Schotse premier: "Nood aan Schotse onafhankelijkheid"
De Schotse premier Nicola Sturgeon roept premier May op om de no-deal-optie uit te sluiten en vraagt een tweede referendum over het EU-lidmaatschap van het Verenigd Koninkrijk. "We zullen zo'n referendum steunen op voorwaarde dat de optie om in de EU te blijven op het stembiljet staat", deelde ze mee na afloop van de stemming.
"De Britse overheid heeft de noden en de stem van Schotland doorheen het hele brexitproces genegeerd en een handvol parlementsleden van de DUP (de Noord-Ierse Democratic Unionist Party) hebben meer invloed op de toekomst van Schotland dan ons eigen nationale parlement. Dit geeft duidelijker dan ooit aan dat de nood aan een Schotse onafhankelijkheid nooit sterker is geweest. We zullen blijven opkomen voor Schotland en reflecteren de overweldigende stem van onze natie om in de EU te blijven."
Verhofstadt: "Oplossing in Londen"
De Belgische liberaal Guy Verhofstadt, die namens het Europees Parlement de onderhandelingen met Londen opvolgt, wees erop dat de knoop enkel ontward kan worden aan de andere kant van het Kanaal. "Enkel een samenwerking over de partijgrenzen heen, die het land op de eerste plaats zet, kan een einde maken aan deze rotzooi. Als dat gebeurt, dan zullen we volledig samenwerken", aldus de oud-premier.
Europese verkiezingen
De EU is volgens bronnen in Brussel bereid om een verlenging van de brexitdeadline op 29 maart om 23 uur (middernacht 30 maart in Brussel) te overwegen als May daarom zou vragen. Maar de 27 EU-leiders, die volgende week voor een al lang geplande Top bijeenkomen, moeten daar unaniem mee instemmen en willen geen verlenging toestaan zonder zicht op een oplossing.
De woordvoerders van Tusk en Juncker beklemtonen ook dat het functioneren van de Europese instellingen gewaarborgd moet blijven. Daarmee doelen ze allicht op het Europees Parlement. Eind mei vinden er verkiezingen plaats en begin juli wordt de nieuwe legislatuur op gang getrapt. Indien het Verenigd Koninkrijk op dat moment nog steeds tot de Europese Unie behoort, dan moet het volksvertegenwoordigers naar Straatsburg sturen.
Volgens een woordvoerder van May staan er voorlopig echter geen gesprekken gepland tussen de Britse premier en de Europese Unie.
EU: "Voorbereiden op wanordelijke brexit"
De EU "betreurt'' het resultaat van de stemming in het Britse Lagerhuis en is "teleurgesteld dat de Britse regering er niet in is geslaagd een meerderheid te krijgen voor het terugtrekkingsakkoord van november", verklaart de woordvoerder van EU-president Donald Tusk. "De EU van haar zijde heeft er al het mogelijke aan gedaan. Gezien alle extra garanties die we in december, januari en gisteren hebben gegeven is moeilijk te zien wat meer we nog kunnen doen. Als er een oplossing is, kan die alleen in Londen worden gevonden."
Ook Michel Barnier, de hoofdonderhandelaar namens de EU, tweette dat "de impasse alleen in het VK kan worden opgelost". Met nog maar 17 dagen tot de officiële dag van het Britse vertrek uit de EU vreest de Europese Commissie dat de kans op een brexit zonder afspraken met de EU over de scheiding en de toekomst aanzienlijk" is toegenomen. "Onze voorbereidingen voor een wanorderlijke brexit zijn nu belangrijker dan ooit", aldus Barnier.
Wat nu?
Nu de deal is weggestemd, volgt er morgen weer een stemming in het parlement. Dit keer over de vraag of het Verenigd Koninkrijk op 29 maart de EU moet verlaten zonder akkoord. Ofwel een no deal, een chaotische brexit zonder afspraken. Daar is waarschijnlijk geen meerderheid voor in Westminster, de meeste Britse politici vinden dat het absolute horrorscenario. Als ze ook die no deal-optie wegstemmen, dan wordt er donderdag weer gestemd, dit keer over een uitstel van de brexit. Hoelang dat uitstel dan zou moeten duren, is nog niet duidelijk: dat kan een paar maanden zijn, of een paar jaar.
