Onze journaliste in Londen
Hoe onverwacht is de overwinning van Johnson en waar haalde hij zo veel stemmen? VTM NIEUWS-journaliste in Londen Romina Van Camp beantwoordt een aantal belangrijke vragen.
Reactie president Poetin
De Russische president Vladimir Poetin zegt een "constructieve dialoog" te willen met de Britse premier Boris Johnson. Nochtans staat de relatie tussen de twee landen onder druk door hardnekkige meningsverschillen en het schandaal rond de poging tot vergiftiging van een Russische dubbelspion en zijn dochter op Brits grondgebied.
In een communiqué van het Kremlin zegt president Poetin: "Ik ben ervan overtuigd dat de ontwikkeling van een constructieve dialoog en een volledige samenwerking op uiteenlopende domeinen overeenkomt met de belangen van onze landen en het hele Europese continent."
Boris Johnson legt verklaring af
Boris Johnson heeft zopas een verklaring afgelegd aan Downing Street 10. Hij legde uit dat hij naar de Queen is geweest en een nieuwe regering zal vormen. "Maandag zullen de parlementsleden terugkeren naar het Lagerhuis om een nieuw parlement te vormen."
Johnson zei ook "dat hij de mensen wil aanspreken die voor het eerst op de conservatieven hebben gestemd". Hij wil zich voorts concentreren op de nationale gezondheidsdienst NHS en "het land opnieuw samenbrengen". "Laat het herstelproces beginnen", klonk het.
Verder zei Johnson dat hij een nieuw samenwerkingsverdrag met de EU wil sluiten.
"Na weken verkiezingscampagne verdient dit land een rustpauze", aldus nog Johnson, die zijn speech eindigde met een dankwoordje en de bevolking een "gelukkig kerstfeest" wenste.
Definitieve resultaten
Alle stemmen van de 650 kiesdistricten zijn geteld. De opkomst bij de Britse parlementsverkiezingen bedroeg in totaal 67,3 procent.
Uit de officiële resultaten blijkt dat de Conservatieve partij van de Britse premier Boris Johnson een absolute meerderheid behaalde met 365 van de 650 zetels. De Conservatives winnen zo 47 zetels.
De grote verliezer is Labour, die eindigt op 203 zetels (-59). Leider Jeremy Corbyn kondigde deze namiddag aan dat hij begin volgend jaar opstapt als leider.
Ook de Liberal Democrats verliezen een zetel (van 12 naar 11 zetels). Partijleidster Jo Swinson stapte op nadat ze zelf niet opnieuw verkozen geraakte. De Scottish Nationalist Party (SNP) eindigt op 48 zetels (+13). De pro-Britse unionisten DUP verliezen 2 zetels, en houden zo nog 8 zetels over.
Corbyn stapt begin volgend jaar op als Labour-leider
De Britse oppositieleider Jeremy Corbyn gaat "in het eerste deel van volgend jaar" afscheid nemen van het leiderschap van de Labour-partij. Dat heeft hij vanmiddag duidelijk gemaakt. Jeremy Corbyn had eerder al aangekondigd dat hij zijn partij niet meer zal leiden in een volgende verkiezingscampagne, maar dat hij nog niet onmiddellijk opstapt.
Aan een journalist van het nieuwsagentschap Press Association heeft hij nu duidelijk gemaakt dat hij begin volgend jaar dan toch een stap terug zet. "Het National Executive Committee (partijbestuur, nvdr.) zal natuurlijk moeten samenkomen in de heel nabije toekomst. En het is aan hen om te beslissen" wanneer het ontslag ingaat, aldus Corbyn. "Het zal in het eerste deel van volgend jaar zijn", zegt hij wel.
Schotland wil procedure nieuw referendum snel inleiden
De Schotse eerste minister Nicola Sturgeon wil de juridische procedure voor een nieuw referendum over Schotse onafhankelijkheid volgende week al inleiden. Dat heeft ze vandaag in Edinburgh verklaard in een toespraak, waarin ze reageerde op de duidelijke overwinning die haar partij had geboekt.
Voor de organisatie van een bindend referendum is eerst de goedkeuring nodig van het parlement in Westminster. Maar de Britse premier Boris Johnson heeft eerder al duidelijk gemaakt dat hij zich tegen zo'n referendum zou verzetten. Heel wat Britse waarnemers vrezen echter dat een aanhoudende weigering het Verenigd Koninkrijk in een constitutionele crisis zou kunnen storten.
In 2014 stemden de Schotten al eens over onafhankelijkheid van de rest van het Verenigd Koninkrijk. Iets meer dan 55 procent was daar toen tegen. Maar omdat een meerderheid van de Schotten gekant is tegen de brexit, zou een nieuw referendum wel eens in het voordeel van het independence-kamp kunnen uitdraaien.
Pijnlijke nederlaag voor DUP
De Noord-Ierse unionisten van DUP, die ruim twee jaar geleden na de verkiezingen nog de rol van kingmaker speelden, hebben een pijnlijke nederlaag geleden. Onder meer de viceleider van de partij verloor zijn zetel in het parlement.
De Democratische Unionistische Partij (DUP), die de band van Noord-Ierland met Groot-Brittannië als existentieel beschouwt, verloor bij de parlementsverkiezingen van gisteren twee van haar tien zetels. Door dat resultaat tellen de Ierse nationalisten voor het eerst meer Britse parlementsleden dan de pro-Britse unionisten.
