Procesdag afgelopen
De achtste procesdag zit erop. Morgen volgen nog de slotpleidooien en donderdag moet de jury zich uitspreken over de schuldvraag.
"Dokter, u hebt mij mijn dochter teruggegeven"
Na acht procesdagen zit de laatste getuige op de getuigenstoel. Vertaler Luc Dreesen vertelt over zijn dochter. Haar verhaal lijkt erg op dat van Tine. Ook de dochter wou euthanasie plegen, maar maakte in de loop van de procedure een andere keuze.
"Samen met mijn gezin ging ik in therapie bij Godelieve T.", vertelt Dreesen. "Onze gemoedstoestand is in die mate verbeterd dat mijn dochter besliste om het leven nog een kans te geven. Ze is zelfs beginnen te solliciteren. Mijn dochter maakte zelf de klik, maar dokter T. gaf ons de nodige inzichten gegeven. Ze heeft me mijn dochter teruggegeven."
"Wat zullen de gevolgen zijn van dit proces?"
De getuigenis van Gratiana Van Staen zit erop. De psychiater werkt vaak samen met de beklaagde arts Godelieve T. Jef Vermassen, advocaat van T., stelde onder meer vragen over hoe T. omgaat met euthanasievragen. "Vaak is het belangrijk dat patiënten erkend worden in hun last", zei Van Staen. "Ik heb al verschillende mensen doorverwezen naar Vonkel (de vzw waar T. voorzitter van is, red.). Er zijn er maar twee van gestorven."
Tot slot vroeg Vermassen ook wat volgens Van Staen de gevolgen zullen zijn van dit proces. Die vraag deed volgens voorzitter Martin Minnaert niet ter zake. "Dit heeft niks te maken met de persoon Godelieve T., sorry."
"Grote bezorgdheid onder artsen en patiënten"
Voorzitter Martin Minnaert gaat toch nog even door. Hij laat nog twee getuigen aan het woord die Jef Vermassen, advocaat van Godelieve T., opriep. De eerste is psychiater Gratiana Van Staen.
"Sommige van onze patiënten hebben een euthanasievraag", zegt ze. "Die mensen verwijzen we dan door naar Vonkel (de vzw waar T. voorzitter van is, red.). (...) Het is fijn om te merken dat T. altijd nog eens kijkt of we echt wel alles geprobeerd hebben. (...) Er heerst een grote bezorgdheid onder artsen en patiënten door dit proces."
Nog twee getuigen
Normaal gezien ging deze achtste procesdag er tegen de middag opzitten, maar er moeten nog twee getuigen langskomen. Mogelijk schorst voorzitter Martin Minnaert de zitting straks even voor een korte middagpauze.
"T. hoopt altijd dat haar patiënten geen euthanasie plegen"
Jef Vermassen, advocaat van Godelieve T., overloopt een eindeloze stroom aan levensverhalen van patiënten die bij de beklaagde psychiater in behandeling waren. Hij probeert een zo positief mogelijk beeld te scheppen van zijn cliënte. "Lieve legt altijd de nadruk op de hoop. Ze werkt rond euthanasie, maar hoopt altijd dat haar patiënten het niet zullen doen."
"Psychiater Godelieve T. progressief"
Tine Chalmet, inspecteur bij de politie Sint-Niklaas, deed onderzoek naar de levensloop van Godelieve T., één van de beklaagde artsen. Ze omschrijft het gezin waarin de beschuldigde psychiater opgroeide als progressief. Ook het gezin dat T. zelf stichtte kan je zo zien.
"In 1998 scheidde Lieve van haar toenmalige man", zegt Chalmet. "Ze bleven echter in dezelfde woning wonen. Haar ex-man trok in op de bovenverdieping. Op die manier moesten de vier kinderen niet verhuizen. (...) De omgeving ziet de vierkantshoeve waar Lieve woont als een veilige haven. Mensen die nergens terecht kunnen, zijn er welkom. Zo woont er een dame in een woonwagen en een deel van de stallen. Ook trok een Somaliër er een tijdje in."
