en toeslagen.
EasyJet denkt tussen 25 oktober en 28 februari volgend jaar 147 duizend vluchten uit te voeren, waarvoor 9 miljoen stoelen beschikbaar zijn. Daarvan gaan er 5 miljoen op 78 duizend vluchten van en naar het Verenigd Koninkrijk weg tegen het lage maximumtarief. Die reizen moeten wel voor volgende week dinsdag middernacht worden geboekt.
‘We besloten om onze wintervluchten vandaag al aan te bieden om consumenten een steuntje in de rug te geven in deze tijden’, aldus commercieel directeur Robert Carey. Juist gisteren kregen Britten te horen om af te zien van buitenlandse reizen de komende dertig dagen. Luchtvaartdeskundigen denken dat EasyJet met de verkoop zijn slinkende kas hoopt aan te spekken. De vrees is dat de meeste luchtvaartmaatschappijen eind mei bankroet zullen zijn, omdat ze geen geld meer hebben om hun personeel te betalen en schulden te voldoen.
Peter van Ammelrooy
© AFP — Geen reizigers te bekennen bij de EasyJet-balie op een vliegveld in Milaan. Trump blijft coronavirus ‘Chinees virus’ noemen
De Amerikaanse president Trump peinst er niet over om het coronavirus niet langer aan te duiden als een ‘Chinees virus’. Een dag nadat de Chinese regering Trump had veroordeeld omdat hij sprak van een ‘Chinees virus’, deed de president het woensdag opnieuw. Volgens Beijing is de woordkeuze van Trump stigmatiserend en krijgt de Chinese bevolking ten onrechte de schuld voor de uitbraak.
De president kondigde in een tweet aan dat hij later vandaag een persconferentie zal geven met belangrijk nieuws ‘over het Chinese virus’. ‘Ik heb het Chinese virus altijd serieus behandeld’, aldus Trump in een andere tweet. De president ruziet al sinds zijn aantreden drie jaar geleden met China, onder andere over de handelsrelatie tussen beide landen.
Trump wees dinsdag kritiek van de hand dat hij zich bedient van racisme in zijn strijd tegen Beijing. ‘Ik moet zeggen waar het vandaan komt’, zei hij in het Witte Huis over het virus. ‘En het kwam uit China. Dus het is volgens mij een zeer accurate term.’
Stieven Ramdharie
Steeds meer winkels sluiten deuren, na Bijenkorf en IKEA ook WE Fashion dicht
Winkels mogen in Nederland open blijven, desondanks gaan er steeds meer deuren dicht in de winkelstraten. WE Fashion voegde zich woensdagmiddag bij een groeiende lijst.
De toon werd een dag eerder al gezet door de Bijenkorf en IKEA. Ook pakkenleverancier Suit Supply, kledingmerken Tommy Hillfiger en Scotch & Soda zijn dicht. De Nespresso-drinkers kunnen niet naar de boutiques en ook boekhandel Scheltema in Amsterdam sluit zijn deuren.
De winkels willen dat hun klanten en personeel geen risico lopen om het coronavirus over te dragen. De webshops nemen nog wel bestellingen aan.
Restaurants melden zich inmiddels massaal aan bij Thuisbezorgd. De horeca, die verplicht dicht is, loopt dit jaar 2,5 miljard euro omzet mis, schat het Foodservice Instituut Nederland (FSIN). Daar staat tegenover dat supermarkten en andere verkopers van levensmiddelen weer 1,8 miljard extra omzet zouden kunnen krijgen.
Bart Dirks
© Getty Images — Een lege winkelstraat in Zwolle. Eurovisiesongfestival in Rotterdam afgelast
Het Eurovisiesongfestival, dat dit jaar in mei in Rotterdam zou plaatsvinden, gaat niet door. Dat maakte de European Broadcasting Union (EBU), het samenwerkingsverband van Europese publieke omroepen dat het Songfestival jaarlijks organiseert, woensdagmiddag bekend.