Als gedoogpartner van de Britse Conservatieven hadden de tien parlementsleden van de DUP de voorbije jaren nog een sleutelrol gespeeld in het politieke getouwtrek rond de brexit. Maar hun invloed viel weg toen Boris Johnson in juli het premierschap overnam van Theresa May. Johnson onderhandelde een nieuwe deal waarbij er voor Noord-Ierland een aangepaste douaneregeling komt dan voor de rest van het Verenigd Koninkrijk. Voor DUP was die regeling onaanvaardbaar.
Corbyn reageert op Twitter
De verslagen Labour-leider Jeremy Corbyn heeft op Twitter gereageerd op zijn grote nederlaag. Hij tweette de toespraak die hij eerder in zijn kiesdistrict had gehouden. "Het was een teleurstellende nacht", aldus Corbyn over de slechts 203 zetels die Labour heeft gewonnen, een verlies van 42 zetels. ‘Maar ik ben trots dat wij onze boodschap van hoop, eenheid en rechtvaardigheid naar elk deel van het land hebben gebracht.’
Corbyn trekt zich zoals eerder duidelijk werd, niet terug. Wel heeft hij gezegd dat hij Labour niet zal leiden bij de volgende verkiezingen. "Dit is het einde van Corbyn en het einde van Corbynism", reageerde de Britse Conservatieve oud-premier David Cameron. "En dat is heel goed voor het land."
Audiëntie afgelopen
Het gesprek tussen Boris Johnson en Queen Elisabeth II is na een dik halfuur afgelopen. Hij heeft er officieel om toestemming gevraagd om een nieuwe regering te vormen. Johnson keerde daarna terug naar zijn ambtswoning in Downing Street, maar legde geen verklaringen af. Later vandaag geeft hij er allicht wel nog een toespraak.
Johnson bij de Queen
Premier Boris Johnson is aangekomen op Buckingham Palace.
Infografiek: wat nu met de brexit?
Johnson onderweg naar de Queen
Premier Boris Johnson heeft zonet Downing Street 10 verlaten en is onderweg naar koningin Elisabeth II in Buckingham Palace. Hij zal haar formeel vragen om een nieuwe regering te mogen vormen.
Meer dan drie keer zoveel vrouwen als mannen verkozen bij Tories
Opvallend: bij de Conservatieven zijn er slechts 87 vrouwen verkozen, en 277 mannen. Bij Labour daarentegen zijn er nu 104 vrouwen verkozen, tegenover 98 mannen, de eerste keer ooit dat er meer vrouwen dan mannen voor de partij zullen zetelen.
Bij de Liberaal Democraten zijn er van de 11 verkozenen 7 vrouwen en 4 mannen, bij de SNP zijn er exact dubbel zoveel mannen als vrouwen zijn: 32 tegenover 16.
Brexitdeal draait om Ierse grens
Het akkoord over een brexit dat Boris Johnson in oktober sloot met de Europese Unie wordt mogelijk nog voor de kerst opnieuw in stemming gebracht in het Lagerhuis. Dat akkoord over het verloop van het vertrek draait voor een belangrijk deel om de positie van Noord-Ierland, het enige deel van het Verenigd Koninkrijk dat een fysieke grens met de EU heeft.
Het Verenigd Koninkrijk stapt bij de brexit in zijn geheel uit de Europese gezamenlijke markt. Daardoor kunnen de Britten eigen handelsakkoorden sluiten met andere landen. Dat zal ook moeten met de Europese Unie.
Formeel komt er weer een harde grens tussen Noord-Ierland (dat de EU mee verlaat) en EU-lidstaat Ierland, maar in werkelijkheid komen er geen controles direct aan die grens. De controles vinden plaats op de grens tussen Groot-Brittannië en het Ierse eiland, op de plaatsen waar goederen Noord-Ierland binnenkomen.
Noord-Ierland blijft de Europese regelgeving volgen waar het gaat om de productie van goederen, waardoor er geen controles aan de grens met Ierland op goederen hoeven plaats te vinden. Daardoor komen er wel extra controles op de grens in de Ierse zee met Groot-Brittannië. De Europese regels voor btw-heffingen blijven in Noord-Ierland gelden voor goederen, maar niet voor diensten.
Voor Europese ingezetenen van Groot-Brittannië en Britse bewoners van de EU-landen verandert er in elk geval tijdens de overgangsperiode niets. Ook voor de bewegingsvrijheid van personen verandert er in die periode nog niets.
Kremlin: twijfel over betere banden met Londen
Het Kremlin betwijfelt of de Conservatieve overwinning bij de Britse verkiezingen de betrekkingen tussen beide landen zal verbeteren.
"Wij hopen en streven altijd naar verbetering van de betrekkingen met landen die hetzelfde met Rusland nastreven. Maar ik weet niet in hoeverre zulke hoop gepast is in het geval van de Conservatieven," zei woordvoerder Dmitry Peskov tegen journalisten in een eerste reactie op de verkiezingsoverwinning van Boris Johnson.
De relatie tussen de twee landen is gespannen sinds de vergiftiging van de voormalige Russische spion Sergej Skripal en zijn dochter Julia in maart 2018 op Britse bodem. De aanslag gebeurde met het vroeger in de Sovjet-Unie ontwikkelde gifgas novitsjok. Rusland wijst elke verantwoordelijkheid voor het incident af.
Waar Labour verliest
Oppositiepartij Labour verloor deze verkiezingen flink van haar pluimen, zelfs in traditionele Noord-Engelse industriële gebieden, normaal gezien de bolwerken van de sociaaldemocraten. Maar Labour lijkt steeds meer en meer een 'steden-partij' te worden, zo blijkt uit de resultaten van vannacht.
