'Rechtsstaat krachtiger dan ooit'
"Onze rechtsstaat is krachtiger dan ooit. We zullen de rechtsstaat verdedigen met vastberadenheid." Dat zei minister Ferd Grapperhaus van Justitie vrijdag in Arnhem gezegd bij de 75-jarige herdenking van de Slag om Arnhem. Grapperhaus verwees naar de moord op de Amsterdamse advocaat Derk Wiersum, volgens hem een vaandeldrager van de rechtsstaat.
Grapperhaus is de geallieerde strijders uit de Tweede Wereldoorlog dankbaar, zei hij, omdat nadat zij de oorlog hadden gewonnen, mensenrechten zijn vastgelegd. "Wie die rechten schendt, moet er rekening mee houden dat hij zich daarvoor vroeg of laat zal moeten verantwoorden," aldus de bewindsman.
Ook vicevoorzitter Frans Timmermans van de Europese Commissie maakt zich zorgen over de aantasting van normen en waarden, zei hij in Arnhem. "Haatzaaien, vreemdelingenhaat en nationalisme tieren welig op sociale media en vinden hun weg naar het politieke discours. Alweer."
Burgerlijke moed is nodig om op te staan tegen leugens. Timmermans: "We zullen het niet altijd eens zijn, maar we moeten het samen rooien. In Nederland, en in de Europese Unie. Dat vergt wederzijds respect in plaats van vernedering."
Vele duizenden mensen hebben de herdenking in Arnhem vrijdagavond bijgewoond.
'Verdachte moord op Wiersum tussen 20 en 25'
De verdachte van de moord op advocaat Derk Wiersum is vermoedelijk tussen de 20 en 25 jaar oud. Dat meldde de politie vandaag.
Eerder zei de politie dat de vermoedelijke schutter een jonge man van tussen de 16 en 20 jaar oud was, maar op basis van nieuwe getuigenverklaringen heeft de politie de vermoede leeftijd bijgesteld.
De politie roept mensen die meer informatie hebben over de nog altijd voortvluchtige schutter contact op te nemen.
Verzet tegen weren pers bij liquidatieproces
De journalistenvakbond NVJ en het Genootschap van Hoofdredacteuren verzetten zich tegen het weren van de pers bij de zaak tegen de voortvluchtige Ridouan Taghi. De journalisten zijn het principieel oneens met het besluit dat vandaag werd genomen door de rechtbank, pers en publiek te weren bij de zittingen.
"De omstandigheden waarin een advocaat het uitvoeren van zijn werk met zijn leven moet bekopen zijn ongehoord", zegt Freek Staps, hoofdredacteur van het ANP. "Juist daarom is het elementair dat de rechtsgang openbaar blijft voor de pers om het Nederlandse publiek zo betrouwbaar mogelijk te informeren."
NOS-hoofdredacteur en voorzitter van het Genootschap Marcel Gelauff wordt geciteerd op de site van de NOS: "Het gaat om de verdediging van de rechtsstaat. Vrije nieuwsgaring is daarvan een van de fundamenten."
Zittingen niet toegankelijk voor pers en publiek
De aanstaande zittingen in het proces tegen de moordbende van Taghi, op 24 en 26 september, zijn niet toegankelijk voor pers en publiek. Dat maakt de rechtbank in Amsterdam vrijdag bekend.
"De geplande pro formazitting vindt plaats zeer kort nadat afgelopen woensdag een van de advocaten die bij de strafzaak betrokken was op straat werd doodgeschoten. De implicaties van deze gebeurtenis zijn op dit moment nog niet volledig te overzien," meldt de rechtbank in een korte verklaring.
De zitting vindt plaats in het zwaarbeveiligde Justitieel Complex Schiphol. Het gaat om een pro formazitting, er zal dus geen inhoudelijke behandeling van de zaak plaatsvinden.
Voor zover bekend is het nog nooit eerder voorgekomen dat een rechtbank hele zittingen in een proces afschermt voor pers en publiek, om vergelijkbare (veiligheids)redenen.
