Deze 4 opties heeft de koning
Magnette overhandigde een eindrapport van meer dan 60 pagina’s aan koning Filip, met de boodschap dat het nu tijd is voor iemand anders. De koning houdt zijn 'ontslag’ nog in beraad en nodigt de partijvoorzitters één voor één uit op het paleis, voor hij beslist wie hij het veld instuurt.
Agenda morgen
Koning Filip zet morgen zijn consultaties met de partijvoorzitters verder. In de voormiddag mogen de voorzitters van CD&V (9 uur), N-VA (10.15 uur) en Groen (11u30) alvast op bezoek bij het staatshoofd.
Paul Magnette: "Jullie aanmoedigingen waren talrijk"
Een opmerkelijke videoboodschap van Paul Magnette op Twitter. "Jullie aanmoedigingen waren talrijk, zowel uit Vlaanderen, als uit Wallonië en Brussel. Uit de grond van mijn hart: dank!" luidt het.
"We hebben gewerkt aan oplossingen voor alle burgers van ons land. Aan die gemoedstoestand blijf ik trouw: ik zal constructief blijven."
Gwendolyn Rutten heeft paleis verlaten
Het gesprek tussen de Koning en de voorzitter van Open VLD is afgelopen. Gwendolyn Rutten heeft het paleis verlaten.
Meyrem Almaci dankt Paul Magnette
Op Twitter heeft de voorzitter van Groen - Meyrem Almaci - Paul Magnette bedankt voor zijn werk tot op vandaag. "Er ligt een constructieve basis op tafel waarop verder kan gewerkt worden. Nu werk maken van een coalitie van zij die vooruit willen", klinkt het.
Koning ontvangt voorzitter van Open VLD
De Koning spreekt momenteel met Gwendolyn Rutten. Na afloop van het partijbureau stelde Open Vld maandag dat het werk van de informateur niet overboord mag worden gegooid, maar dat het vandaag nog onvoldoende is om er onderhandelingen rond te starten.
Georges-Louis Bouchez (MR) verlaat paleis
De kersverse voorzitter van MR heeft ondertussen het paleis verlaten. Hij wenste amper commentaar te geven. "We moeten altijd optimistisch blijven", liet hij optekenen.
Wat gaat er nu juist gebeuren?
Journaliste Hannelore Simoens van VTM Nieuws legt uit wat er de komende uren en dagen staat te gebeuren.
Koning ontvangt voorzitter van MR
De Koning is begonnen aan zijn consultaties. Momenteel spreekt hij met Georges-Louis Bouchez. De kersverse MR-voorzitter verklaarde zondag al geen enkele piste uit te sluiten, maar enkel paars-groen is voor hem een te krappe basis om vijf jaar lang een regering rond te vormen.
Terugblik: Magnette maand aan zet geweest
PS-voorzitter Paul Magnette werd een dikke maand geleden aangesteld als informateur nadat preformateurs Geert Bourgeois (N-VA) en Rudy Demotte (PS) hun opdracht hadden teruggegeven. Beide preformateurs hadden een "grand canyon" tussen hun beider partijen vastgesteld.
Magnette krijgt eerst twee weken de tijd om behalve paars-geel ook paars-groen af te toetsen. Hij consulteert daarbij in totaal tien partijen en spreekt ook opnieuw met het cdH en DéFI. Hij wil de zaken naar eigen zeggen anders aanpakken dan zijn voorgangers: de informateur organiseert tussentijdse persconferenties, en wil in eerste instantie inhoudelijk werken, om pas in een later stadium te kijken welke partijen zich bij de inhoud kunnen en willen aansluiten.
Toch blijft de grote vraag die van de casting: durven CD&V en/of Open Vld de stap zetten naar een paars-groen avontuur zonder N-VA? De appetijt bij beide partijen blijft klein, ook al komen er langzaamaan eerste barsten in het categorieke ‘non’. Zo pleit Gents Open Vld-burgemeester Mathias De Clercq openlijk voor paars-groen, een standpunt waar hij voorlopig echter nog alleen mee staat.