De Conservatieven doen het veel beter in kleine gemeenschappen en dorpen, en zelfs ook in middelgrote en grote dorpen. Enkel in de steden, scoort Labour beter dan de Tories.
Wilmès: Europa moet "met één stem" blijven spreken
De Europese Unie moet in de onderhandelingen over de toekomstige relaties met het Verenigd Koninkrijk "met één stem" blijven spreken en rekening houden met de belangen van elke lidstaat, reageert premier Sophie Wilmès.
De uitslag van de verkiezingen brengt het vertrek van het Verenigd Koninkrijk uit de EU op 31 januari nu wel echt dichtbij. Een tweede referendum is van de baan. Maakt dat "bitterzoete" gevoelens los bij Wilmés?
"Democratie is nooit een bitterzoete situatie. Zowel in het Verenigd Koninkrijk als in België is het heel belangrijk om te luisteren naar wat de mensen willen. Wat nu belangrijk is, is bekijken wat we in de toekomst samen kunnen doen en hoe we onze handel gaan organiseren", zo verklaarde Wilmès (MR) bij haar aankomst op de tweede dag van de Europese top in Brussel.
Wilmès wil "een duidelijk mandaat" voor de Europese hoofdonderhandelaar Michel Barnier om de onderhandelingen met Londen te voeren. Europa moet "met één stem" blijven spreken, rekening houdend met "de belangen van eenieder", zei de premier van de regering in lopende zaken, die wees op het grote belang van de handelsrelaties met het VK voor België.
Ook als de Britten op 31 januari de Europese instellingen verlaten, blijft het land nog elf maanden deel uitmaken van de Europese eenheidsmarkt en de douane-unie. Is dat realistisch? "We hebben niet veel tijd. Maar het is wat het is. We moeten werken met de kaarten die we krijgen."
Wellicht maandag nieuwe regering
Brits premier Boris Johnson zal allicht komende maandag zijn herschikte regeringsploeg voorstellen. Volgens The Guardian zullen er mogelijk maar weinig wijzigingen zijn in de nieuwe regering.
Vandaag gaat Johnson in elk geval naar de Queen om de toestemming te vragen een nieuwe regering te vormen. Allicht zal hij daarna voor zijn ambtswoning in Downing Street 10 de bevolking toespreken.
Volgende week nemen de nieuwe parlementsleden ook al meteen zitting. De regeerverklaring zou voor donderdag zijn, vrijdag ligt de brexit-deal dan voor voor de eerste lezing.
Volgens de BBC zal er pas in februari of maart, nadat de brexit-deal voltooid is, een grote herschikking komen van de regering, met nieuwe prioriteiten voor de binnenlandse politiek de komende vijf jaar.
Verkiezingsuitslag op kaart
En zo ziet de Britse verkiezingsuitslag eruit op kaart: elke zeshoek stelt een van de 650 kiesdistricten voor. Staat er een witte punt in het district, dan is het van partij veranderd. Tegenover de kaart van 2017 kleurt die van vandaag dan ook fors blauwer, zeker in het noorden van Engeland, en geler in Schotland.
Overgangsperiode
Ook als de Britten op 31 januari de Europese instellingen verlaten, blijft het land nog elf maanden deel uitmaken van de eenheidsmarkt en de douane-unie. Die overgangsperiode loopt in principe tot einde 2020, maar kan verlengd worden. Maar Johnson heeft in de campagne beloofd dat hij geen verder uitstel wil en binnen dat korte tijdsbestek een akkoord wil sluiten.
Charles Michel, de nieuwe voorzitter van de Europese Raad, wil niet vooruitlopen op de vraag of dat realistisch is, zei hij vanmorgen. "Ik ga geen voorspellingen doen, gebaseerd op onze ervaringen uit het verleden. Ik hoop dat we hard kunnen samenwerken met de Britse regering. Het is heel belangrijk om burgers en bedrijven zo snel mogelijk stabiliteit en zekerheid te geven, zowel de Europese als de Britse", antwoordde Michel.
Hij hoop op "loyale" onderhandelingen, die uitmonden in een akkoord dat een "nauwe relatie" tussen de Britten en het Europese vasteland behoudt, zowel op vlak van handel als op andere domeinen, zoals veiligheid en defensie. In de onderhandelingen willen de Europeanen wel garanties afdwingen dat de Britten hen na de brexit geen oneerlijke concurrentie gaan aandoen. "Het wordt belangrijk om te waken over de belangen van de Europese eenheidsmarkt en een gelijk speelveld", zei Michel.
Boris Johnson: Chaotische clown volgens de één. Churchill volgens zichzelf
De ‘Blonde Beatle’. Zo noemen de verpleegsters in de kraamkliniek de pasgeboren Boris Johnson. In juli 2019, 55 jaar later, stapte die Blonde Beatle over de drempel van Downing Street 10 en trad hij zo in de voetsporen van zijn grote voorbeeld, Winston Churchill.
Nog 1 district te gaan
Alle stemmen in het Verenigd Koninkrijk zijn nu geteld, op één district na waar het tellen vertraging oploopt door het slechte weer (zie 08.39). Die zetel blijft allicht wel in handen van de Conservatieven, waardoor dit de finale uitslag zou worden:
Meteen valt op hoe hard het Britse kiessysteem kan zijn voor de kleinere partijen: zo behaalden de Liberaal Democraten wel een stevige 11,5 procent van de stemmen, maar kregen ze daar amper 1,69 procent van de zitjes voor terug: 11 op 650. In het Britse systeem krijgt een partij pas een zetel als ze in een van de 650 districten de grootste is. Zo kreeg ook de Brexit Party wel 2 procent van de stemmen, goed voor meer dan 640.000 kiezers, maar 0 zetels.
