Rutten: "Samen met MR naar de inhoud kijken"
Ook Open Vld-voorzitter Gwendolyn Rutten benadrukt dat Magnettes opdracht nog tot 9 december loopt. "Wij blijven daar heel rustig bij. Samen met de MR kijken we naar de inhouden: mensen die werken en gewerkt hebben, vooruit laten gaan en zorgen dat het land vooruit kan. Dat hebben we ook altijd heel duidelijk gezegd: wij gaan het land nooit blokkeren."
"Aan iedereen die vandaag verklaringen aflegt en meent in onze plaats te moeten bepalen wat wij doen, is mijn boodschap heel duidelijk: dat zullen wij zelf wel bepalen."
Rutten spreekt zich niet uit over een voorkeur voor paars-groen of paars-geel.
Open Vld kiest nog niet: "Mandaat Magnette loopt nog een week"
Het partijbestuur van Open Vld zit erop. Egbert Lachaert en Vincent Van Quickenborne verlaten het partijbureau als eersten, zonder commentaar.
Alexander De Croo verklaart dat Open Vld zelf haar keuzes zal maken, op basis van wat inhoudelijk kan. "De keuze is nog niet gemaakt."
In een mededeling zegt de partij dat het mandaat van informateur Magnette nog een week loopt. "Voor ons primeert de liberale inhoud. Daar zal het van afhangen. (...) Dat betekent dat we opkomen voor de mensen die werken en gewerkt hebben en dat we passen voor een blokkering van het land."
"Wij zullen als partij zelf wel bepalen wat we goed vinden en wat niet, en wat onze houding is tegenover een mogelijke regeringsvorming", klinkt het nog in een sneer naar N-VA en CD&V. Die beide partijen herhaalden vanmorgen het onbegrijpelijk te vinden dat Open Vld meestapt in het paars-groene verhaal van informateur Magnette.
Het partijbestuur schaart zich volgens de verklaring ook "unaniem" achter hoofdonderhandelaars Gwendolyn Rutten en Alexander De Croo.
Marcourt: "Nieuwe CD&V-voorzitter zal het makkelijker maken"
Ook PS-onderhandelaar Jean-Claude Marcourt zegt dat CD&V nog altijd welkom is aan tafel: "Paul Magnette en Koen Geens spreken elkaar bijna dagelijks. Maar het is duidelijk dat er keuzes gemaakt moeten worden. CD&V heeft vandaag nog geen nieuwe voorzitter. Als ze die hebben, zal het ongetwijfeld gemakkelijker zijn om bruggen te bouwen."
Een duo Magnette-De Wever in de volgende informatieronde stuit op een lauwe reactie bij Marcourt: "Dat is helemaal geen idee waar we vandaag mee bezig zijn."
PS: "Blijft CD&V gijzelaar van N-VA?"
Kamerfractieleider Ahmed Laaouej (PS) verbaast zich tegenover de RTBF over de kritiek van de CD&V op de ontmoeting van de paars-groene partijen, waarop de christendemocraten niet uitgenodigd waren: "En dat voor een partij die zegt constructief te zijn. De deur voor hen blijft geopend, het is aan hen om te zien of ze zich kunnen vinden in een toekomstproject voor België zonder confederalisme of separatisme."
"De N-VA oefent druk uit op de andere Nederlandstalige partijen en zet ze weg als slechte Vlamingen", zegt Laaouej nog. "We zullen zien of CD&V onder die druk uit geraakt en niet langer de gijzelaar van N-VA zal blijven."
Lachaert: "Nota is imbuvable, vraag is of er nu andere basis is"
Liberaal Kamerfractieleider Egbert Lachaert en Kamerlid Vincent Van Quickenborne kwamen vanochtend gezamenlijk toe aan de Melsensstraat voor het partijbureau. Lachaert herinnerde aan de vergadering die vorige donderdag binnen de fractie plaatsvond. "De conclusie toen was dat de nota die toen op tafel lag 'imbuvable' (ondrinkbaar, red.) was en geen startpunt kon zijn voor onderhandelingen", zei Lachaert. "We gaan nu luisteren of er iets veranderd is en of er een andere startbasis op tafel ligt".
