Boris Johnson legt verklaring af
Boris Johnson heeft zopas een verklaring afgelegd aan Downing Street 10. Hij legde uit dat hij naar de Queen is geweest en een nieuwe regering zal vormen. "Maandag zullen de parlementsleden terugkeren naar het Lagerhuis om een nieuw parlement te vormen."
Johnson zei ook "dat hij de mensen wil aanspreken die voor het eerst op de conservatieven hebben gestemd". Hij wil zich voorts concentreren op de nationale gezondheidsdienst NHS en "het land opnieuw samenbrengen". "Laat het herstelproces beginnen", klonk het.
Verder zei Johnson dat hij een nieuw samenwerkingsverdrag met de EU wil sluiten.
"Na weken verkiezingscampagne verdient dit land een rustpauze", aldus nog Johnson, die zijn speech eindigde met een dankwoordje en de bevolking een "gelukkig kerstfeest" wenste.
Definitieve resultaten
Alle stemmen van de 650 kiesdistricten zijn geteld. De opkomst bij de Britse parlementsverkiezingen bedroeg in totaal 67,3 procent.
Uit de officiële resultaten blijkt dat de Conservatieve partij van de Britse premier Boris Johnson een absolute meerderheid behaalde met 365 van de 650 zetels. De Conservatives winnen zo 47 zetels.
De grote verliezer is Labour, die eindigt op 203 zetels (-59). Leider Jeremy Corbyn kondigde deze namiddag aan dat hij begin volgend jaar opstapt als leider.
Ook de Liberal Democrats verliezen een zetel (van 12 naar 11 zetels). Partijleidster Jo Swinson stapte op nadat ze zelf niet opnieuw verkozen geraakte. De Scottish Nationalist Party (SNP) eindigt op 48 zetels (+13). De pro-Britse unionisten DUP verliezen 2 zetels, en houden zo nog 8 zetels over.
Wellicht maandag nieuwe regering
Brits premier Boris Johnson zal allicht komende maandag zijn herschikte regeringsploeg voorstellen. Volgens The Guardian zullen er mogelijk maar weinig wijzigingen zijn in de nieuwe regering.
Vandaag gaat Johnson in elk geval naar de Queen om de toestemming te vragen een nieuwe regering te vormen. Allicht zal hij daarna voor zijn ambtswoning in Downing Street 10 de bevolking toespreken.
Volgende week nemen de nieuwe parlementsleden ook al meteen zitting. De regeerverklaring zou voor donderdag zijn, vrijdag ligt de brexit-deal dan voor voor de eerste lezing.
Volgens de BBC zal er pas in februari of maart, nadat de brexit-deal voltooid is, een grote herschikking komen van de regering, met nieuwe prioriteiten voor de binnenlandse politiek de komende vijf jaar.
Nog 1 district te gaan
Alle stemmen in het Verenigd Koninkrijk zijn nu geteld, op één district na waar het tellen vertraging oploopt door het slechte weer (zie 08.39). Die zetel blijft allicht wel in handen van de Conservatieven, waardoor dit de finale uitslag zou worden:
Meteen valt op hoe hard het Britse kiessysteem kan zijn voor de kleinere partijen: zo behaalden de Liberaal Democraten wel een stevige 11,5 procent van de stemmen, maar kregen ze daar amper 1,69 procent van de zitjes voor terug: 11 op 650. In het Britse systeem krijgt een partij pas een zetel als ze in een van de 650 districten de grootste is. Zo kreeg ook de Brexit Party wel 2 procent van de stemmen, goed voor meer dan 640.000 kiezers, maar 0 zetels.
De Conservatieven daarentegen halen met 43,6 procent van de stemmen meer dan 56 procent van de zetels binnen: 365 op de 650.
Michel: "EU is klaar"
De Europese Unie hoopt dat de Britten het brexit-akkoord van enkele maanden geleden nu snel door het nieuwe Lagerhuis kunnen loodsen, zodat er duidelijkheid komt over de uitstap uit de EU. Dat zei Europees president Charles Michel vanmorgen. Volgens Michel is de EU klaar voor het vertrek van de Britten, die sinds 1973 lid waren van de Unie, en voor de onderhandelingen over een nieuw handelsakkoord.