Twee keer verlengingen
Op 18 november, twee weken na zijn aanstelling, trekt Magnette voor het eerst opnieuw naar de koning. Die verlengt zijn opdracht met slechts één week. De informateur overlegt verder met de tien partijen op basis van zijn inhoudelijke nota, maar op zondag 24 november dropt Vlaams vicepremier Bart Somers (Open Vld) een politiek bommetje in VTM Nieuws. Hij zegt daar dat “zelfs een blinde ziet dat N-VA aanstuurt op de oppositie”. Volgens Somers doet N-VA er zelf alles aan om geen deel uit te maken van een federale regering.
N-VA reageert woest op de beschuldigingen. Volgens De Wever is het Vlaamse front gebroken en speelt Somers perfect in de kaart van Magnette.
Magnettes opdracht wordt op 25 november voor een tweede keer verlengd, dit keer met twee weken.
Richting paars-groen?
Op zondag 1 december lekt uit dat Magnette een dag eerder de paars-groene partijen PS, spa. MR, Open Vld, Ecolo en Groen heeft samengebracht. N-VA en CD&V waren niet uitgenodigd en moeten dat in de media vernemen. “Respectloos”, klinkt het bij CD&V. Ook N-VA reageert boos: “Het is duidelijk dat Magnette zichzelf van informateur tot formateur heeft bevorderd”, zegt N-VA-voorzitter Bart De Wever, die aangeeft nu toch “een initiatief” te willen nemen.
Paars-groen zou in de Kamer slechts een meerderheid van 76 zetels op 150 hebben, bijzonder nipt dus. CD&V is bovendien niet meteen van plan extra stemmen te leveren.
Ondertussen lekken verschillende versies van Magnettes startnota uit, waar weinig blauwe accenten in te vinden zijn. Heel de week lang wordt de druk dan ook bij Open Vld gelegd: terwijl de partijtop met voorzitter Gwendolyn Rutten klaar lijkt voor paars-groen, klinkt er massaal protest bij de liberale burgemeesters en de bredere partijbasis. Ook de Kamerfractie, waar uiteindelijk de stemmen voor een regering geleverd moeten worden, stribbelt tegen.
Vandaag bijna 200 dagen na de verkiezingen, biedt Magnette dan zijn eindverslag aan bij koning Filip. De informateur kon waarschijnlijk niet anders dan vaststellen dat er niet voldoende basis is om een versnelling hoger te schakelen met paars-groen, vooral door het interne verzet bij de liberale partijen. Hij vraagt dan ook om van zijn opdracht ontheven te worden. De koning doet dat nog niet meteen, en start consultaties met de partijvoorzitters.
Magnette stopt ermee, Koning start consultaties partijvoorzitters
"Informateur Magnette heeft aan de Koning een eindverslag uitgebracht en heeft verzocht van zijn opdracht ontheven te worden. De Koning houdt zijn beslissing in beraad en vat consultaties aan", meldt het Paleis.
"Ik blijf aan de kant van de oplossingen staan", zei Magnette na afloop van zijn onderhoud. "Ik blijf beschikbaar iedereen te helpen een oplossing te vinden."
Om 16.30 uur komt de nieuwe MR-voorzitter Georges-Louis Bouchez langs, om 17.15 uur Open Vld-voorzitter Gwendolyn Rutten. Vandaag komen enkel de liberale partijen aan bod, morgen volgen de andere partijen: zowel de groenen, socialisten, CD&V, cdH, N-VA als Défi komen aan bod.
Magnette bij de koning
Informateur Paul Magnette (PS) is aangekomen bij koning Filip, meldt het Paleis. De informateur gaf geen commentaar, maar wenste de wachtende journalisten wel "veel goede moed in de regen".
Wat doet de koning straks?
Verschillende scenario’s doen de ronde over welke stappen koning Filip straks zet.
• Een consultatieronde: de koning ontvangt alle partijvoorzitters en koopt zo tijd. Ook kan hij een aantal nieuwe voorzitters zoals Joachim Coens (CD&V), Conner Rousseau (sp.a) en Georges-Louis Bouchez (MR) voor het eerst consulteren.
• Magnette werkt voort: de koning verlengt de opdracht van informateur Paul Magnette (PS) voor een aantal dagen of weken.
• Een nieuw initiatief: de namen van Patrick Dewael (Open Vld), Koen Geens (CD&V) en zelfs Bart De Wever (N-VA) doen de ronde om het initiatief (informateur, verkenner, bemiddelaar,...) te krijgen van de koning.