Is Nederland überhaupt wel opgewassen tegen een crimineel als Taghi? Lees het profiel over deze bloeddorstige vijand hier.
Orde prijst moed potentiële advocaat Nabil B.
De Nederlandse Orde van Advocaten vindt het aanbod van advocaat Peter Schouten om bijstand te verlenen aan kroongetuige Nabil B. ‘een zeer moedig besluit’.
Schouten maakte vrijdag in de media bekend dat hij de rechtbank in Amsterdam heeft gemeld bereid te zijn de verdediging van B. op zich te nemen. B.'s advocaat Derk Wiersum werd woensdag in Amsterdam doodgeschoten.
“Het is goed om te zien dat advocaten nog steeds bereid zijn om de kroongetuige bij te staan,” aldus een woordvoerder van de orde. “De moord op Derk Wiersum heeft een schok door de balie doen gaan. Advocaten moeten in alle vrijheid en veilig hun werk kunnen doen. De advocatuur zal niet buigen voor dit soort geweld. Het initiatief van Peter Schouten is dan ook zeer te waarderen.”
Met vrouw en kinderen besproken
De orde in Amsterdam laat weten bezig te zijn ‘te inventariseren’ hoe en met wie de verdediging van B. georganiseerd kan worden. “De orde bemiddelt erin dat er verdediging komt,” aldus waarnemend deken Simeon Burmeister vrijdag. Op het initiatief van Schouten heeft hij vooralsnog geen commentaar. Volgens Burmeister heeft de rechtbank er begrip voor als het vinden van een advocaat voor B. langer duurt.Schouten heeft zijn initiatief besproken met zijn vrouw en kinderen, zegt hij in BN De Stem. Hij vindt dat hij een daad moet stellen. “Het is niet gratis of pijnloos om in een mooie rechtsstaat te wonen. Het is ervoor zorgen dat gedaan wordt, wat gedaan moet worden.” De strafpleiter hoopt dat veel advocaten eenzelfde aanbod gaan doen.
Op 24 en 26 september houdt de rechtbank inleidende zittingen in het zogeheten Marengo-proces, dat draait om een reeks liquidaties die in opdracht van de voortvluchtige Ridouan Taghi gepleegd zouden zijn. In maart vorig jaar werd, kort nadat justitie bekend had gemaakt dat B. als kroongetuige in het proces fungeert, diens broer doodgeschoten.
Wat kan Nederland leren van het moederland van de maffia?
‘Italiaanse toestanden’, werd geroepen na de moord op advocaat Derk Wiersum. Maar zelfs in misdaadland Italië is de moord op een advocaat van een kroongetuige uniek, zegt officier van justitie Antonio de Bernardo. “Voor zover ik weet heeft een vergelijkbare zaak zich bij ons niet voorgedaan.” Lees het volledige verhaal.
Politiechef Amsterdam onderbreekt vakantie vanwege liquidatie Wiersum
Politiechef Frank Paauw van Amsterdam heeft zijn vakantie onderbroken na de liquidatie van advocaat Derk Wiersum. Hij gaat vrijdag langs bij de rechercheteams die zich bezighouden met de moord op de raadsman van kroongetuige Nabil B. en de eveneens fatale schietpartij in Zuidoost op dezelfde dag, bevestigt zijn woordvoerder een bericht hierover in De Telegraaf.
Paauw besloot meteen terug te komen vanuit de Verenigde Staten toen hij hoorde dat Wiersum was doodgeschoten. Volgens de zegsman werken tientallen rechercheurs momenteel aan de twee zaken. Alle capaciteit is ingezet en er is extra hulp van andere politie-eenheden achter de hand voor het geval zich nieuwe incidenten voordoen.
Nog geen nieuws in onderzoek
Het onderzoek naar de liquidatie van advocaat Derk Wiersum is in volle gang. De schutter is nog altijd voortvluchtig en de politie kan nog geen nieuwe ontwikkelingen melden. Inmiddels zijn camerabeelden veiliggesteld, is met tientallen getuigen gesproken en uitgebreid forensisch onderzoek gedaan in de buurt.