De Conservatieven daarentegen halen met 43,6 procent van de stemmen meer dan 56 procent van de zetels binnen: 365 op de 650.
Michel: "EU is klaar"
De Europese Unie hoopt dat de Britten het brexit-akkoord van enkele maanden geleden nu snel door het nieuwe Lagerhuis kunnen loodsen, zodat er duidelijkheid komt over de uitstap uit de EU. Dat zei Europees president Charles Michel vanmorgen. Volgens Michel is de EU klaar voor het vertrek van de Britten, die sinds 1973 lid waren van de Unie, en voor de onderhandelingen over een nieuw handelsakkoord.
Michel riep de Britten daarbij wel op "loyaal te onderhandelen" met de 27 overblijvende EU-lidstaten.
Herbekijk: toespraak Boris Johnson
Voor het eerst meer Ierse nationalisten dan unionisten in Lagerhuis
Voor de eerste keer ooit zijn er meer nationalistische parlementsleden verkozen in Noord-Ierland dan unionistische. Dat blijkt uit de definitieve resultaten uit de regio.
De pro-Ierse partij Sinn Fein, die voor hereniging met Ierland is, kon zijn zeven zetels behouden. De unionistische DUP, die voor de unie met Groot-Brittannië is, moest er twee afgeven tegenover de vorige verkiezingen en strandt op acht. Met de twee zetels erbij voor de pro-Ierse Social Democratic and Labour Party SDLP komen de nationalisten zo op tien tegenover acht voor de unionisten. Dat is sinds de opdeling van Ierland in 1921 nooit eerder gebeurd.
De verkozenen van Sinn Fein zetelen in de praktijk nooit in het Lagerhuis, uit protest tegen de Britse overheersing in Noord-Ierland.
De laatste van de 18 Noord-Ierse zetel ging naar de op Iers vlak neutrale partij Alliance, die in stemmenaantal forse winst boekte.
Pijnlijke verkiezingsnacht voor Tory-rebellen
Het is een pijnlijke verkiezingsnacht geworden voor de Conservatieve parlementsleden die wegens hun opstandig gedrag uit die partij waren gezet. De rebellen die als onafhankelijk of als kandidaat van een andere partij hebben deelgenomen aan de verkiezingen raakten niet herkozen.
Nog slechts twee districten te tellen
Er zijn ondertussen 648 van de 650 districten geteld, met enkel nog Arundel & South Downs en St Ives die nog onbekend zijn. Maar mogelijk kan het nog even wachten zijn op het allerlaatste district, St Ives in het graafschap Cornwall, het uiterste zuid-westelijke punt van Engeland. Door het slechte weer kunnen de stemmen van de Scilly-eilanden voor de kust voorlopig niet opgehaald worden.
"We did it"
"We did it", begint Johnson aan zijn overwinningsspeech. "Een nieuwe dag, een nieuwe regering."
Het "verschrikkelijke" vooruitzicht van een tweede brexit-referendum is nu van de baan, aldus Johnson. De premier verwelkomt vooral de nieuwe kiezers. "Jullie hand heeft misschien gebeefd voor je ons je stem gaf, en vroeger stemde je misschien op Labour. Ik ben dan ook bescheiden dat jullie ons jullie steun hebben gegeven, steun die ik nooit zomaar voor lief zal aannemen. Ik zal dag en nacht werken om ook in de toekomst jullie steun te blijven krijgen. Jullie stem is gehoord. De brexit zal uitgevoerd worden voor 31 januari, zonder 'mits'en' en 'maar'en'."
Johnson gaat ook in op de nationale gezondheidszorg NHS, die hij beloofd heeft te versterken. "De NHS wordt onze topprioriteit."
"Laten we dit land verenigen. Laten we kansen scheppen in elke hoek van het Verenigd Koninkrijk. Laten we de brexit uitvoeren. Maar laten we vooral eerst het ontbijt uitvoeren", sloot de premier met een kwinkslag af.
Naar verwachting brengt Johnson nog voor kerst zijn brexitdeal in stemming in het nieuw gevormde Lagerhuis.
Johnson geeft toespraak
Brits premier Boris Johnson zal over enkele minuten het publiek en zijn partijleden toespreken. Volg de toespraak hierboven live. Momenteel spreekt minister Michael Gove de Conservatieve partij nog toe.
Opvallend: de regering heeft zichzelf al een nieuwe slogan toebedeeld: The people's government of 'De regering van het volk'.
Schotse Conservatieve hoeft Loch Ness niet naakt over te zwemmen
De volledige Schotse resultaten zijn bekend, en de nationalisten van SNP komen uit op 45 procent van de stemmen, goed voor 48 van de 59 zetels. Dat is een geluk voor voormalig Conservatief partijleider in Schotland, Ruth Davidson. Die noemde het vooruitzicht dat de SNP 50 zetels zo halen zo onwaarschijnlijk dat ze in dat geval naakt het meer van Loch Ness zou overzwemmen. De exit polls gaven de SNP gisteren 55 zetels, uiteindelijk werden het er wat minder.
Toch ziet SNP-partijleider en Schots premier Nicola Sturgeon in de uitslag een mandaat om een nieuwe onafhankelijkheidsreferendum te organiseren. Brits premier Boris Johnson heeft dat tijdens de campagne altijd uitgesloten.
Zowel de Conservatieven als Labour verloren in Schotland: de Tories spelen 7 zetels kwijt, Labour 6.