Michel riep de Britten daarbij wel op "loyaal te onderhandelen" met de 27 overblijvende EU-lidstaten.
Voor het eerst meer Ierse nationalisten dan unionisten in Lagerhuis
Voor de eerste keer ooit zijn er meer nationalistische parlementsleden verkozen in Noord-Ierland dan unionistische. Dat blijkt uit de definitieve resultaten uit de regio.
De pro-Ierse partij Sinn Fein, die voor hereniging met Ierland is, kon zijn zeven zetels behouden. De unionistische DUP, die voor de unie met Groot-Brittannië is, moest er twee afgeven tegenover de vorige verkiezingen en strandt op acht. Met de twee zetels erbij voor de pro-Ierse Social Democratic and Labour Party SDLP komen de nationalisten zo op tien tegenover acht voor de unionisten. Dat is sinds de opdeling van Ierland in 1921 nooit eerder gebeurd.
De verkozenen van Sinn Fein zetelen in de praktijk nooit in het Lagerhuis, uit protest tegen de Britse overheersing in Noord-Ierland.
De laatste van de 18 Noord-Ierse zetel ging naar de op Iers vlak neutrale partij Alliance, die in stemmenaantal forse winst boekte.
"We did it"
"We did it", begint Johnson aan zijn overwinningsspeech. "Een nieuwe dag, een nieuwe regering."
Het "verschrikkelijke" vooruitzicht van een tweede brexit-referendum is nu van de baan, aldus Johnson. De premier verwelkomt vooral de nieuwe kiezers. "Jullie hand heeft misschien gebeefd voor je ons je stem gaf, en vroeger stemde je misschien op Labour. Ik ben dan ook bescheiden dat jullie ons jullie steun hebben gegeven, steun die ik nooit zomaar voor lief zal aannemen. Ik zal dag en nacht werken om ook in de toekomst jullie steun te blijven krijgen. Jullie stem is gehoord. De brexit zal uitgevoerd worden voor 31 januari, zonder 'mits'en' en 'maar'en'."
Johnson gaat ook in op de nationale gezondheidszorg NHS, die hij beloofd heeft te versterken. "De NHS wordt onze topprioriteit."
"Laten we dit land verenigen. Laten we kansen scheppen in elke hoek van het Verenigd Koninkrijk. Laten we de brexit uitvoeren. Maar laten we vooral eerst het ontbijt uitvoeren", sloot de premier met een kwinkslag af.
Naar verwachting brengt Johnson nog voor kerst zijn brexitdeal in stemming in het nieuw gevormde Lagerhuis.
Johnson geeft toespraak
Brits premier Boris Johnson zal over enkele minuten het publiek en zijn partijleden toespreken. Volg de toespraak hierboven live. Momenteel spreekt minister Michael Gove de Conservatieve partij nog toe.
Opvallend: de regering heeft zichzelf al een nieuwe slogan toebedeeld: The people's government of 'De regering van het volk'.
Bijna alle stemmen geteld
645 van de 650 districten zijn nu geteld, wat deze uitslag geeft:
Leider Liberaal Democraten stapt op
Jo Swinson, de partijleider van de Liberaal Democraten die haar eigen zetel niet kon houden, stapt op. De partij die de brexit in zijn geheel wilde terugdraaien en in de EU wou blijven, strandde vannacht ondanks een score van 11 procent op amper 11 zetels, terwijl Swinson zich tijdens de campagne nog sterk maakte mogelijk premier te worden.
"Het resultaat is uiteraard gigantisch teleurstellend", aldus Swinson. "Ik ben niettemin trots op deze campagne, wij stonden voor openheid, generositeit en hoop. We waren eerlijk over waar we in geloven en wat we probeerden uit te voeren. Dit is een tegenslag voor de liberale waarden. Maar miljoenen mensen in dit land geloven er in. Door ons te verenigen en voor hen te vechten, kunnen we een positieve toekomst scheppen."
De partij zal volgend jaar nieuwe voorzittersverkiezingen organiseren.