Voor het evenement zouden over twee maanden zo'n tienduizend mensen naar Rotterdam zijn gekomen. Vanwege het besmettingsgevaar is dat niet verantwoord, stelt de EBU. Andere evenementen als Koningsdag, het EK Voetbal en de Amstel Gold Race werden al afgelast of verplaatst.
De NPO, NOS en AvroTros, de drie organiserende omroepen in Nederland, tonen begrip voor de beslissing. ‘Dit besluit was onvermijdelijk’, zegt NPO-voorzitter Shula Rijxman in een persbericht.
‘Er is de afgelopen tijd enorm hard gewerkt om er een onvergetelijke editie van te maken. Wat dat betreft staat Rotterdam klaar om de 65e editie van Eurovisie Songfestival alsnog in 2021 in de stad te verwelkomen’, zegt de Rotterdamse wethouder voor cultuur Said Kasmi. ‘Verdere details volgen op een later moment.’
Ook de betrokken omroepen schetsen dat scenario, maar garanties zijn niet te geven. ‘Maar het is zowel voor de EBU, als voor NPO/NOS/AvroTros, als voor de gemeente Rotterdam het meest logische scenario als het 65ste Eurovisie Songfestival op een ander moment alsnog in Nederland plaatsvindt. Wat ons betreft is én blijft Rotterdam de gaststad voor het eerstvolgende Eurovisie Songfestival.’
Sietse Bakker, de baas van het Songfestival, begrijpt de teleurstelling van de artiesten, de fans en de organisatie. ‘Enige relativering past daarbij, want tegelijkertijd beseffen we ook dat dit besluit en de gevolgen ervan verbleken bij de uitdagingen waar mensen voor staan die, direct of indirect, zijn getroffen door het coronavirus en de moeilijke, maar nodige maatregelen.’
Wat het besluit betekent voor leveranciers en sponsors is nog niet bekend. Evenmin is duidelijk wat er met de reeds aangeschafte toegangskaarten gebeurt.
Gijs Beukers
15 nieuwe coronadoden, in totaal 58 mensen overleden
Het aantal nieuwe doden in 24 uur tijd is iets afgenomen en ook het aantal nieuwe ziekenhuisopnames is nipt minder dan een dag eerder. In een dag tijd zijn 15 personen overleden aan het coronavirus, meldt het RIVM woensdagmiddag. Een dag eerder waren er 19 sterfgevallen. Het totaal aan coronadoden komt hiermee op 58.
Er zijn verder 94 mensen opgenomen in het ziekenhuis vanwege het virus, waarmee het totaal mensen die opgenomen zijn (geweest) op 408 mensen komt. Een dag eerder werden er nog 109 nieuwe patiënten opgenomen. Van de opnames in ziekenhuizen zou bijna de helft op de intensive care liggen. Volgens de stichting Nice zijn er 173 patiënten op de intensive care opgenomen (geweest).
Het aantal bevestigde besmettingen ligt nu op 2.051, gisteren waren dat er 1.705. Omdat niet iedereen met klachten wordt getest, zal het werkelijk aantal besmettingen aanzienlijk hoger liggen. Nog steeds zijn de meeste besmettingen in Brabant: hier zijn 759 mensen positief getest.
Glastonbury Festival gaat niet door
Het Engelse Glastonbury Festival, een van de grootste muziekfestivals ter wereld, gaat dit jaar niet door vanwege de coronacrisis. Het festival zou dit jaar tussen 24 en 28 juni zijn 50-jarige bestaan vieren, maar de organisatie vindt het niet verantwoord om de komende tijd grote groepen mensen op het terrein aan het werk te zetten in voorbereiding op het festijn.
© EPA — Het Glastonbury Festival afgelopen zomer. ‘Het is duidelijk dat dit niet de beslissing is die we wilden nemen voor onze vijftigste verjaardag, maar na de nieuwe overheidsmaatregelen die deze week zijn aangekondigd − en in tijden van ongekende onzekerheid − is dit nu onze enige haalbare optie,’ staat in een verklaring op de site van de organisatie.