Johnson: "We hebben een aardverschuiving gecreëerd"
Volgens de krant Daily Telegraph heeft premier Boris Johnson zijn staf toegesproken in het hoofdkwartier van de Conservatieven. Hij zou daarbij gezegd hebben dat de Tories "een aardverschuiving gecreëerd hebben". "De manier waarop we de politieke kaart van dit land hertekend hebben. We gaan daar moeten mee leren omgaan, we gaan onze eigen partij moeten veranderen om de gebeurtenissen aan te kunnen."
Bijna alle stemmen geteld
645 van de 650 districten zijn nu geteld, wat deze uitslag geeft:
Leider Liberaal Democraten stapt op
Jo Swinson, de partijleider van de Liberaal Democraten die haar eigen zetel niet kon houden, stapt op. De partij die de brexit in zijn geheel wilde terugdraaien en in de EU wou blijven, strandde vannacht ondanks een score van 11 procent op amper 11 zetels, terwijl Swinson zich tijdens de campagne nog sterk maakte mogelijk premier te worden.
"Het resultaat is uiteraard gigantisch teleurstellend", aldus Swinson. "Ik ben niettemin trots op deze campagne, wij stonden voor openheid, generositeit en hoop. We waren eerlijk over waar we in geloven en wat we probeerden uit te voeren. Dit is een tegenslag voor de liberale waarden. Maar miljoenen mensen in dit land geloven er in. Door ons te verenigen en voor hen te vechten, kunnen we een positieve toekomst scheppen."
De partij zal volgend jaar nieuwe voorzittersverkiezingen organiseren.
Geen enkele zetel voor Brexit Party
Een slechte nacht was het ook voor de Brexit Party van Nigel Farage, die geen enkele zetel kon binnenhalen, hoewel ze met 2 procent van de stemmen de zesde grootste partij van het Verenigd Koninkrijk werd. Maar doordat ze in geen enkel district de grootste werd, koopt ze daar niets mee.
De Brexit Party had tijdens de campagne al beslist om niet op te komen in de districten die in handen waren van de Conservatieven om zo de pro-brexit-stemmen niet te verdelen. De partij zette wel volop in in de districten waar Labour en de Liberaal Democraten opkwamen.
Ondanks het slechte resultaat reageerde Farage vannacht niet ontgoocheld. Volgens hem heeft de Brexit Party voldoende invloed gehad om "een tweede referendum te vermijden". "Er zijn zetels die de Conservatieven zullen winnen en die ze in de verste verte niet binnengehaald zouden hebben als wij er duizenden stemmen hadden weggekaapt."
De Brexit Party zal zich na de uitstap uit de EU omvormen tot de 'Reform Party', met de bedoeling het kiessysteem aan te passen, zodat kleine partijen wel een kans maken.
Trump: "Gaan gigantisch handelsakkoord sluiten"
De Amerikaanse president Donald Trump heeft zich op Twitter ook al verheugd getoond over de verkiezingsoverwinning waarnaar de Britse Conservatieven op weg zijn. "Dit lijkt een grote overwinning voor Boris te zijn", klonk het kort op Twitter, iets na 5 uur Belgische tijd. Twee uur later voegde hij er zijn felicitaties aan toe.
Groot-Brittannië en de Verenigde Staten willen een handelsakkoord sluiten zodra Londen uit de EU gestapt is en niet meer aan de EU-regels gebonden is. Ook Trump kijkt naar dat moment uit en heeft het over een "gigantisch nieuw handelsakkoord" dat "de potentie heeft groter en lucratiever te zijn dan dan welke deal ook die met de EU mogelijk was".
Stand van zaken
Na een nacht tellen zijn bijna alle resultaten in de 650 Britse districten geteld. De boodschap van premier Boris Johnson en zijn Conservatieve partij – Get Brexit Done – heeft duidelijk gewerkt: de Tories boeken grote winst en zitten steviger dan ooit in het zadel. De partij komt uit op ongeveer 360 van de 650 zetels, fors meer dan de absolute meerderheid van 326.
De overwinning betekent dat de brexit in het Lagerhuis goedgekeurd kan worden en volgende maand zo goed als zeker een feit zal zijn.
Voor Labour was de verkiezingsnacht een verschrikking: de partij boekt fors verlies en zou rond de 200 zetels uitkomen, een historische nederlaag. Verschillende regio’s waar al tientallen jaren Labour is gestemd, liepen nu over naar de Conservatieven. Partijleider Jeremy Corbyn, die in de campagne nooit echt uit de verf kwam, krijgt forse kritiek en zegt voor de volgende verkiezingen te zullen opstappen.
Verschillende prominente politici zijn hun zetel kwijt: onder hen Jo Swinson, de partijleider van de Liberaal Democraten, die op slechts 13 zetels zouden uitkomen. Ook Nigel Dodds, fractieleider van de Noord-Ierse unionistische DUP, in de vorige regering nog de gedoogpartner van Johnson, is zijn zetel kwijt.
In Schotland is de nationalistische SNP dan weer de grote winnaar: de partij zou ongeveer 50 van de 59 beschikbare zetels halen. Premier Nicola Sturgeon ziet daarin een nieuw mandaat voor een onafhankelijkheidsreferendum in de regio.
Verliezer van de avond: Jeremy Corbyn
Labour-leider Jeremy Corbyn erkende vannacht de nederlaag van zijn partij:
Vreugde en verdriet op de Britse voorpagina’s
De Britse kranten zijn erg verdeeld over de voorlopige verkiezingsresultaten. “Nachtmerrie voor kerstmis” jammert de linkse Daily Mirror, terwijl de brexit-gezinde ‘Daily Mail’ dan weer jubelt over de op handen zijnde “denderende overwinning van ‘Boris’.”