Stand van zaken
Na een nacht tellen zijn bijna alle resultaten in de 650 Britse districten geteld. De boodschap van premier Boris Johnson en zijn Conservatieve partij – Get Brexit Done – heeft duidelijk gewerkt: de Tories boeken grote winst en zitten steviger dan ooit in het zadel. De partij komt uit op ongeveer 360 van de 650 zetels, fors meer dan de absolute meerderheid van 326.
De overwinning betekent dat de brexit in het Lagerhuis goedgekeurd kan worden en volgende maand zo goed als zeker een feit zal zijn.
Voor Labour was de verkiezingsnacht een verschrikking: de partij boekt fors verlies en zou rond de 200 zetels uitkomen, een historische nederlaag. Verschillende regio’s waar al tientallen jaren Labour is gestemd, liepen nu over naar de Conservatieven. Partijleider Jeremy Corbyn, die in de campagne nooit echt uit de verf kwam, krijgt forse kritiek en zegt voor de volgende verkiezingen te zullen opstappen.
Verschillende prominente politici zijn hun zetel kwijt: onder hen Jo Swinson, de partijleider van de Liberaal Democraten, die op slechts 13 zetels zouden uitkomen. Ook Nigel Dodds, fractieleider van de Noord-Ierse unionistische DUP, in de vorige regering nog de gedoogpartner van Johnson, is zijn zetel kwijt.
In Schotland is de nationalistische SNP dan weer de grote winnaar: de partij zou ongeveer 50 van de 59 beschikbare zetels halen. Premier Nicola Sturgeon ziet daarin een nieuw mandaat voor een onafhankelijkheidsreferendum in de regio.
Vreugde en verdriet op de Britse voorpagina’s
De Britse kranten zijn erg verdeeld over de voorlopige verkiezingsresultaten. “Nachtmerrie voor kerstmis” jammert de linkse Daily Mirror, terwijl de brexit-gezinde ‘Daily Mail’ dan weer jubelt over de op handen zijnde “denderende overwinning van ‘Boris’.”
Absolute meerderheid is binnen
Momenteel zijn een kleine 600 van de 650 kiesdistricten geteld. De Conservatieven hebben nu al een absolute meerderheid met 327 zetels, maar daar komen er allicht nog flink wat bij. Volgens de BBC zal dit de finale uitslag worden:
- Conservatieven: 362 zetels
- Labour: 199 zetels
- SNP: 52 zetels
- Lib Dems: 13 zetels
Het resultaat is cruciaal voor het verdere verloop van de brexit. Nu kan de premier zijn brexitakkoord met de Europese Unie door het parlement krijgen en de Britten op 31 januari 2020 uit de EU loodsen.
Jeremy Corbyn "zal partij niet leiden bij volgende verkiezingen" maar stapt voorlopig niet op
Jeremy Corbyn zal Labour niet meer leiden in een volgende verkiezingscampagne. Hij stapt voorlopig echter nog niet op als partijleider. Dat zei hij deze nacht in zijn eigen kiesdistrict Islington, een Londense wijk, waar hij de zetel van binnenhaalde. Dat is een klein lichtpuntje in wat zich aftekent als een desastreuze stembusslag voor Labour.
Corbyn bedankte de kiezers van Islington, die hem al voor de tiende opeenvolgende keer naar het Lagerhuis sturen. Maar vooral sneerde hij naar de media, die zich volgens hem "schandalig" gedragen heeft. Ook zei hij dat hij de "partij niet zal leiden bij de volgende verkiezingen". Voorlopig zal hij echter aanblijven "voor reflectie".
Corbyn behaalde 34.602 stemmen, ruim meer dan de Liberale Democraat Nick Wakeling, die met 8.415 strandt op een tweede plaats.
BBC stelt projecties bij: Labour komt nu toch boven 200 zetels uit
De BBC heeft de voorspellingen van de exitpolls lichtjes bijgesteld: volgens projecties behaalt de Conservatieve partij van premier Boris Johnson 357 zetels en Labour van Jeremy Corbyn 201 zetels. Voor alle duidelijkheid: met 326 zetels heeft een partij de absolute meerderheid in het 650 zitjes tellende Lagerhuis.