• Een formateur: de koning stelt een formateur of een aantal co-formateurs aan om de regeringsvorming aan te vatten. De kans op dit scenario is zeer klein.
Open Vld vindt werk Magnette nog "nog niet voldoende", maar schiet paars-groen niet af
Het partijbestuur van Open Vld is afgelopen. De liberalen hebben volgende mededeling verspreid:
"Het partijbestuur van Open Vld heeft zich samen met de parlementsleden gebogen over de stand van zaken in de federale regeringsvorming. Open Vld kiest steeds voor werkbare oplossingen, samen met onze liberale zusterpartij MR. We stellen het werk van de informateur op prijs. Samen met MR zijn we van mening dat we dat werk niet overboord mogen gooien, maar het is volgens onze liberale inschatting nog niet voldoende. We blijven bereid het gesprek aan te gaan en houden daarbij steeds onze eigen overtuiging voor ogen.”
Zoals bekend is Open Vld diep verdeeld tussen voor- en tegenstanders van paars-groen. De top van de partij, voorzitter Gwendolyn Rutten op kop, zou wel bereid zijn om mee te stappen in het paars-groene verhaal, terwijl er in de Kamerfractie en bij de basis van de partij een grote weerstand tegen bestaat.
In elk geval lijkt de mededeling te betekenen dat paars-groen nog altijd een optie is voor de partij en dat de top verder wil praten, al dan niet met Magnette indien zijn opdracht verlengd zou worden.
Bij aanvang van het partijbureau verklaarde Open Vld-vicepremier ook al "dat een oplossing "stabiel en werkbaar" moet zijn, "en daar is nog werk aan".
De opties van de koning
VTM-journaliste Hannelore Simoens geeft een overzicht van wat de koning allemaal zou kunnen beslissen nadat informateur Paul Magnette vanmiddag is langs geweest. Magnette wordt om 15.30 uur op het Paleis verwacht:
Waarom kijkt iedereen juist naar de Vlaamse liberalen?
"De Vlaamse liberalen zijn levensnoodzakelijk voor een paars-groene regering", zo legt VTM Nieuws-journalist Dirk Van den Bogaert nog eens uit:
Welke opties heeft Magnette?
Straks trekt informateur Magnette naar de koning, allicht zonder concreet resultaat. Maar wat daarna? Wie komt aan zet? Bart De Wever? Koen Geens? Gwendolyn Rutten? Of tovert koning Filip toch nog iets anders uit zijn hoed? Lees hier onze analyse (+)
De Wever: regeringsvorming is "moeilijker dan ooit door geknoei Open Vld-top"
"De toegevende houding van Open Vld" aan informateur Paul Magnette heeft volgens N-VA-partijvoorzitter Bart De Wever "gigantisch veel schade aangericht". "Het gesternte waaronder eender wie nu moet starten, is heel ongunstig, door het feit dat de Open Vld-top heeft aangegeven zo ver te willen opschuiven naar links en heel het programma zelf ritueel te willen verbranden", aldus De Wever bij VTM Nieuws.
"Magnette heeft zeer goed gezien dat hij de Vlamingen uit elkaar kan spelen en in ruil voor een aantal postjes Vlaamse partijen bereid zijn om met te duivel te dansen. En om dat te doen vergeten, zal er behoorlijk wat werk nodig zijn", aldus De Wever bij aanvang van het partijbureau van N-VA. "Deze crisis dreigt door het geknoei aan de top van de Open Vld nog langer te duren."
"Mijnheer Magnette heeft natuurlijk de smaak van de rood-groene pap heel sterk in de mond", voegde hij er nog aan toe tegenover VRT.
"Vorige week zei ik: we zitten op 0. Nu stel ik vast dat we ver onder 0 zitten. Degene die nu moet starten en een beleid op tafel moet leggen dat goed is voor Vlaanderen, die start op -20. Magnette heeft gezien dat hij bijna een meerderheid had voor een zeer links beleid. Die schade is gigantisch."
Of het nog goedkomt, eventueel met hem als informateur, weet De Wever niet. "Maar ik wil de smaak van die rood-groene pap weg en daar zal ik een stevige mondwassing voor proberen te presenteren."