Van Quickenborne en Lachaert waren eerder voorstander van een paars-gele formule. Van Quickenborne legde geen verklaringen af, maar sloot zich aan bij Lachaert. "Hij spreekt namens de Kamerfractie", luidde het.
Analist Noël Slangen over het dilemma van De Wever
“Zijn grootste nachtmerrie is dat zijn partij eerder gesplitst zal zijn dan het land”, schrijft Noël Slangen in zijn gastcolumn over de politieke week.
De Wever: "Magnette wilde alleen op pad"
N-VA-voorzitter Bart De Wever ontkende bij aanvang van het partijbureau dat het wat gemakkelijk is om nu plots na zes maanden te zeggen dat hij een initiatief wil nemen. Volgens De Wever heeft hij nog geen kans gekregen om aan zet te komen.
"Mijnheer Magnette wilde absoluut alleen op pad gaan" aldus De Wever aan VTM Nieuws over de aanstelling van de PS-voorzitter tot informateur. "Paars-groen heeft een meerderheid en ik kan hem ook niet tegenhouden. Het is alleen geen meerderheid in Vlaanderen en een regering die totaal niet bezig is met de Vlaamse belangen."
Of hij dan een initiatief zal vragen aan de koning? "Je kan niets vragen aan de koning. Ik heb alleen gezegd aan zij die zeggen dat wij niet willen onderhandelen, dat dat niet juist is. Ik wil wel een poging doen als mij de vraag wordt gesteld. Ik wil alles op alles zetten om paars-groen te voorkomen."
Open Vld'ers willen "eerst luisteren"
Voor aanvang van het partijbureau van Open Vld werden geen ronkende verklaringen afgelegd richting deze of gene coalitie.
Vicepremier Alexander De Croo wilde niet te veel betekenis hechten aan de paars-groene vergadering van zaterdag. "Geen idee waar men zal uitkomen. Als men ons uitnodigt voor een gesprek, dan gaan we altijd om te luisteren. Wij zijn beleefde mensen", luidde het. En als N-VA of CD&V de liberalen uitnodigen, "dan zullen we ook gaan luisteren".
De Gentse burgemeester Mathias De Clercq benadrukte dat Open Vld haar lijn zelf wel zal bepalen. "Het beleid van deze partij wordt niet bepaald door drama queens van andere partijen", stelde ook Kamerlid Christian Leysen. "Wat telt is inhoud, inhoud, inhoud. Die inhoud wordt bepaald door wat er op tafel ligt, maar vandaag zitten we pas in een informatiefase." Verschillende Kamerleden deden gelijkaardige verklaringen: eerst kijken wat er op tafel ligt, dan pas beslissen.
De Wever: "Vertrouwensbreuk met Open Vld"
Tussen de top van N-VA en Open Vld is, na de vergadering van de paarsgroene partijen afgelopen zaterdag, een vertrouwensbreuk ontstaan. Dat heeft N-VA-voorzitter Bart De Wever vanochtend gezegd bij de start van het partijbureau. "Ik ben stomverbaasd dat de liberalen bereid zijn om in de nota van Magnette mee te stappen. (...) We hebben nu al twee weken niets meer gehoord van de Open Vld-top."
De Wever kan er naar eigen zeggen niet bij dat de Vlaamse liberalen de logica van de Vlaamse regering nu niet zullen doortrekken in de federale regering. "Plotseling word je dan in de rug geschoten en gaan ze achter je rug met anderen onderhandelen. Daar stelt zich wel een probleem."
De afgelopen twee weken heeft De Wever dus niets meer gehoord van Open Vld-voorzitter Gwendolyn Rutten, maar ook De Wever zelf heeft de afgelopen twee weken geen contact gezocht met Rutten. "Maar zij die boodschappen kunnen ontvangen, hebben die ontvangen", aldus De Wever. "Onze houding is bekend."
Het valt De Wever verder ook op dat van zodra Rutten, volgens de kranten, het premierschap beloofd zou zijn, hij niets meer van haar gehoord heeft. "Als ik naar de kalender kijk, dan zijn er enkele zaken die de afgelopen veertien dagen merkwaardig goed samenvallen."