Alle 135 duizend kaarten voor het festival waren al verkocht. Bezitters van een kaart kunnen die bewaren tot de editie van 2021 of hun geld terugvragen, meldt de organisatie.
Voor het festival stond al een aantal grote namen op het affiche. Onduidelijk is nog of acts als Paul McCartney, Taylor Swift, Diana Ross, Dua Lipa, Elbow en Kendrick Lamar meeverhuizen naar 2021.
© AFP — Het Glastonbury Festival is een van de grootste muziekfestivals ter wereld. Supermarkten: verbied contante betalingen
Supermarkten willen betalingen met contant geld kunnen weigeren. Ook vragen ze toestemming om winkels ’s nachts te bevoorraden om snel de lege schappen te vullen.
Daarnaast zouden zelfbedieningsgroothandels (zoals de Makro en Sligro) tijdelijk toegankelijk moeten zijn voor consumenten. Hier liggen nu verse levensmiddelen die niet meer door restaurants worden gekocht.
© ANP — Klanten gebruiken een zelfscanner in een filiaal van de Albert Heijn. ‘Wij gaan tot het uiterste om Nederland van voedsel te kunnen voorzien. Wij vragen alle overheidsinstanties hetzelfde te doen: help ons!’, schrijft het Centraal Bureau Levensmiddelenhandel (CBL) aan premier Rutte. ‘Geef vrachtwagens ruim baan. Laat medewerkers werken.’
Klanten worden nu al opgeroepen om met pin te betalen, zodat caissières minder risico lopen om besmet te raken met het coronavirus. ‘We zien echter een groeiende onrust en verzoeken om waar nodig contant geld niet langer te accepteren’, schrijft het CBL. ‘We hebben hierin de hulp van de overheid nodig.’
Doordat veel consumenten hamsteren, hebben de winkels moeite om de schappen te vullen. Vorige week werd er voor bijna 1 miljard euro boodschappen gedaan, meer dan doorgaans voor kerstmis.
© ANP — Een distributiecentrum van Albert Heijn draait op volle toeren. De ongeveer vijftig distributiecentra van supermarkten draaien maximale capaciteit om de winkels te bevoorraden, aldus het CBL. Supermarkten zijn op zoek naar manieren om dat snel te kunnen opschalen. Om dat mogelijk te maken, zouden beperkingen tijdelijk moeten worden opgeheven voor de rij-, winkel- en venstertijden (de momenten waarop leveranciers winkelgebieden mogen inrijden).
Bart Dirks
RIVM: Heropleving virus blijft risico bij lockdown
Bij een complete lockdown blijft Nederland ‘tot in de lengte der dagen’ gevoelig voor een heropleving van het coronavirus. Hiervoor waarschuwde Jaap van Dissel van het RIVM woensdag tijdens een gesprek met de Tweede Kamer, nadat diverse partijen hun zorgen uitspraken over de aanpak van Nederland, die erop neerkomt dat het virus zich gecontroleerd verspreidt.
Volgens Van Dissel zit China met een probleem, nu het virus in Wuhan na een maandenlange lock-down nog niet tot rust is gekomen. Hij sprak van een ‘heel reële kans dat de verspreiding bij opening weer van vooraf aan begint’, en dat het virus zich ook naar andere gebieden in China verspreidt. Een langere lock-down is nodig, en hierdoor komt ‘de hele maatschappij tot stilstand’.
Sinds de tv-toespraak van Rutte is onterecht veel aandacht uitgegaan naar het in korte tijd opbouwen van groepsimmuniteit, aldus Van Dissel. Een verhoogde weerstand door verspreiding is vooral ‘een extra maatregel’. Voor echte groepsimmuniteit is het wachten op de komst van een vaccin, ook met de methode die Nederland verkiest.