"Ze krijgt nog steeds niet haar rust"
"Ik vond het heel ridderlijk van haar dat ze het toestond dat de familie bij de euthanasie mocht zijn, maar nu krijgt ze serieus het deksel op haar neus", zegt Sarah Delanghe, die met haar getuigenis de hele assisenzaal muisstil kreeg.
Delanghe omschreef Tine als "een creatief persoon, iemand die graag wat dieper op gesprekken inging". Over de euthanasie verklaarde de getuige, die opgeroepen werd op vraag van de derde en eerste beschuldigde: "Ik heb geen twijfel gehoord bij haar. Ik heb duidelijk laten blijken dat ik haar ging missen, dat ik het heel moeilijk en lastig vond. (..) Ze wou alles correct doen en de mensen de tijd geven om van haar afscheid te nemen."
"Ik ben wel tot op het laatste moment blijven hopen", aldus Delanghe. "Voor Tine was het helemaal over. Ze was helemaal op. Ze had zoveel gegeven aan de mensen rondom haar. Er zijn zo veel rauwe details over haar verschenen, maar ze was een vechter. Als zo iemand zegt, ik kan niet meer vechten, (..) dan had het niet veel zin meer om haar te overtuigen."
"Uitzending 'Terzake' erg eenzijdig"
Een uitzending van 'Terzake' uit 2016 waarin de zussen Nys getuigden over de euthanasie van Tine, bracht de zaak aan het licht voor tv-kijkend Vlaanderen. Getuige Sarah Delanghe vond die uitzending erg eenzijdig: "Ik was er helemaal niet goed van. Zo respectloos. Ik begreep niet waarom er zo over die laatste momenten van Tine verteld moest worden. Ze krijgt niet de rust die ze verdiende. Tien jaar na haar dood krijgt ze het deksel opnieuw op haar neus."
"Ik vond het zo respectloos om die laatste momenten van Tine in beeld te brengen. (..) Tine wou het (de euthanasie, nvdr.) niet vertellen aan haar familie. Ze had absolute schrik dat ze gecolloqueerd zou worden. Ze werd in de reportage voorgesteld als een willoos slachtoffer. (..) Ik beleef die periode heel intens terug. (..) Ze krijgt nog steeds niet haar rust. (..) Ze zou alle haren uit haar hoofd trekken, als ze het zou weten."
Ook Michel Elinck vond de uitzending eenzijdig: "Ik heb een interview gegeven aan Humo. Ik heb ermee ingestemd omdat er een uitzending van Terzake was. Omdat die naar mijn mening eenzijdig was, en dat de stem van Tine niet doorklonk in die reportage."
"Ze gaf cadeaus terug die ze ooit gekregen had"
Leerkracht Sarah Delanghe neemt als tweede plaats op de getuigenbank. Ze kent Tine sinds 2002. De twee volgden samen avondles naaien. "We gingen in 2009 naar Lissabon", getuigt Delanghe. "Op dat moment had ik het gevoel dat het niet goed ging met haar. Ze overschouwde haar leven. Ze voelde zich de paria van de familie. Niet aanvaard voor wie ze wou zijn. Enkele maanden na de reis belde ze me op om te zeggen dat ze euthanasie had aangevraagd."
"Tine was de laatste maanden helemaal op", gaat Delanghe verder. "Ik werkte op dat moment niet op donderdag en ging dan elke week bij haar langs. Ik gaf haar het meest kostbare, maar tegelijk het goedkoopste goed, namelijk tijd. (...) Ik herinner me dat we soms rondreden met mijn Peugeot Partner om haar spulletjes op te halen. Aan mij en andere vrienden gaf ze onder meer cadeaus terug die ze ooit gekregen had. Dat was haar manier om afscheid te nemen."