Wat wel belangrijk is: de Britten kunnen dit niet eenzijdig besluiten. Ze moeten een verzoek indienen tot uitstel bij de EU, die dat unaniem moet goedkeuren. En 27 lidstaten op één lijn krijgen, zal niet makkelijk zijn. Uitstel zal dus waarschijnlijk alleen gebeuren onder stevige voorwaarden van de EU. Zij wil niet eeuwig blijven doormodderen.
Veel hangt ook af van de stemverhouding: als de deal maar met een klein verschil wordt weggestemd, dan is de kans reëel dat May weer teruggaat naar de EU voor een allerlaatste poging om nog wat concessies te krijgen. Dan zou nog een derde stemming over de deal kunnen volgen, mogelijk pas op 28 maart, een dag voor de brexitdatum.
Als May weer zwaar verliest, dan is de crisis in het Britse parlement compleet. Dan weet niemand eigenlijk meer hoe het verder moet.
Corbyn: nieuwe verkiezingen
Na May neemt Labour-leider Jeremy Corbyn het woord: hij zal het brexitplan van Labour opnieuw voorstellen en hoopt dat de parlementsleden zich daarin kunnen vinden. Hij oppert ook het idee van nieuwe verkiezingen, "May haar tijd is om", haalt hij aan.
Corbyn wil dat de optie van 'no deal' van tafel wordt geveegd. De premier weet "erg goed" welke schade een brexit zonder overeenkomst kan berokkenen, stelt hij.
SNP-leider Ian Blackford riep dan weer op tot een nieuw referendum.
May betreurt uitslag
May reageert, nog steeds met erg hese stem, meteen op de uitkomst van de stemming in een toespraak in het parlement. Ze betreurt de beslissing van de parlementsleden. Morgen zal er in het Lagerhuis gedebatteerd en gestemd worden worden over de vraag of de parlementariërs zich kunnen vinden in een no-deal-brexit, kondigt ze aan. Als het Huis dat beslist, dan is het aan de overheid om die beslissing ten uitvoer te brengen. Wordt er morgen ook tegen een no-deal-brexit gestemd, dan wordt er aanstaande donderdag gestemd over een eventueel uitstel van artikel 50. "Maar laat me duidelijk zijn: stemmen tegen een uitstap zonder akkoord of voor de uitstel van artikel 50 zal geen oplossing zijn voor onze problemen. De EU zal antwoorden en willen weten of het VK artikel 50 zal intrekken of dat het een referendum wil", aldus May.
Akkoord van May verworpen
Een overweldigende meerderheid van de Britse parlementsleden heeft het door May onderhandelde brexitakkoord verworpen. 391 leden van het Lagerhuis stemden tegen, slechts 242 stemden voor. Het Verenigd Koninkrijk stevent nu af op een no-deal-brexit. Daarover wordt morgen gedebatteerd en gestemd.
De overgrote meerderheid (235) van de ja-stemmen is afkomstig van leden van de Conservatieve partij. Slechts drie Labour-leden zitten eveneens in het 'aye'-kamp. De overige vier leden zijn onafhankelijk.
Opvallend is het aantal Conservatieven (Tories) dat tegen stemde: zij waren met 75. Onder hen ook de grote brexit-voorstander Jacob Rees-Mogg. Ook 238 Labour-leden stemden tegen, net als de 35 leden van SNP.
Stemming begint
De toespraken en argumentatie in het House of Commons zijn afgelopen. De Britse parlementsleden moeten nu hun stem voor (aye) of tegen (nay) het akkoord kenbaar maken door in één van twee gangen te gaan staan. Alle parlementsleden die tegen Mays akkoord stemmen verzamelen zich in de ene gang, wie voor het akkoord is, stelt zich op in de andere gang.
Twitterende parlementariërs kondigen met foto's van een overvolle 'nay-lobby' aan dat May een pijnlijk verlies zal lijden.
"Geen akkoord, geen transitie"
Michel Barnier, die de brexitonderhandelingen voor de EU leidde, volgt het debat in het Lagerhuis op de voet. Hij wijst op de "gevaarlijke illusie" van sommige parlementsleden dat er geen brexitakkoord nodig is om de transitieperiode te laten ingaan. Die transitieperiode zou minstens lopen tot december 2020, maar treedt enkel in werking in geval van een akkoord. "Laat me duidelijk zijn: de enige wettige basis voor een transitie is een terugtrekkingsovereenkomst. Geen terugtrekkingsovereenkomst betekent geen transitie", beklemtoont hij.