Politiek verslaggever Dion Mebius
© Freek van den Bergh / de Volkskrant — Jaap van Dissel, directeur van het Centrum Infectieziektebestrijding van het RIVM, (m) met Diederik Gommers (r), anesthesioloog-intensivist bij het Erasmus MC en voorzitter van de Nederlandse vereniging voor intensive care. From Russia with Love
Chelsea-eigenaar Roman Abramovitsj heeft de twee hotels van Stamford Bridge, het stadion van zijn voetbalclub, gratis beschikbaar gesteld aan medisch personeel van de nationale gezondheidszorg (NHS) dat werkt in het nabijgelegen ziekenhuis van Chelsea & Westminster.
Hotelgasten is gevraagd om plaats te maken. Londen is een hotspot in de Britse corona-epidemie en het grootste aantal besmettingen is in Kensington & Chelsea, het meest welgestelde stadsdeel.
VK-correspondent Patrick van IJzendoorn
© REUTERS — Chelsea-eigenaar Roman Abramovitsj. Geen eindtoets voor groep 8
Leerlingen van groep 8 maken dit jaar geen eindtoets. Dat heeft Onderwijsminister Arie Slob besloten na overleg met de onderwijssector. Volgens Slob hebben leraren en ander onderwijspersoneel in het basisonderwijs het te druk met de opvang van kinderen van ouders in vitale beroepen en met het organiseren van onderwijs voor kinderen die thuiszitten.
Het schooladvies dat de leerlingen de afgelopen tijd hebben gekregen, bepaalt naar welk niveau de kinderen in kunnen stromen op de middelbare school. Hier zal in het nieuwe schooljaar goed worden gekeken of kinderen op de juiste plek zitten, zegt Slob.
Kaya Bouma
© Marcel van den Bergh / de Volkskrant — Er komt dit schooljaar geen eindtoets voor leerlingen van groep 8 in het basisonderwijs. Sociale Hulpdienst Corona voor ouderen in Rotterdam
Rotterdam begint een Sociale Hulpdienst Corona voor ouderen en andere risicogroepen die alleen thuis zitten en niet naar buiten kunnen of durven. Via het gemeentelijke telefoonnummer 14010 kunnen ze hulp vragen voor bijvoorbeeld het ophalen van medicijnen, het doen van boodschappen of gewoon even telefonisch contact.
‘Vanuit onze ervaring met huisbezoeken aan 75-plussers weten we welke ouderen uit de wijk extra aandacht goed kunnen gebruiken’, zegt Oscar Papa van Win010, het Rotterdams platform van welzijnsorganisaties. ‘Alle welzijnsorganisaties hebben een belteam dat proactief ouderen belt om te vragen hoe het met ze gaat en of ze wat nodig hebben. Hierbij wordt de hulp van zowel vrijwilligers, bewoners als ondernemers uit de eigen wijk ingeschakeld.’
‘In deze tijden is saamhorigheid belangrijk’, zegt wethouder Sven de Langen. ‘Met name de kwetsbaren onder ons kunnen extra hulp gebruiken.’ Hij prijst het welzijnswerk en de organisatie Trevvel, die het doelgroepenvervoer regelt.
Bart Dirks
Hoge boete voor Fransen die zomaar buiten komen
Fransen die zonder goede reden naar buiten gaan, riskeren flinke boetes. Nu nog staat er 38 euro op, maar dat wordt 135 euro, waarschuwde minister Castaner van Binnenlandse Zaken. Honderdduizend agenten gaan op het verbod toezien.
Wel worden ‘korte uitstapjes in de buurt van de woning’ getolereerd, aldus de minister. ‘We kunnen nog steeds fysieke activiteiten uitoefenen of onze hond uitlaten, maar iedereen zal het met mate moeten doen.’