Kroongetuige nooit ondervraagd
Walter Van Steenbrugge, advocaat van Joris V.H., die de euthanasie uitvoerde, hamerde nogmaals op de haken en ogen waarmee dit proces aan elkaar hangt. Michel Elinck bracht de laatste middag door samen met Tine, maar werd tot voor kort nooit ondervraagd. "U was een van de kroongetuigen", zegt Van Steenbrugge, "maar bent maar jaren later ondervraagd. Klopt dat?" "Inderdaad", antwoordde Elinck.
"Ik heb wel een interview gegeven aan Humo. Ik heb ermee ingestemd omdat er een uitzending van Terzake was. Omdat die naar mijn mening eenzijdig was, en dat de stem van Tine niet doorklonk in die reportage."
Tijdens de vragenronde vertelde de vriend meer over de euthanasie van Tine. "Ik ben er ook van overtuigd dat het de beste oplossing voor haar was. (..) Mocht euthanasie niet mogelijk geweest zijn, dan zou ze het zelf gedaan hebben. Daar ben ik zeker van. Moest ze bijvoorbeeld van een brug gesprongen hebben, zou iedereen verweesd achtergebleven zijn."
"Ze wist dat ik haar niet zou proberen om te praten"
Voorzitter Martin Minnaert vroeg zich af waarom Tine Nys haar laatste middag doorbracht met een van haar beste vrienden Michel Elinck in plaats van met haar familie. "Ze wist dat ik haar niet zou proberen om te praten", zei Elinck. "We hadden er al over gesproken. Het had geen nut meer. (...) Ze had me ervan overtuigd dat het voor haar de beste optie was."
"Uiteindelijk was Tine heel overtuigd van wat ze wou", verklaarde de vriend. "Hoe ze die middag was, twijfelde ik er niet aan dat het ging doorgaan. Maar als je iemand graag hebt, dan geef je die niet graag af, zelfs als die dat zelf wil. (..) Ik had misschien de hoop op een mirakel, maar dat was niet realistisch."
Verder bracht Minnaert ook via een omweg de drugproblematiek van Tine ter sprake. Volgens andere getuigen zat ze namelijk zwaar aan de heroïne. "Was Tine bij bewustzijn die laatste middag? Had ze iets genomen?", vroeg Minnaert. "Iets genomen?", antwoordde Elinck. "Ik vond het fascinerend dat ze zo helder kon zijn. Er was niets dramatisch aan die middag. We dronken een glaasje wijn, maar dat was het dan ook. Het is niet dat ze zich lazarus dronk."
“Een kus en ze was weg”
Michel Elinck neemt als eerste plaats op de getuigenbank. De 51-jarige man uit Sint-Niklaas was jarenlang een van de beste vrienden van Tine. Ze bracht met hem haar laatste middag door.
"Ik weet niet meer hoe ik ze exact leren kennen heb, maar het was in het uitgaansleven in Sint-Niklaas. Ik denk dat ik ze vijf jaar gekend heb. (..) Ze vertelde wel over haar problemen. Ik merkte dat dat zwaar woog", verklaarde Elinck.
"Ze zei (na haar laatste relatiebreuk, nvdr.) 'ik ga euthanasie plegen'. Ik stond versteld dat dat zou kunnen, maar het bleek wettelijk mogelijk tot mijn verrassing. (..) Ik denk dat het voor haar nog te lang duurde", stelde de vriend.
"Wij hebben de laatste dag van haar leven afgesproken. Ze is van 12 tot 17 uur bij mij gebleven. Het was een heel mooie dag, met lachen, zeveren en luisteren naar muziek op Studio Brussel.
"Als ik terugkijk op die middag, was dat als elke andere dag dat je met haar afsprak. Het afscheid was heel kort en bondig. Een kus en dag, en ze was weg. (..) Ik zei ook die dag 'als je je zou bedenken, dat is helemaal niet erg'. 'Nee', zei ze. (..) Die avond heb ik nog bedank-sms'jes ontvangen. Een paar dagen later hoorde ik dat ze overleden was."