"No-deal-brexit is enige veilige uitweg uit EU"
Voormalig minister van Buitenlandse Zaken Boris Johnson, een groot voorstander van de brexit, wil dat het Verenigd Koninkrijk uit de Europese Unie stapt, of er nu een akkoord is of niet. Hij had gehoopt dat de Europese Unie bereid was om in te stemmen met de veranderingen die het VK wilde, maar helaas.
Er zullen moeilijkheden zijn bij gebrek aan een akkoord, zegt hij, maar dat mag hen niet tegenhouden. Het is "de enige veilige uitweg uit de EU".
Meerdere stemrondes
De kans dat Mays brexitakkoord vandaag wordt goedgekeurd is miniem. Als haar voorstel vandaag niet door de stemming geraakt, volgt er morgen een nieuwe stemming. Daarin moeten de parlementsleden zich uitspreken voor een tegen een uitstap uit de EU zonder akkoord, de zogenaamde 'no-deal-brexit'. Als ook dat plan wordt afgeschoten, dan wordt er overmorgen - donderdag 14 maart - gestemd over een eventueel uitstel van de brexit. Stemt de meerderheid tegen, dan volgt er alsnog een brexit zonder deal. Indien de meerderheid voor het uitstel stemt, dan liggen er zeven opties op tafel: een nieuwe stemming over Mays akkoord, geen brexit, een referendum, verkiezingen, nieuwe onderhandelingen over het akkoord, een motie van wantrouwen tegen de premier of een brexit zonder deal.
"Doe je gordel om"
Jyrki Katainen, vicepresident van de Europese Commissie, ziet een harde brexit steeds waarschijnlijker worden. "Afhankelijk van de stemming in het House of Commons, gaan we ofwel verder met een ordelijke terugtrekking of zijn we dichter bij een harde brexit, dichter dan ooit. Dus hou je handen op het stuur, kijk vooruit en doe je gordel om", zei hij tijdens een persbijeenkomst in Straatsburg.
Halfleeg parlement
Opvallend in beelden van het Lagerhuis vandaag is het grote aantal lege stoelen. BBC-journalist Simon McCoy vroeg aan de harde brexiteer Jacob Rees-Mogg waarom zoveel parlementsleden verstek geven "op een van de belangrijkste dagen in onze recente geschiedenis".
"Ik denk dat het is omdat we zoveel dagen hebben gehad die de belangrijkste dag in onze recente geschiedenis genoemd worden", antwoordde Rees-Mogg. Volgens het Conservatieve parlementslid zijn veel leden van het House of Commons nog aan het werk op hun kabinet waar ze zich buigen over het akkoord en adviezen betreffende het akkoord. Bovendien is er ook een zekere mate van ontevredenheid over de theatraliteit die het brexit-debat omgeeft, haalt hij aan.
SNP: "Verrotte deal"
Ook Ian Blackford, leider van de Schotse nationalistische partij SNP, noemt het akkoord "dezelfde slechte deal met minachting voor Schotland". Een no-deal-brexit kan "catastrofaal" zijn, klinkt het, en parlementsleden moeten daarom tegen het akkoord stemmen. "Dit is een verrotte deal die de economie langs het pad van vernietiging zal leiden."
Hij wijst erop dat 62 procent van de Schotten tijdens het referendum in 2016 tegen de brexit heeft gestemd en houdt een vurig pleidooi voor het Verenigd Koninkrijk om alsnog af te zien van de brexit en in de EU te blijven. "EU-lidmaatschap heeft ons in staat gesteld om allemaal samen te werken", aldus Blackford. "In de Europese Unie blijven is het beste voor onze economie."
Stemmen voor een akkoord zonder de gevolgen ervan te kennen, is "slaapwandelend een ramp tegemoet gaan", stelt hij. Blackford roept May op om een nieuw brexitreferendum te organiseren.
"26 pagina's geleuter"
"Dit was een slecht akkoord in december" en in januari, stelt Labour-leider Jeremy Corbyn in zijn toespraak. "Het is nog altijd dezelfde slechte deal." Zijn partij zal vanavond dus ook tegen stemmen, deelt hij mee. "Het document biedt geen duidelijkheid en zekerheid", voegt hij eraan toe. Het is "26 pagina's geleuter".