Hoeveel stemmen behaalt elke partij?
De absolute meerderheid is dus binnen voor de Conservatieven - momenteel 345 van de 650 zetels, met nog 26 zetels te tellen - maar hoeveel procent van de stemmen haalt elke partij? De BBC schat dat de partij van Boris Johnson zou uitkomen op 45 procent, fors hoger dan de peilingen hadden voorspeld. Labour zou stranden op 33 procent, de Lib Dems op 12 procent, en de Brexit Party (die geen enkele zetel haalt) op 2 procent.
Die 45 procent zou een grotere overwinning zijn dan de drie keren dat Margaret Thatcher won, en het hoogste percentage voor een premier sinds 1970.
SNP wil nieuw referendum over onafhankelijkheid
Schotland moet een nieuw referendum krijgen over onafhankelijkheid. Dat wil Nicola Sturgeon van de Scottish National Party (SNP). Haar partij is naast de Conservatie Partij van premier Boris Johnson de grote winnaar van de verkiezingen in het Verenigd Koninkrijk.
"Er is nu een mandaat om de bevolking van Schotland de keuze te bieden over onze eigen toekomst", aldus Sturgeon. "Boris Johnson mag dan een mandaat hebben om Engeland uit de Europese Unie te halen. Hij heeft nadrukkelijk geen mandaat om Schotland uit de Europese Unie te halen. Schotland moet een keuze hebben over onze eigen toekomst."
Absolute meerderheid is binnen
Momenteel zijn een kleine 600 van de 650 kiesdistricten geteld. De Conservatieven hebben nu al een absolute meerderheid met 327 zetels, maar daar komen er allicht nog flink wat bij. Volgens de BBC zal dit de finale uitslag worden:
- Conservatieven: 362 zetels
- Labour: 199 zetels
- SNP: 52 zetels
- Lib Dems: 13 zetels
Het resultaat is cruciaal voor het verdere verloop van de brexit. Nu kan de premier zijn brexitakkoord met de Europese Unie door het parlement krijgen en de Britten op 31 januari 2020 uit de EU loodsen.
LibDem-leider verliest zetel
Jo Swinson, de partijleider van de Liberal Democrats, is haar zetel kwijt in het Lagerhuis. Swinson verloor met amper 149 stemmen verschil van de SNP-kandidate Amy Callaghan.
De Liberal Democrats doen het lang niet zo goed als gedacht. De partij zou zowat dertien zetels halen in het Lagerhuis, een winst van amper één zitje. De LibDems was aanvankelijk een veel grotere winst voorspeld, dankzij het duidelijke pro-Europese profiel.
Partijleidster Jo Swinson is het grootste slachtoffer van de tegenvallende cijfers. Zij verliest haar zetel in het Schotse Dunbartonshire East aan de kandidate van de Scottish Nationalist Party (SNP), Amy Callaghan. Het verschil bedraagt amper 149 stemmen. De SNP lijkt het erg goed te zullen doen in de verkiezingen: de Schotse nationalisten staan op 55 zetels, wat een winst met 20 zitjes zou betekenen.
In een korte verklaring feliciteerde Swinson haar tegenkandidate, maar was ze hard voor de Conservatieve partij. Premier Boris Johnson en co. zouden een absolute meerderheid in het parlement halen. "Deze resultaten zullen angst en ontzetting zaaien voor miljoenen mensen, terwijl zij naar hoop zoeken." Swinson zei later op de dag verdere verklaringen af te leggen, wellicht over haar toekomst aan het hoofd van de partij.
Amerikaanse president Trump reageert op Britse verkiezingen
"Ziet eruit als een grote winst voor Boris in het VK!", tweette de president.
Boris Johnson wint in eigen district
De Britse premier Boris Johnson van de Conservatieve partij heeft donderdag 25.351 stemmen gehaald in zijn kiesdistrict Uxbridge & Ruislip South. Hij is daarmee herverkozen.
"De regering heeft een krachtig nieuw mandaat gekregen om de Brexit erdoor te krijgen", aldus Johnson in zijn toespraak. Hij bedankte ook de kiezers voor hun grote opkomst.
Jeremy Corbyn "zal partij niet leiden bij volgende verkiezingen" maar stapt voorlopig niet op
Jeremy Corbyn zal Labour niet meer leiden in een volgende verkiezingscampagne. Hij stapt voorlopig echter nog niet op als partijleider. Dat zei hij deze nacht in zijn eigen kiesdistrict Islington, een Londense wijk, waar hij de zetel van binnenhaalde. Dat is een klein lichtpuntje in wat zich aftekent als een desastreuze stembusslag voor Labour.
Corbyn bedankte de kiezers van Islington, die hem al voor de tiende opeenvolgende keer naar het Lagerhuis sturen. Maar vooral sneerde hij naar de media, die zich volgens hem "schandalig" gedragen heeft. Ook zei hij dat hij de "partij niet zal leiden bij de volgende verkiezingen". Voorlopig zal hij echter aanblijven "voor reflectie".
Corbyn behaalde 34.602 stemmen, ruim meer dan de Liberale Democraat Nick Wakeling, die met 8.415 strandt op een tweede plaats.
Boris Johnson geeft eerste reactie
'BoJo' heeft een eerste reactie gegeven: "We are the greatest democracy in the world!" "Wij zijn de grootste democratie van de wereld!"
BBC stelt projecties bij: Labour komt nu toch boven 200 zetels uit
De BBC heeft de voorspellingen van de exitpolls lichtjes bijgesteld: volgens projecties behaalt de Conservatieve partij van premier Boris Johnson 357 zetels en Labour van Jeremy Corbyn 201 zetels. Voor alle duidelijkheid: met 326 zetels heeft een partij de absolute meerderheid in het 650 zitjes tellende Lagerhuis.