In de straat in de Amsterdamse wijk Buitenveldert waar de advocaat woensdagochtend werd doodgeschoten, staat ook vrijdagmiddag weer een mobiele politiepost, waar bewoners terecht kunnen met vragen. De afgelopen dagen was hier veel aanloop.
De politie zoekt naar een slanke 16- tot 20-jarige man, van ongeveer 1,75 meter. Hij was in het zwart gekleed, met een hoodie. De schutter vluchtte te voet van de Imstenrade, waar Wiersum werd doodgeschoten, naar de Van Boshuizenstraat.
Advocaat voor Nabil B
Advocaat Peter Schouten heeft de rechtbank in Amsterdam laten weten dat hij kroongetuige Nabil B. juridisch wil bijstaan. Lees hier waarom.
Grapperhaus wil hogere beloning voor gouden tips
Ook justitieminister Ferd Grapperhaus vindt dat de gouden tip die tot de aanhouding van topcriminelen leidt, beter beloond moet worden. Hij laat doorschemeren dat hij het eens is met een groot deel van de Tweede Kamer, dat een hoger tipgeld bepleit.
Politiepost ook vrijdag geopend
Bij de mobiele politiepost in de straat waar woensdag advocaat Derk Wiersum werd doodgeschoten, is veel aanloop. Volgens een woordvoerster van de politie wordt de plek, waar bewoners terechtkunnen met vragen en zorgen over de liquidatie, erg gewaardeerd. De post staat er nog tot donderdag 19.30 uur en vrijdag weer tussen 12.00 en 17.00 uur.
Kabinet: apart politieteam tegen drugsbendes
De politie moet een speciale eenheid krijgen die de strijd met de drugscriminaliteit aangaat, vindt ook het kabinet. Voor de nieuwe brigade moet dan wel extra geld op tafel komen, zegt justitieminister Ferd Grapperhaus.
Een gespecialiseerde politie-eenheid zou volgens Grapperhaus ‘echt een enorme hulp zijn’, al ‘moet er nog meer gebeuren’. Zo'n brigade kan specifieke kennis over drugsbendes verzamelen en de samenwerking tussen politie-onderdelen versoepelen. Ook de contacten met buitenlandse tegenvoeters en met bijvoorbeeld Europol kunnen dan worden aangehaald. En de ‘gewone’ politie kan zich weer richten op haar andere taken.
De nieuwe brigade moet deel blijven uitmaken van de politie, vindt Grapperhaus. De komst mag ook niet ten koste gaan van het bestaande politiewerk. De minister vraagt de Kamer daarom om extra geld.
Regeringspartij CDA stelde al voor zo'n eenheid op te richten en kreeg in de Tweede Kamer veel bijval.
Veel aanloop bij politiepost na liquidatie
Bij de mobiele politiepost in de straat waar woensdag advocaat Derk Wiersum werd doodgeschoten, is veel aanloop. Volgens een woordvoerder van de politie wordt de plek, waar bewoners terechtkunnen met vragen en zorgen over de situatie, erg gewaardeerd. “We kijken of we er ook vrijdag nog kunnen staan.”
Volgens de zegsvrouw komen er nog steeds tips binnen. De schutter is nog voortvluchtig. “Het onderzoek naar de moord is nog in volle gang. We vragen ook mensen met camerabeelden of wie mogelijk in de dagen ervoor bijzondere dingen heeft gezien zich bij ons te melden,” zo zegt ze.
Advocaten strijdbaar tegen het 'kwaad'
Ondanks de aanslag op hun collega Derk Wiersum, ‘een aanslag op de rechtsstaat’, blijven advocaten hun werk onverminderd doen, stellen zij donderdag in een gezamenlijk standpunt.