Volgens Corbyn heeft zijn partij "geloofwaardige" en "zinnige" alternatieven voorgelegd voor de huidige terugtrekkingsovereenkomst. "We willen een brexit die jobs, de economie en onze industrieën beschermt", haalt hij aan. Premier May is te zeer gefocust op de goedkeuring van haar akkoord en heeft onvoldoende geluisterd naar de leden van het parlement, de vakbonden en de bedrijfswereld.
"Het Parlement moet vandaag zijn job doen en 'nee' zeggen tegen de premier", aldus de Labour-leider, die bovendien wil dat het volk finaal zijn mening zal kunnen geven in een bevestigend referendum, indien het akkoord vanavond toch met de hakken over de sloot goedgekeurd zou worden.
Voorlopig 14 'overlopers'
The Guardian telt voorlopig veertien Conservatieve parlementsleden die in januari nog tegen het brexitakkoord van May stemden en nu hebben aangekondigd dat ze voor zullen stemmen.
Toch heeft May nog veel meer parlementsleden nodig, en met een hele reeks harde brexiteers, de Noord-Ierse gedoogpartner DUP en zo goed als de volledige oppositie die tegen de deal zijn, ziet het er niet goed uit voor de premier.
"De tijd is gekomen om achter achter deze deal te gaan staan", sloot May zonet haar toespraak in het Lagerhuis af. Het is nu aan oppositieleider Jeremy Corbyn van Labour voor een antwoord.
May: "Geen tweede referendum"
Premier May zegt in het Lagerhuis dat er sowieso geen tweede referendum komt. "Waar eindigen we dan? Met een derde referendum om te beslissen?" Ze beklemtoont dat het akkoord de enige manier is om de Europese Unie op een georganiseerde manier te verlaten en gevolg te geven aan de wens van de 17 miljoen Britse kiezers die drie jaar geleden in een referendum voor de brexit kozen. "Dit stuurt een boodschap naar de hele wereld dat het Verenigd Koninkrijk een land is dat de democratische beslissingen van zijn burgers honoreert."
Conservatieve partijgenoten beaamden dat een nieuwe verwerping van de deal de brexit dreigt te bemoeilijken, en de weg zou kunnen openen naar nieuwe verkiezingen, of een nieuw referendum. "De premier is misschien wel haar stem verloren, maar bij een tweede referendum kunnen 17 miljoen kiezers hun stem verliezen", verwees James Cartlidge naar de hese stem waarmee een zichtbaar vermoeide premier haar pleidooi hield.
BBC: "Geen uitweg meer voor premier"
DUP verwerpt akkoord
De DUP, de Noord-Ierse Unionistische partij en de gedoogdpartner van May in het Lagerhuis, verwerpt het brexitakkoord. Dat zegt de partij in een mededeling. Volgens de unionisten is er niet genoeg vooruitgang geboekt. De stem van de DUP is belangrijk, omdat veel harde Engelse brexiteers aankondigden naar het standpunt van de partij te zullen kijken vooraleer ze hun eigen standpunt zouden innemen.
Volgens de BBC zal de DUP effectief tegen het akkoord stemmen, en zich niet enkel onthouden.
Daarmee is het zo goed als zeker dat het akkoord verworpen zal worden door het Britse Lagerhuis.
Premier May spreekt het parlement toe
De Britse premier Theresa May spreekt het Lagerhuis nu toe, met een erg schorre stem, "maar jullie zouden Junckers stem eens moeten horen". Ze zegt dat er hard gewerkt is om het akkoord te verbeteren. "De verbeterde deal verdient de steun van alle parlementsleden. Als deze deal vandaag niet wordt goedgekeurd, gaat de brexit mogelijk helemaal niet door."
Nieuwe verkiezingen?
Charles Walker, een van de meest ervaren Conservatieve parlementsleden, roept premier Theresa May op nieuwe verkiezingen te organiseren als ze de stemming vanavond verliest. Walker zegt tegen de BBC dat het "dan niet meer verder kan". "We hebben een parlement nodig dat kan werken."
Er circuleren in Londen zelfs al mogelijk data voor nieuwe verkiezingen: 25 april of 2 mei.
Ondertussen is in het parlement in Londen het eigenlijke debat over het akkoord begonnen.
Tegenstemmen of onthouden?
De ERG-groep (zie hieronder) roept op Mays nieuwe akkoord niet goed te keuren. Dat wil niet per se zeggen dat ze tegen zullen stemmen, mogelijk zullen ze zich vanavond onthouden.