‘De kern is duidelijk: blijf thuis!’, zei Castaner tijdens een persconferentie. Fransen moeten een officieel formulier invullen met de reden waarom ze op pad gaan voor werk of noodzakelijke privézaken. Denk aan hulp aan kwetsbare mensen, of gescheiden ouders die de kinderen ophalen of afzetten. Woon-werkverkeer is toegestaan als thuiswerken niet mogelijk is.
Bart Dirks
© AFP — Deelfietsen in Parijs worden gedesinfecteerd. Tesla en BMW sluiten fabrieken
Tesla moet van de autoriteiten zijn fabriek in Californië te sluiten. Topman Elon Musk liet enkele dagen geleden nog weten dat medewerkers zonder ziekteverschijnselen gewoon konden doorwerken.
BMW, dat vandaag opnieuw met een winstwaarschuwing kwam, sluit ook zijn fabrieken. Daarmee ligt de autoproductie in Europa zo goed als stil. In Nederland worden naar verwachting dit jaar 375 duizend nieuwe personenauto’s verkocht. Een ‘coronaverlies’ van 50 duizend exemplaren, schat marktonderzoeker Aumacon.
In de VS worden ook tests met zelfrijdende auto’s van Googledochter Waymo, Uber en Cruise (van General Motors) drie weken stilgelegd. ‘Echte’ robotauto’s – dus zonder een reservemens achter het stuur die ingrijpt als het misgaat – blijven wel rijden, zegt Waymo. Hiermee komt een nieuw (en hopelijk tijdelijk) voordeel van autonoom rijden aan het licht.
Bard van de Weijer
Privékliniek verkoopt testpakketten aan rijke Britten
Een Londense privékliniek, gelegen aan de bekende Harley Street, heeft tweeduizend corona-testpakketten verkocht aan rijke Britten, onder wie acteurs en voetballers. Voor een kleine 400 euro kunnen mensen hiermee thuis nagaan of ze zijn besmet.
Het nieuws riep verontwaardiging op temeer omdat de NHS, de nationale gezondheidszorg, kampt met een groot tekort aan testen. Zelfs voor het zorgpersoneel zijn er niet genoeg middelen om na te gaan of het virus hebben, waardoor patiënten en collega’s gevaar lopen.
Eerder vandaag maakte de vooraanstaande epidemioloog Neil Ferguson, een adviseur van de regering, bekend coronasymptomen te hebben, zoals een aanhoudende kuch en koorts. Hij uitte het vermoeden het virus in Westminster te hebben opgelopen, een broeinest. Enkele politici, onder wie de staatssecretaris van Volksgezondheid, zijn afgelopen weken reeds besmet geraakt.
VK-correspondent Patrick van IJzendoorn
© REUTERS Sobere herdenking tramaanslag Utrecht
Het had deze ochtend een grote herdenking moeten worden op het Utrechtse 24 Oktoberplein, een jaar na de schietpartij in de Utrechtse tram. Maar door de coronacrisis is de herdenking versoberd.
Wel hangen de vlaggen aan het Utrechtse stadhuis halfstok. Om 10.43 uur zal de Domtoren 1 minuut stilte ter nagedachtenis van de slachtoffers inluiden. Dan zullen ook alle Utrechtse trams tot stilstand komen. RTV Utrecht zendt de herdenkingstoespraak van burgemeester Jan van Zanen live uit.
© ANP — Burgemeester Jan van Zanen en minister Ferdinand Grapperhaus van Justitie en Veiligheid leggen bloemen neer op het 24 Oktoberplein (archiefbeeld). De gebeurtenis had een grote impact in en buiten Utrecht. Op het 24 Oktoberplein is een herinneringsmonument ingericht. Op die plek ontstond in de dagen na de aanslag een zee van bloemen.
Vrijdag hoort tramschutter Gökmen T. van de rechter tot welke straf hij is veroordeeld. Die uitspraak gaat gewoon door, wel is de toegang tot de rechtszaal beperkt. De officier van justitie heeft levenslang geëist wegens viervoudige moord met een terroristisch motief.