“Samen met het Openbaar Ministerie en de rechtspraak doen wij wat we kunnen om het kwaad tot een minimum te beperken. Anders hebben de – excuses voor de term – klootzakken gewonnen. Dat gaan we niet doen,” zei algemeen deken Johan Rijlaarsdam donderdag tijdens een vergadering van de Orde van Advocaten in Utrecht.
Advocaten moeten volgens hem worden beschermd zodat iedereen ‘optimaal veilig is’, alleen is nog niet duidelijk wat de beste manier is. Het is volgens de deken een ingewikkeld probleem en er zijn nog geen pasklare antwoorden. “Er zijn advocaten die bijvoorbeeld al persoonsbeveiliging krijgen, maar niet altijd is dit makkelijk omdat zij publiekelijk moeten optreden.”
Aan het begin van de bijeenkomst werd Wiersum herdacht. Er waren toespraken en de aanwezige advocaten hielden een minuut stilte.
Aanwezige raadslieden vanuit het hele land reageerden geschokt, verbijsterd en verslagen op de 'afschuwelijke’ dood van hun ‘toegewijde en integere collega’. ‘We zijn er trots op dat je een van ons was,’ heeft iemand in het aanwezige condoleanceregister geschreven.
Rijlaarsdam is geschokt dat uitgerekend deze aimabele en degelijke man, die zich bewust was van de risico's, die vond dat iedereen een advocaat verdient en die durfde te zeggen waarop het staat, dit moest overkomen. “Enkel en alleen omdat hij zijn werk deed.”
Bloemenzee voor het kantoor van Wiersum
Voor het kantoor van Wiersum in Zuid is een ware bloemenzee ontstaan in de loop van de dag.
Mars in Zuidoost tegen geweld in de stad
Donderdagavond zal er een 'Stop the violence'-mars plaatsvinden in Zuidoost. Volgens de organisatie op Facebook omdat ze klaar zijn met 'alle schietincidenten en steekincidenten'. Ze roepen iedereen in Amsterdam op mee te lopen. De route zal beginnen bij de Ganzenhoef richting Florijn en begint om 20.00 uur.
Nederland kan het ongekende geweld van Taghi niet aan
Na de moord op advocaat Derk Wiersum wijst alles op Ridouan Taghi als brein – al is zijn rol niet bewezen. Hij staat te boek als een ongrijpbare, bloeddorstige vijand tegen wie Nederland niet is opgewassen, schrijft misdaadverslaggever Paul Vugts.
Tijdlijn: Ridouan Taghi
Advocaat Wiersum stond Nabil B. bij, de kroongetuige in het proces tegen de voortvluchtige Ridouan Taghi. Lees hier meer over Taghi's criminele pad.
Rouwadvertentie van de Hoge Raad
Bloemen bij kantoor en woning Derk Wiersum
Grapperhaus: kroongetuigen handhaven
Ondanks de moord op een advocaat van een kroongetuige wil justitieminister Ferd Grapperhaus niet af van kroongetuigen. Dat zijn verdachten van een misdaad die met justitie samenwerken. 'We moeten daar als maatschappij mee doorgaan' om de georganiseerde misdaad slagen toe te brengen, aldus Grapperhaus.
Hij gaat op zoek naar meer geld om de criminaliteit te bestrijden. Grapperhaus wees op de steun daarvoor in de Tweede Kamer.
“Als we echt slagen willen maken tegenover de georganiseerde misdaad, dan moeten we daar een extra stap in zetten,” zegt Grapperhaus. “Meer dan we tot nu toe hebben gedaan, ook als het gaat om extra middelen.”
De minister had eerder donderdag overleg met het Openbaar Ministerie over deze 'aanslag op de rechtsstaat' en 'verschrikkelijke tragedie.' Samen met minister Sander Dekker (Rechtsbescherming) sprak hij ook met vertegenwoordigers van rechters en advocaten over betere beveiliging.