Toch heeft May elke stem nodig die ze kan vinden. Ze heeft samen met gedoogpartner DUP slechts een heel nipte meerderheid bij de 650 zetels van het Lagerhuis. Als de voltallige oppositie van Labour, de Schotse Nationale Partij en anderen tegenstemmen, net als een klein deel van haar eigen partij, sneuvelt het akkoord. Mogelijk zal de nederlaag dan wel minder groot zijn dan in januari. Toen stemden 432 parlementsleden tegen en slechts 202 voor.
Als May met minder dan 50 stemmen zou verliezen, komt er mogelijk zelfs snel een derde stemming in een poging de tegenstemmers in tussentijd toch nog te overtuigen.
Harde brexiteers zeggen 'neen'
De harde brexiteers uit Mays eigen Conservatieve partij, verzameld in de ERG-groep (European Research Group) zeggen dat het juridische advies niet de test doorstaat die de Britse regering zelf heeft voorgesteld. Daarom roepen ze de parlementsleden op het akkoord vanavond niet goed te keuren. "In het licht van onze eigen juridische analyse en die van anderen raden we niet aan de motie van de regering aan te nemen."
Zonder de steun van de invloedrijke groep van ongeveer 80 Conservatieve parlementsleden is het nu zo goed als zeker dat het akkoord vanavond verworpen zal worden. De Noord-Ierse gedoogpartij DUP, van wie May afhankelijk is voor een meerderheid, zou het eveneens niet goedkeuren. De voltallige oppositie zal tegenstemmen.
Cox: "Juridische risico's blijven"
Geoffrey Cox, de belangrijkste juridische adviseur van de Britse regering, heeft zijn standpunt toegelicht bij het begin van het debat in het Lagerhuis over het nieuwe brexit-akkoord.
Volgens Cox is het akkoord versterkt en heeft premier May politieke garanties van de EU gekregen dat beide partijen er alles aan zullen doen de backstop niet tot uitwerking te laten komen. De EU kan het Verenigd Koninkrijk juridisch niet dwingen in de backstop te blijven, aldus Cox, dat zou een teken van wantrouwen zijn. De risico's dat de Britten in de backstop en dus in de douane-unie moeten blijven zitten tegen hun zin, zijn verminderd.
Maar het juridische risico dat het Verenigd Koninkrijk in de backstop moet blijven, blijft onveranderd, moet hij ook toegeven. "Er is geen eenzijdige uitweg uit de backstop. Het is aan dit Huis om een politieke afweging te maken."
May onderweg naar parlement
Premier Theresa May is onderweg naar het Britse parlement. In een vergadering met de Conservatieve parlementsleden riep ze de Tories op zich achter het akkoord te scharen. Volgens sommige bronnen verliep de meeting in een positieve sfeer en krijgt May alvast de steun van de voltallige regering. De premier zou haar partijgenoten gezegd hebben dat de Conservatieve partij uit elkaar kan scheuren als haar akkoord vandaag verworpen wordt.
Andere bronnen binnen de partij, en dan vooral de aanhangers van een harde brexit, zeggen dat May geen bijkomende garanties kon geven en schermen met het juridische advies van Cox. Dat zegt dat het Verenigd Koninkrijk geen wettelijke middelen heeft om eenzijdig uit de backstop te stappen als het dat wil.
Jacob Rees-Mogg, de leider van de invloedrijke ERG-groep van harde brexiteers, verklaarde vanmiddag dat "we nu wel kunnen vragen om uit de backstop te stappen, maar dat is niet hetzelfde als dat effectief doen. Wij zouden moeten aanvaarden dat de enige weg om uit de backstop te stappen via de goedkeuring van Europa verloopt. Er is absoluut niets veranderd tegenover ervoor."
Het grote Brexicon
Van de brexit, de scheiding tussen het Verenigd Koninkrijk en de EU, heeft iedereen inmiddels gehoord. Daarnaast worden er nog tal van (Engelse) termen in het rond gegooid. Ons woordenboek is alweer een beetje dikker geworden, maar weten we eigenlijk ook wat de nieuwe termen precies betekenen?
Labour: "Brexit-strategie ligt in puin"
Volgens Labour betekent het juridische advies dat de brexit-strategie van de regering "in puin ligt". "Dit bevestigt dat er geen fundamentele wijzigingen zijn in het akkoord (tegenover de deal van januari, red.)", aldus de partij in een mededeling.