De Schotse nationalisten behalen volgens de BBC 55 zetels, de LibDems 13.
De nieuwe projecties onder elkaar:
Conservatieven: 357 zetels;
Labour: 201 zetels;
SNP: 55 zetels;
LibDems: 13 zetels.Op dit moment zijn 227 van de 650 districten geteld.
Even recapituleren:
• De exitpolls geven een klinkende overwinning voor Conservatief premier Boris Johnson aan. Dat betekent dat de brexit allicht volgende maand al een nieuwe fase kan ingaan. (Wat betekent verkiezingsoverwinning van Boris Johnson voor de brexit?)
• De polls voorspellen een historisch zware nederlaag voor het Labour van Jeremy Corbyn. (Dagen van Labourleider Jeremy Corbyn geteld?)
• Verder lijkt ook de Schotse SNP op grote winst af te stevenen, wat het scenario van een nieuw onafhankelijkheidsreferendum kracht bijzet. (Polls beloven grote winst voor Schotse onafhankelijkheidspartij SNP)
Nu komen de hele nacht druppelsgewijs verkiezingsuitslagen binnen. Overal in het land wordt volop geteld.
Brexit Party van Nigel Farage haalt wellicht geen zetels
De Brexit Party van Nigel Farage haalt - als we de exitpolls mogen geloven - geen enkele zetel in het Britse Lagerhuis. Helemaal onverwacht is dat niet, want de partij kwam niet op in kieskringen waar de Conservatieven van Boris Johnson al een meerderheid hadden, om de brexit niet in het gedrang te brengen.
"We hebben onze invloed gebruikt om een tweede referendum te vermijden, en dat lijkt gelukt te zijn", reageert Farage. "Er zijn zetels die de Conservatieven zullen winnen, waar ze zelfs niet in de buurt zouden zijn gekomen als wij er duizenden stemmen hadden weggekaapt." Het brexitakkoord van Johnson met de EU gaat voor Farage lang niet ver genoeg, "maar ik verkies het boven een tweede referendum".
Tweede onafhankelijkheidsreferendum in Schotland
Volgens de polls behaalt de Scottish Nationalist Party van Nicola Sturgeon 55 zetels, dat zijn er 20 meer dan bij de verkiezingen in 2017.
Als dat klopt en de SNP daarmee inderdaad de grote meerderheid van de Schotse zetels binnenhaalt, dan zal er een tweede onafhankelijkheidsreferendum in Schotland komen. "Dat zal Johnson dan niet kunnen blokkeren", zegt Angus Robertson, de voormalige leider van de SNP, aan The Guardian.
Weg voor brexit eind januari ligt open
Als de prognose uitkomt, kan Johnson aanblijven als premier en zijn brexit-akkoord dat hij sloot met de EU door het Lagerhuis krijgen. Het is een vurige wens van Johnson om zijn land voor het eind van januari uit de EU te loodsen. De mogelijke grote overwinning laat zien dat veel Britten ook weg willen uit de unie.
De Conservatieven winnen in de exitpoll 51 zetels vergeleken met de verkiezingen in 2017 die door Johnsons voorganger Theresa May werden uitgeschreven. Die dacht met een stembusgang de meerderheid in het Lagerhuis te kunnen uitbreiden. Ze kwam bedrogen uit en werd opgescheept met een minderheidskabinet. Haar brexit-akkoord werd daarna drie keer weggestemd, waarna zij opstapte. Nu lijkt de voltrekking van de brexit op 31 januari 2020 een vaststaand feit.
Wat betekent verkiezingsoverwinning van Boris Johnson voor de brexit?
Corbyns hoofd op het kapblok
Er wordt ook al gesproken over een mogelijk ontslag van oppositieleider Jeremy Corbyn. Als Labour inderdaad op 191 zetels (of daaromtrent) blijft steken, zou dat een bijzonder grote nederlaag betekenen. De grootste sinds 1935 zelfs. In dat geval lijkt Jeremy Corbyn niet te kunnen aanblijven als partijleider. Verschillende van zijn partijgenoten beginnen de messen al te slijpen, melden verschillende Britse media.