Grapperhaus erkent dat er advocaten zullen zijn die misschien wel 'angstgevoelens hebben' na de moord op advocaat Derk Wiersum, die kroongetuige Nabil B. bijstond. Hij begrijpt die gevoelens goed. De minister 'proefde' geen woede van de advocaten. “We gaan samen één kant op. We trekken hier echt samen in op.”
Rutte: 'Moord heeft ons diep geraakt'
Het was doodstil in de plenaire zaal van de Tweede Kamer, vanmorgen. Premier Mark Rutte sprak de Kamer toe voorafgaand aan de Algemene Politieke Beschouwingen.
“Allereerst moet mij van het hart dat er een enorm contrast is tussen het schokkende nieuws van gisterochtend en de prachtige Prinsjesdag die we daarvoor hadden,” zei Rutte. “Een afschuwelijke moord, een aanslag op de rechtsstaat, in de straten van Amsterdam. Je verstand staat erbij stil. De moord op advocaat Derk Wiersum heeft ons allemaal diep geraakt.”
Hij wenste, vanuit het ‘democratisch hart van de rechtsstaat’, de nabestaanden van Derk Wiersum sterkte toe. “Als onze ergste vermoedens worden bevestigd, is er opnieuw een grens overschreden door de georganiseerde misdaad. Daar moeten we ons met alle kracht tegen verzetten.”
“Advocaten, officieren van justitie en rechters: iedereen die betrokken is bij ons rechtsstelsel moet hun werk kunnen doen. Dat is de norm en dat moet de norm blijven. Dat is niet onderhandelbaar.”
In de Tweede Kamer vroeg ChristenUnieleider Gert-Jan Segers of de drugscriminaliteit Amsterdam niet boven het hoofd groeit, en die niet beter landelijk kan worden aangepakt. “Dit is geen Amsterdam only-probleem,” zei Rutte. “Drugscriminaliteit is een probleem in Brabant, in Gelderland. Voor alle mensen die een pilletje nemen in het weekend: blijf je realiseren dat je bijdraagt aan een keten die leidt tot ondermijning. De aanpak daarvan kun je niet alleen aan Amsterdam overlaten. En dat doen we ook niet.”
Vlaggen halfstok op gerechtsgebouwen
De rechtspraak heeft gehoor gegeven aan de oproep van de Nederlandse Orde van Advocaten en donderdag de vlaggen op alle gerechtsgebouwen halfstok gehangen. De orde riep de rechtbanken en advocatenkantoren daartoe woensdag op om zo de geliquideerde advocaat Derk Wiersum te herdenken.
"Deze gebeurtenis is naast een persoonlijk drama ook een ernstige bedreiging van onze rechtsstaat. Het is van groot belang dat advocaten, officieren en rechters hun werk in alle vrijheid en veiligheid kunnen doen," verklaart de Raad voor de Rechtspraak de rouwstand van de vlaggen.
De Hoge Raad publiceerde donderdag in vijf dagbladen een rouwadvertentie voor de vermoorde strafpleiter. 'Als advocaat trad hij op in vele zaken bij de Hoge Raad. Hij streed voor rechtvaardigheid en menselijkheid,' schrijft de hoogste juridische instantie in de advertentie.
Ook op andere plekken in het land hangen collega's van de advocaat en anderen die hem een eer willen bewijzen de vlag halfstok, zo is te zien op Twitter.
Zo word je beveiligd als je in levensgevaar bent
De beveiliging van personen die met hun leven worden bedreigd, is geregeld in het ‘stelsel van bewaken en beveiligen’. Daarin ligt veel vast, maar is ook volop ruimte. Zes vragen over beveiliging.
Overleg ministers na moord
Na de moord op Derk Wiersum beraadt justitieminister Ferd Grapperhaus zich verder over stappen. Hij heeft donderdagochtend overleg met het Openbaar Ministerie.
Samen met minister Sander Dekker (Rechtsbescherming) praat hij ook met de Raad voor de rechtspraak (rechters) en de deken van de Nederlandse orde van advocaten, Johan Rijlaarsdam.