In de rechtszittingen eerder deze maand toonde T. geen berouw en gedroeg hij zich ongekend onbeschoft. Hij spuugde naar de rechter en naar zijn advocaat en beledigde slachtoffers en nabestaanden.
Charlotte Huisman
Nederland krijgt mondkapjes van Chinese partners KLM
De Chinese partners van KLM hebben tienduizenden mondkapjes gedoneerd als bijdrage in de strijd in Nederland tegen het coronavirus.
Vanmorgen in alle vroegte kwam op Schiphol met een toestel van Xiamen Airlines de eerste zending aan. Topman Pieter Elbers van KLM nam samen met Ernst Kuipers, bestuursvoorzitter van Erasmus MC, de eerste zending van 20 duizend mondkapjes in ontvangst.
Elbers noemt de hulp van China Eastern Airlines, China Southern Airlines en Xiamen Airlines ‘mooi en zeer hulpzaam’. Toen twee maanden geleden de pandemie China in zijn greep hield, doneerde KLM aan China. ‘Nu worden wij zo geweldig en genereus geholpen. Dat voelt heel goed’, aldus Elbers.
Verschillende huisartsen lieten deze week weten dat er een acuut tekort aan mondkapjes dreigt. Het ministerie van Volksgezondheid heeft een team samengesteld dat overal probeert mondkapjes in te kopen en naar Nederland te krijgen. Het Landelijk Netwerk Acute Zorg (LNAZ) verdeelt de persoonlijke beschermingsmiddelen die in Nederland aankomen.
Volgens KLM toont deze donatie het belang van ‘luchtverbindingen in het algemeen en die met China in het bijzonder’. ‘Dit soort medisch materiaal kan alleen per vliegtuig zo snel en efficiënt naar de andere kant van de wereld worden vervoerd. En in een tijd van schaarste en hulpbehoevendheid is dit ontzettend belangrijk’, aldus KLM.
China is een van de grootste markten voor KLM. Voor het uitbreken van het coronavirus voerde de luchtvaartmaatschappij met zijn partners wekelijks 59 vluchten uit tussen Schiphol en bestemmingen in China. Terwijl KLM zijn netwerk met de dag ziet krimpen, komt juist in China het vliegverkeer langzaam weer op gang. Vorige maand viel het aantal passagiers met bijna 85 procent terug.
Peter van Ammelrooy, Tom Kreling
© KLM — Een Xiamen Airlines-vliegtuig met 20 duizend mondkapjes landde vanochtend op Schiphol. Eerder stond hier vermeld dat de eerste zending 80 duizend mondkapjes en 50 duizend handschoenen bevatte. Het gaat om 20 duizend mondkapjes.
Waarom je afstand moet houden
Nu het nieuwe coronavirus steeds verder om zich heen grijpt, groeit de roep om sociale contacten massaal terug te schroeven. Bekijk hier een simpel model dat laat zien hoe een beetje afstand een wereld van verschil maakt.
Beurzen toch weer flink lager, olieprijs op laagste punt in 17 jaar
Het kanon aan maatregelen van het kabinet om een recessie te voorkomen, mist op de beurs zijn effect. De AEX in Amsterdam stond vanochtend na de opening 4 procent in de min, op 407 punten. Beleggers blijven zich grote zorgen maken over de economische gevolgen van het coronavirus. Dat is ook te zien in de olieprijs: die staat met 26,20 dollar per vat op het laagste punt sinds de sars-crisis van 2003.
Wilco Dekker
Lange rijen in Brussel
Lange rijen vanochtend bij de supermarkten in Brussel. Vanmiddag om 12 uur gaat het nieuwe toegangsregime in (maximaal één persoon per 10 vierkante meter, maximaal 30 minuten binnen zijn), maar winkels passen het al toe.