Vlaams minister-president Jan Jambon zei bij zijn aankomst dat er geen sprake is van "een majeur probleem" binnen de Vlaamse regering. "De Vlaamse regering is de Vlaamse, de federale is de federale."
Christian Leysen (Open Vld): "Inhoud, inhoud, inhoud"
Open Vld beraadt zich op dit moment over de vraag of de partij verder mee gaat in de paars-groene piste van informateur Paul Magnette. “Drie dingen zijn van belang", zei Open Vld'er Christian Leysen bij het begin van het liberale partijbureau: "Inhoud, inhoud, inhoud."
Partijbureaus van start
Verschillende partijbureaus zijn ondertussen van start gegaan. Onder andere bij N-VA is de persbelangstelling groot.
Tijdlijn: Na 190 dagen staat paars-groen in de steigers
Informateur Paul Magnette (PS) organiseerde afgelopen weekend een eerste gesprek tussen de paars-groene partijen: socialisten, liberalen en groenen zaten samen zonder CD&V of N-VA. Beide partijen reageren not amused. Is de paars-groene trein na 190 dagen vertrokken? Herlees hier de reconstructie van de regeringsvorming tot nu toe.
Zetelverdeling
Ook al zou een paars-groene regering 400.000 stemmen minder behaald hebben dan de oppositie (zie 09.07 uur), wat uiteindelijk in het parlement telt, is het aantal zetels. Maar ook daar is het bijzonder nipt, met slechts 76 op 150. Eén dissidente stem zou dus volstaan om de regeringsmeerderheid te breken.
Bovendien heeft een paars-groene regering geen meerderheid langs Vlaamse kant. Dat moet wettelijk gezien niet, maar de minderheid is met 30 op 89 zetels toch bijzonder klein. Met 34 procent is dat ongeveer een even kleine minderheid als langs Franstalige kant in de vorige Zweedse coalitie (20 zetels op 63 of 32 procent).
Liberalen bij elkaar om 10.30 uur
Zoals elke maandagvoormiddag zitten de verschillende partijbureaus samen. Vooral bij Open Vld wordt het uitkijken naar de stemming: stappen de liberalen mee in het paars-groene verhaal van informateur Magnette of willen ze paars-geel toch nog een kans geven? De partij zit samen vanaf 10.30 uur.
N-VA en sp.a verzamelen om 10 uur, CD&V ook om 10.30 uur. Groen zit sinds 9 uur samen.
Geens: "Regering heeft bij paars-groen 400.000 stemmen minder dan oppositie"
Een opvallend argument dat CD&V-vicepremier Koen Geens vanmorgen bovenhaalde om aan te tonen dat een paars-groene regering weinig legitimiteit heeft: socialisten, liberalen en groenen hebben in de Kamer weliswaar een nipte meerderheid van 76 zetels op 150, in stemmenaantal hebben ze er 400.000 minder dan de verenigde oppositie.
Dat klopt ook: de zes partijen in een eventuele paars-groene coalitie haalden op 26 mei samen net iets meer dan 3 miljoen stemmen. De oppositie haalde er net geen 3,5 miljoen. Stapt bijvoorbeeld cdH uiteindelijk toch mee in de regering, dan pas hebben de regeringspartijen zowel meer stemmen achter zich als meer zetels. Met de vijf zetels van die partij erbij zit de coalitie dan ook in de Kamer bovendien iets comfortabeler (81 zetels op 150).
Els Ampe: "Geen bijkomende lasten"
Vlaams parlementslid Els Ampe is een van de weinige Open Vld-leden die vanochtend wil communiceren. Zij waarschuwt dat er geen bijkomende belastingen mogen komen, welke coalitie het ook haalt. "Mijn partij is altijd bereid te discussiëren. De zet van Magnette is een openingszet, maar het is aan de liberalen om te zorgen dat er niet wordt gewerkt aan een nota die voor bijkomende belastingen zorgt."
Wat gebeurde er afgelopen weekend?