De Croo: "Oplossing moet stabiel en werkbaar zijn"
"De nota van informateur Paul Magnette bindt niemand." Dat heeft Open Vld-vicepremier Alexander De Croo vanochtend verklaard voor aanvang van het uitgebreid bureau van de Vlaamse liberalen. Hij benadrukt dat een oplossing "stabiel en werkbaar" moet zijn, "en daar is nog werk aan".
Bij de Vlaamse liberalen buigt het partijbureau, aangevuld met de mandatarissen, zich deze voormiddag opnieuw over de situatie. Het is al weken uitkijken welke richting Open Vld inslaat: richting paars-groen of paars-geel. Het is bekend dat daarover de meningen intern verdeeld zijn. Verwacht wordt dat het partijbureau ook daarover vandaag geen uitsluitsel zal brengen.
"Als wij een deel van de oplossing zouden zijn, dan moet die iets zijn waar onze accenten voldoende in zitten en het moet ook werkbaar en stabiel zijn. Daar is nog werk aan", aldus De Croo.
De Kamerfractie kwam voor een groot deel gelijktijdig aan. Fractieleider Egbert Lachaert stelde dat het partijbureau de opties zal bekijken die op tafel liggen, "maar er zijn nog geen opties die helemaal rijp zijn", aldus Lachaert. De nota biedt volgens hem nog onvoldoende basis om verder te onderhandelen.
De Gentse burgemeester Mathias De Clercq onderstreepte dat zijn partij N-VA niet mag achterna lopen, terwijl zijn Oostendse collega Bart Tommelein erop hamerde dat "het veel meer is dan een zwart-witverhaal. Men doet alsof Open Vld het allemaal voor het zeggen heeft", luidde het.
Premier Wilmès: "Teksten van Magnette zijn nog te links"
In de opeenvolgende nota's van informateur Paul Magnette (PS), die later vandaag verslag uitbrengt bij koning Filip, zit vooruitgang, maar "niet voldoende". Dat vindt premier en MR-onderhandelaar voor de vorming van een federale regering Sophie Wilmès. De teksten van Magnette zijn "nog te links", zei ze vanochtend op Bel-RTL.
Op de vraag of de MR in de huidige stand van zaken tot de nieuwe federale regering zou toetreden, is het antwoord volgens Wilmès "neen". Een regering die alleen uit de zes paars-groene partijen bestaat zou over 76 van de 150 Kamerzetels beschikken, wat voor de MR onvoldoende is. Dat zei ook partijvoorzitter Georges-Louis Bouchez dit weekend al.
Het is voor Wilmès dan ook duidelijk dat het nog veel te vroeg is om formele formatiegesprekken aan te knopen. De tijd is daarvoor nog niet "rijp", vindt ze.
"CD&V'er aan zet? Niet aan de orde"
CD&V lijkt terughoudend om zelf aan zet te komen in de federale formatie. Kersvers voorzitter Joachim Coens vindt dat de bal in het kamp van de N-VA moet worden gelegd.
"Of er nu een CD&V'er het veld moet worden ingestuurd, is niet aan de orde. De vraag is of die trein van zes (paars-groene, red.) partijen zal vertrekken of niet. Als ze samen een meerderheid hebben, moeten ze zelf weten of ze die voldoende achten", zei Coens in De Ochtend. PS, sp.a, Open Vld, MR, Ecolo en Groen beschikken samen over 76 van de 150 Kamerzetels, amper één zetel op overschot dus.
Coens hamert op de stabiliteit van het land en op het belang van een goede coördinatie tussen de Vlaamse en de federale regering. In die Vlaamse regering is de N-VA veruit de grootste partij. "Na de PS van Magnette is het misschien goed dat de grootste Vlaamse partij aan zet komt", aldus Coens. Ook bij de federale verkiezingen werd de N-VA de grootste partij van Vlaanderen.
TIJDLIJN. Bijna 200 dagen informeren en preformeren
197 dagen na de verkiezingen zijn we vandaag, en nog altijd klinkt het her en der dat het "te vroeg" is voor de ene of de andere piste. Hoe kan dat? Hoe is de regeringsvorming tot nu toe verlopen?
Lees het hier in onze reconstructie.
Partijbestuur
Om 9.30 uur vanmorgen komt het partijbestuur van N-VA bij elkaar. Open Vld zit met alle parlementsleden samen vanaf 10.30 uur.