Belgen moeten vanaf vanmiddag zoveel mogelijk thuisblijven om de verspreiding van het coronavirus in te dammen. De Belgische Nationale Veiligheidsraad kondigde de maatregel dinsdag aan. De regels gelden in elk geval tot en met 5 april.
© REUTERS — Mensen die boodschappen doen bij de supermarkt worden alleen toegelaten als er voldoende ruimte is en ze mogen niet langer blijven dan 30 minuten. © REUTERS © Marc Peeperkorn — Klokken van troost en hoop
Gisteravond werd er in het hele land geapplaudisseerd voor artsen en verpleegkundigen, vandaag zullen de kerkklokken luiden als teken van hoop en troost in deze onzekere tijden.
© Raymond Rutting / de Volkskrant — Ziekenhuismedewerkers van het HMC Westeinde in Den Haag nemen applaus in ontvangst. De Raad van Kerken roept alle kerken op om de komende drie woensdagen de klokken te luiden tussen 19.00 en 19.15 uur. Daarmee sluit de raad aan bij een lokaal initiatief van de Oud-Katholieke Paradijskerk in Rotterdam.
Kerkklokken luiden doorgaans om gelovigen op te roepen om naar de kerk te gaan, of om een blijde boodschap aan te kondigen − denk aan het gebeier tijdens kerstmis en Pasen. Maar de missen en diensten zijn voorlopig afgelast.
‘Met deze ‘klokken van hoop en troost’ kunnen kerken mensen met elkaar verbinden over de grenzen van sociaal isolement heen’, aldus de Raad van Kerken. ‘Ook roepen de kerken daarmee op tot gebed en andere vormen van steun voor allen die ziek zijn en voor wie zich dag aan dag inzetten voor de gezondheid en veiligheid van medemensen.’
Vandaag is ook uitgeroepen tot Dag van Nationaal Gebed vanwege de corona-uitbraak. De EO zendt via een livestream drie gebedsmomenten die te volgen zijn via een livestream van de EO.
Bart Dirks
Uitstel van executie dankzij coronavirus
Wat realityster – en advocaat in opleiding – Kim Kardashian West in Alabama onlangs niet lukte, gebeurt nu in Texas door het coronavirus: een terdoodveroordeelde man krijgt uitstel van executie. De 44-jarige John Hummel had in Huntsville een dodelijke injectie moeten krijgen voor tweevoudige moord, maar op last van de rechter is het vonnis uitgesteld vanwege de gezondheidscrisis.
Samenkomen in groepen in kleine ruimtes wordt momenteel afgeraden en omdat bij een executie onder meer bewakers, advocaten en vaak familieleden van de terdoodveroordeelde aanwezig zijn, is het ter dood brengen van Hummel momenteel te riskant, aldus zijn advocaten. De rechtbank ging hierin mee en zegde een uitstel toe van 60 dagen.
Eerder deze maand werd de 43-jarige Nathaniel Woods geëxecuteerd. Woods was veroordeeld voor drievoudige moord op drie politieagenten, maar had de trekker niet overgehaald. Hij werd schuldig bevonden omdat het idee voor de moord volgens de openbare aanklager van hem afkomstig was. Negen beroepen, inmenging van mensenrechtenactivisten en een campagne van Kim Kardashian West om Woods vrij te krijgen, mochten niet baten.
Mari Meyer
Eerste besmettingen in Kirgizië
Een dag nadat Kirgizië de grenzen voor bezoekers uit het buitenland sloot, meldt het land de eerste besmettingen met het coronavirus. Het gaat om drie staatsburgers die recentelijk zijn teruggekeerd uit Saoedi-Arabië, aldus Reuters.
In buurlanden Kazachstan en Oezbekistan werden eerder deze maand al besmettingen gemeld. Ook deze landen sloten de grenzen. In Kazachstan zijn er dinsdag 14 besmettingen bijgekomen, meldt het ministerie van Volksgezondheid in het land. Daarmee komt het aantal besmette inwoners op 27.