De Schotse nationalisten behalen volgens de BBC 55 zetels, de LibDems 13.
De nieuwe projecties onder elkaar:
Conservatieven: 357 zetels;
Labour: 201 zetels;
SNP: 55 zetels;
LibDems: 13 zetels.Op dit moment zijn 227 van de 650 districten geteld.
Labour verliest opnieuw twee bolwerken
Met Workington en Darlington heeft Labour nog twee belangrijke bolwerken verloren. Meteen verdwijnen ook de eerste Labour-kopstukken uit het Lagerhuis: Sue Hayman en Jenny Chapman, twee zogenaamde 'schaduwministers', moeten hun zetel afstaan aan een Tory.
Workington, aan de Engelse westkust, was al sinds het einde van de Eerste Wereldoorlog nagenoeg onafgebroken in handen van Labour. Partijkopstuk Sue Hayman verliest er nu met meer dan 4.000 stemmen verschil van de Conservatief Mark Jenkinson.
Ook Darlington gaat naar de Conservatieven: Peter Gibson neemt er over van Jenny Chapman, een van de belangrijkste stemmen rond brexit voor Labour.
Eerder ging ook al Blyth Valley naar de Conservatieven, en dat voor het eerst in 69 jaar.
Ook in Wales gaat een traditioneel rood bolwerk naar de Tories: Chris Ruane moet zijn zetel in Vale of Clwyd afstaan aan James Davies.
Het algemene resultaat ziet er niet goed uit voor Labour. Volgens de exitpolls haalt de linkse oppositiepartij maar 191 zetels, een verlies van 71. De Conservatieven van zittend premier Boris Johnson zouden er 50 bij krijgen en stranden op 368 zetels, een comfortabele absolute meerderheid.
De positie van Labour-leider Jeremy Corbyn lijkt te wankelen, maar voor definitieve resultaten is het nog wachten tot morgenvroeg.
Charles Michel: "We zijn er klaar voor"
In de marge van de EU-top in Brussel liet de president van de Europese Raad Charles Michel weten morgen, wanneer de definitieve resultaten bekend zijn, een duidelijke boodschap te geven aan de Britten. "Morgen zullen we een duidelijke boodschap geven. We zijn klaar voor de volgende stappen en we zullen zien of het mogelijk is voor het Britse parlement om het scheidingsakkoord te accepteren en een beslissing te nemen. Als dat het geval is, zijn wij er klaar voor."
Dat werd eveneens bevestigd door EU-Commissiepresident Ursula von der Leyen. "Ik denk dat we onmiddellijk naar de nieuwe premier zullen gaan luisteren. De Commissie is er klaar voor."
Kritiek op Corbyn zwelt aan
De kritiek op Labour-leider Jeremy Corbyn zwelt aan nu stilaan duidelijk wordt dat de partij op een pijnlijke verkiezingsnederlaag afstevent in het Verenigd Koninkrijk. Verschillende Labour-kandidaten en -parlementsleden uiten op Twitter en in de Britse media hun ergernis.
Als de exitpolls kloppen, krijgt Labour slechts 191 zitjes in het Lagerhuis bijeengesprokkeld, een verlies van ruim 70 zetels en een historisch slecht resultaat. Het kiesdistrict Blyth Valley, dat al decennia in Labour-handen was, gaat alvast voor het eerst naar een Tory. Wellicht moet de partij in de loop van de nacht nog meer pijnlijke nederlagen slikken.
Corbyn kop van jut
Vooral Labour-leider Jeremy Corbyn moet het ontgelden. "Het is Corbyn. Dat wisten we in het parlement. We wisten dat hij niet in staat was om te leiden, we wisten dat hij waardelozer dan waardeloos is in alle kwaliteiten die je nodig hebt om een politieke partij te leiden", zei Alan Johnson, de voormalige minister van Binnenlandse Zaken voor Labour, aan een journaliste van de Daily Marrior.Parlementslid Gareth Snell, die zijn zetel vanavond wellicht verliest, verwoordde het zo: "op de een of andere manier hebben sommigen in de partijtop beslist dat de brexit stoppen veel belangrijker was dan de stemmen van brexitstemmers in het noordoosten en het centrum te respecteren. Ze hebben ons opgeofferd voor hun eigen ambities."
De absolute partijtop blijft voorlopig achter Corbyn staan, en zou instructies hebben gekregen om het - voorlopig - teleurstellende resultaat aan de brexit te wijten. Maar dat is "leugenachtige onzin", zegt Labour-kandidaat Phil Wilson op Twitter. "Jeremy Corbyns leiderschap was een groter probleem. Iets anders beweren, is compleet van de pot gerukt."
Schaduwkanselier John McDonnell zei in het begin van de avond dat "de passende beslissingen" genomen zouden worden als het resultaat van de exitpolls bevestigd wordt.
Jeremy Corbyn zelf blijft voorlopig opvallend stil. Hij hield het bij een kort bedankje voor zijn kiezers op Twitter, zowat twee uur geleden.
Eerste resultaat is binnen: Labour-kandidate wint in Newcastle
Het eerste officiële verkiezingsresultaat uit het Verenigd Koninkrijk is binnen. In de kieskring Newcastle Central is de Labour-kandidate Chi Onwurah de winnaar, ze kreeg bijna 60 procent van de stemmen.
Onwurah zit al sinds 2010 in het Lagerhuis voor Labour, en behoudt haar zetel.