Het blauwe dilemma
Een kat die miauwt, vangt zelden muizen. Hoe vaak zou Open Vld-voorzitster Gwendolyn Rutten haar ‘slip of the tongue’, dat het premierschap wel iets voor haar zou zijn, intussen al verwenst hebben?
Nieuwe MR-voorzitter: “Met paars-groen redden we het niet”
De zes paars-groene partijen alleen volstaan niet om formatiegesprekken op te starten. Dat maakt de nieuwe voorzitter van de MR, Georges-Louis Bouchez, duidelijk in een interview met ‘De Tijd’. “We gaan het er de komende vijf jaar niet mee redden, want er is geen stabiele meerderheid”, zegt de Waalse liberale voorzitter. Neemt informateur Paul Magnette (PS) het cdH mee, dan zou zo’n coalitie wel aan 81 zetels komen.
Bouchez zegt voorts dat het saneren van de begroting niet gepaard mag gaan met een stijging van de belastingdruk. “Ik wil niet dat de middenklasse de prijs betaalt van de vele voorstellen die in de informateursnota staan, zoals een verhoging van de uitkeringen.”
Quid Open Vld?
Nota's van Magnette die de voorbije weken uitlekten, lijken vooral de Open Vld onder druk te hebben gezet. Onder meer Kamerfractieleider Egbert Lachaert noemde de voorstellen "imbuvable", terwijl kandidaat-voorzitter Francesco Vanderjeugd weet dat de weerstand tegen paars-groen bij veel van zijn partijgenoten "heel diep" zit. Anderen, met voorzitter Gwendolyn Rutten op kop, zouden dan wel weer te vinden zijn voor de piste-Magnette.
Toch, zo verwacht een oudgediende van de Open Vld, zal het op het uitgebreid partijbureau, dat straks om 10.30 uur aanvangt, niet tot een stemming komen tussen de keuze voor paars-groen en voor paars-geel, met de N-VA dus. "Alles hangt van de inhoud van de teksten af. Maar voor de partij is dit alleszins opnieuw dramatisch, het doet aan de periode van het migrantenstemrecht denken", luidt het.
To-dolijstje
Zaterdagavond had Magnette nog een verrassend gesprek met de top van N-VA. Volgens de Vlaams-nationalisten moet bij die ontmoeting evenwel niet veel voorgesteld worden. "Magnette kan het niet maken om maandag aan de koning te moeten zeggen dat hij geen ontmoeting heeft gehad met de grootste partij van Vlaanderen", liet fractieleider Peter De Roover gisteren optekenen. "Mijn indruk is dat hij nog iets af te vinken had op zijn to-dolijstje."
Wat doet de koning?
Wie krijgt na Magnette de hoofdrol? Mag De Wever een rondje draaien, zoals CD&V vraagt? Probeert de koning het via Koen Geens? Of zingt Magnette zijn paars-groene aria nog wat langer uit? De kans dat Gwendolyn Rutten vandaag tot formateur wordt benoemd, is in ieder geval zeer klein.
Lees hier de analyse van onze Wetstraatjournaliste Astrid Roelandt.
Paars-groen of paars-geel?
Vandaag om 15.30 uur brengt informateur Paul Magnette (PS) bij koning Filip opnieuw verslag uit over de gesprekken die hij met de politieke partijen gevoerd heeft over de vorming van een federale regering.
De opdracht van Magnette werd op 25 november voor het laatst verlengd. Intussen kregen de MR met Georges-Louis Bouchez en CD&V met Joachim Coens elk een nieuwe voorzitter. Dat geeft duidelijkheid over wie aan het roer van die partijen zit.
Magnette probeerde als informateur naar eigen zeggen consensus te vinden rond een aantal thema's, om op basis daarvan een coalitie op de been te brengen. Maar het is geen geheim dat Magnette werkt in de richting van paars-groen, waarbij minstens de liberalen van MR en Open Vld, de socialisten van PS en sp.a en de twee groene partijen in de federale regering zouden toetreden. Ook met CD&V, cdH en DéFI werden al gesprekken gevoerd. De zes paars-groene partijen beschikken samen namelijk slechts over 76 zetels op een totaal van 150, wat volgens verschillende betrokkenen een veel te krappe en dus onwerkbare meerderheid is.