Gisteren lekte uit dat informateur en PS-voorzitter Paul Magnette zaterdag een ontmoeting heeft belegd tussen de paars-groene partijen PS. sp.a, Open Vld, MR, Groen en Ecolo. Zo'n coalitie zou een nipte meerderheid van 76 zetels op de 150 zetels hebben.
CD&V en N-VA waren niet uitgenodigd voor het gesprek. N-VA-voorzitter Bart De Wever is niet te spreken over de ontmoeting. “Magnette heeft zichzelf bevorderd tot formateur en de paars-groene partijen zijn hem daarin gevolgd”, klonk het. “Compleet respectloos”, reageerde ook CD&V-kandidaat-voorzitter Sammy Mahdi.
Lees hier meer: Geheime ontmoeting Magnette met paars-groene partijen zet kwaad bloed: “Hij heeft zichzelf tot formateur bevorderd”
Parys: "De laatste liberaal mag het licht uitdoen"
Ook N-VA-ondervoorzitter Lorin Parys reageert scherp op het uitlekken van het paars-groene gesprek. "Er is geen communicatie meer met Open Vld. Wij hebben het ook maar moeten vernemen via de nieuwssites. Maar het is duidelijk dat Gwendolyn Rutten haar eigen persoonlijke ambities om premier te worden voorkeur geeft op de belangen van de Vlamingen", zegt hij in De ochtend op Radio 1.
De nota die informateur Magnette heeft opgesteld, werd door een aantal liberalen nochtans afgeschoten, merkt Parys op. "Als Rutten hiermee toch naar de Zestien gaat, mag de laatste liberaal het licht uitdoen in de Melsensstraat (Open Vld-hoofdkwartier, red.). Ik hoop dat de hele Open Vld terug bij haar verstand komt."
Net als CD&V-vicepremier Koen Geens roept Parys op Bart De Wever alsnog een rol te geven.
Voor Parys is het vertrouwen tussen N-VA en Open Vld duidelijk geschaad. "Zelfs een blinde kan zien dat mevrouw Rutten de Zweedse entente die geboren is bij de Vlaamse onderhandelingen, hiermee schaadt. Maar er is wel een regeerakkoord, het is nog niet zo ver."
"Er is stront aan de knikker"
CD&V-vicepremier Koen Geens, die voor zijn partij aan de onderhandelingen deelneemt, tilt vanmorgen op Radio 1 bijzonder zwaar aan de gesprekken van afgelopen weekend waar zijn partij, net als N-VA, niet bij betrokken was.
Geens begrijpt naar eigen zeggen niet “hoe de liberalen zich hier in kunnen vinden”. "De houding van Open Vld is voor mij een enigma (een groot raadsel, red.). Het is een raadsel hoe je je als liberale partij die in de Vlaamse regering zit die toch op budgettaire orthodoxie gesteld is, daarin kunt vinden."
Geens ziet vier punten in de nota van informateur Paul Magnette waar alvast CD&V niet mee akkoord kan gaan:
- Er is geen budgettair kader
- Er zijn geen garanties dat de realisaties van de vorige regering worden behouden
- Er is geen aandacht voor de ethische bekommernissen van CD&V
- En, opvallend, ook het uitzicht op een staatshervorming is voor CD&V nu belangrijk, zodat het op termijn "goedkoper wordt om dit land te runnen"
"Als men ons wil, zonder N-VA erbij, zal men toch uit een ander vaatje moeten tappen. In ons vindt men altijd een partner als het ernstig gaat", aldus Geens. "En als het niet ernstig gaat, zullen wij beter oppositie voeren dan men denkt."
De CD&V-vicepremier gaf ook N-VA-voorzitter Bart De Wever rugdekking. Die verklaarde gisteren dat hij gerust een initiatief wil nemen. "Wat ik niet begrijp is dat men De Wever niet de kans geeft om te bewijzen dat hij niet wil als men denkt dat hij niet wil", aldus Geens. "Voor ons kan paars-groen enkel als de N-VA uitdrukkelijk niet wil. Het probleem van paars-groen is dat ze 400.000 stemmen minder vertegenwoordigt dan de oppositie. Men speelt met vuur."