Ook Sunderland, het tweede kiesdistrict dat het officiële resultaat bekendmaakte, blijft in handen van Labour.
Over het algemeen ziet het resultaat er volgens de peilingen niet zo goed uit voor de oppositiepartij. Labour zou op 191 zetels stranden, een verlies van maar liefst 71 zitjes. De Conservatieve partij van zittend premier Boris Johnson zou volgens de exitpolls een ruime absolute meerderheid van 368 op 650 zetels halen.Even recapituleren:
• De exitpolls geven een klinkende overwinning voor Conservatief premier Boris Johnson aan. Dat betekent dat de brexit allicht volgende maand al een nieuwe fase kan ingaan. (Wat betekent verkiezingsoverwinning van Boris Johnson voor de brexit?)
• De polls voorspellen een historisch zware nederlaag voor het Labour van Jeremy Corbyn. (Dagen van Labourleider Jeremy Corbyn geteld?)
• Verder lijkt ook de Schotse SNP op grote winst af te stevenen, wat het scenario van een nieuw onafhankelijkheidsreferendum kracht bijzet. (Polls beloven grote winst voor Schotse onafhankelijkheidspartij SNP)
Nu komen de hele nacht druppelsgewijs verkiezingsuitslagen binnen. Overal in het land wordt volop geteld.
Brexit Party van Nigel Farage haalt wellicht geen zetels
De Brexit Party van Nigel Farage haalt - als we de exitpolls mogen geloven - geen enkele zetel in het Britse Lagerhuis. Helemaal onverwacht is dat niet, want de partij kwam niet op in kieskringen waar de Conservatieven van Boris Johnson al een meerderheid hadden, om de brexit niet in het gedrang te brengen.
"We hebben onze invloed gebruikt om een tweede referendum te vermijden, en dat lijkt gelukt te zijn", reageert Farage. "Er zijn zetels die de Conservatieven zullen winnen, waar ze zelfs niet in de buurt zouden zijn gekomen als wij er duizenden stemmen hadden weggekaapt." Het brexitakkoord van Johnson met de EU gaat voor Farage lang niet ver genoeg, "maar ik verkies het boven een tweede referendum".
Labour: "Gepaste beslissingen nemen"
Als het verkiezingsresultaat inderdaad in de buurt komt van wat de exitpolls voorspellen, dan zal Labour "gepaste beslissingen" nemen over de toekomst van de partijleiding. Dat zei John McDonnell, als schaduwkanselier een absolute partijtopper, zopas op de BBC. "Als het klopt, dan is het extreem teleurstellend."
"We wisten dat het moeilijk zou worden, vanwege de brexit", klonk het. Dat de onpopulaire Jeremy Corbyn er iets mee te maken heeft, wilde McDonnell niet zeggen. "Laten we afwachten", zei hij, maar "we zullen gepaste beslissingen nemen als dit klopt." Corbyn zelf sprak intussen op Twitter zijn dank uit aan zijn stemmers.
Tweede onafhankelijkheidsreferendum in Schotland
Volgens de polls behaalt de Scottish Nationalist Party van Nicola Sturgeon 55 zetels, dat zijn er 20 meer dan bij de verkiezingen in 2017.
Als dat klopt en de SNP daarmee inderdaad de grote meerderheid van de Schotse zetels binnenhaalt, dan zal er een tweede onafhankelijkheidsreferendum in Schotland komen. "Dat zal Johnson dan niet kunnen blokkeren", zegt Angus Robertson, de voormalige leider van de SNP, aan The Guardian.
Weg voor brexit eind januari ligt open
Als de prognose uitkomt, kan Johnson aanblijven als premier en zijn brexit-akkoord dat hij sloot met de EU door het Lagerhuis krijgen. Het is een vurige wens van Johnson om zijn land voor het eind van januari uit de EU te loodsen. De mogelijke grote overwinning laat zien dat veel Britten ook weg willen uit de unie.
De Conservatieven winnen in de exitpoll 51 zetels vergeleken met de verkiezingen in 2017 die door Johnsons voorganger Theresa May werden uitgeschreven. Die dacht met een stembusgang de meerderheid in het Lagerhuis te kunnen uitbreiden. Ze kwam bedrogen uit en werd opgescheept met een minderheidskabinet. Haar brexit-akkoord werd daarna drie keer weggestemd, waarna zij opstapte. Nu lijkt de voltrekking van de brexit op 31 januari 2020 een vaststaand feit.
Wat betekent verkiezingsoverwinning van Boris Johnson voor de brexit?
Corbyns hoofd op het kapblok
Er wordt ook al gesproken over een mogelijk ontslag van oppositieleider Jeremy Corbyn. Als Labour inderdaad op 191 zetels (of daaromtrent) blijft steken, zou dat een bijzonder grote nederlaag betekenen. De grootste sinds 1935 zelfs. In dat geval lijkt Jeremy Corbyn niet te kunnen aanblijven als partijleider. Verschillende van zijn partijgenoten beginnen de messen al te slijpen, melden verschillende Britse media.
Exitpolls voorspellen grote overwinning voor Boris Johnson
De Conservatieven winnen volgens de eerste exitpolls, en het gaat om een grote overwinning: De Conservatieven zouden 368 zetels halen in het Britse parlement, en daarmee een absolute meerderheid. Labour zou het met 191 zetels moeten doen.
De Scottish National Party (SNP) zou - opnieuw volgens de eerste exitpolls- 55 zetels halen. De Liberal Democrats 13, en de Brexit Party zou geen enkele zetel binnenrijven.
Bij vorige verkiezingen zaten die exitpolls vaak erg dicht bij de definitieve resultaten van de stembusslag