Britse media zien de komende uren pessimistisch tegemoet voor premier May. "Theresa Mays deal zo goed als zeker op weg naar een nieuwe vernietigende nederlaag", zegt Telegraph-journalist Jack Maidment.
De avondkrant Evening Standard opent zijn editie van deze namiddag met de veelzeggende voorpagina "Verdict Attorney General is zware slag voor May".
Advies is bekend
Het advies van de Britse Attorney General Geoffrey Cox, de juridische adviseur van de Britse regering, is bekend. Volgens hem verminderen de nieuwe garanties die premier May heeft gekregen het politieke risico dat het Verenigd Koninkrijk tegen zijn wil en zonder einddatum in de backstop 'gevangen' zou komen te zitten. De Europese toezeggingen maken het "zeer onwaarschijnlijk" dat beide partijen het niet eens raken over een bevredigend alternatief voor de Ierse backstop.
Maar, zo klinkt het in de allerlaatste paragraaf, "de wettelijke risico's blijven bestaan, aangezien het Verenigd Koninkrijk geen internationaal juridische middelen heeft om uit de backstop te stappen, behalve bij akkoord (met de rest van de EU, red.)".
Die laatste zin betekent dat zonder akkoord van de EU de Britten in de douane-unie blijven als er op het einde van de overgangsperiode volgend jaar geen deal is over een nieuwe handelsrelatie. Dat punt is onverteerbaar voor de harde brexiteers, die zelf willen kunnen beslissen over hun handelsbeleid.
Mogelijk slecht nieuws voor premier May en de kansen op een goedkeuring van het akkoord vanavond dus. "Ziet er niet naar uit dat dit advies veel verandert", aldus de BBC. The Sun-journalist Tom Newton Dunn noemt het advies "verwoestend voor de regering".
Ierse premier: "Backstopregeling blijft van toepassing"
Na zijn eerdere verklaringen zegt de Ierse premier Leo Varadkar dat er aan het principe van de backstop niets veranderd is in het nieuwe akkoord. De afspraken tussen Juncker en May zijn een aanvulling op de al onderhandelde exit-overeenkomst en een politieke verklaring, zei Varadkar. Dat heeft geleid tot "extra duidelijkheid, herverzekering en garanties" om angsten en zorgen over de backstop te bestrijden. En dus geen "wettelijk bindende veranderingen", zoals premier May het voorstelt.
Het is volgens hem duidelijk dat de backstopregeling aan de grens tussen Ierland en Noord-Ierland van toepassing is totdat er overeenstemming is over een betere variant. Het is de bedoeling om de Britten niet gevangen te houden in dit systeem, zei hij.
Cox legt om 13.30 uur verklaring af
Attorney General Geoffrey Cox zal zijn juridische advies over het akkoord om 13.30 onze tijd toelichten in het Britse Lagerhuis.
Momenteel geeft Cox uitleg aan de regering. Om 12.30 spreekt May de parlementsleden van haar partij toe. Om 13.30 uur spreekt Cox dan het hele parlement toe. Daarna begint het debat, vanavond rond 20 uur wordt er gestemd.
Britse economie trekt aan in januari
De Britse economie is in januari met 0,5 procent gegroeid, zo blijkt uit cijfers van het Britse bureau voor statistiek. Dat is de grootste groei in een maand in meer dan twee jaar tijd.
De groei is groter dan de 0,2 procent die analisten hadden verwacht, en volgt op een krimp van de Britse economie met 0,4 procent in december.
Advies is klaar, May spreekt partijgenoten toe
Volgens Britse media is het juridische advies van Attorney General Geoffrey Cox klaar en stelt hij het nu voor aan de regering. Premier May zal de parlementsleden van haar eigen Conservatieve partij om 12.30 uur onze tijd toespreken. De premier hoopt haar partijgenoten die in januari nog tegen de deal stemden, deze keer wel te overtuigen.
Voormalig brexit-minister David Davis, die vorige keer tegen stemde, zegt dat alles van het juridische advies zal afhangen. "Het is essentieel dat hij bevestigt dat we uit de backstop kunnen ontsnappen."
Geen stemknopjes, wel twee gangen
Straks wordt er voor de tweede keer in drie maanden gestemd over de brexit-deal. Op 15 januari werd het akkoord massaal verworpen. Dat gebeurde niet met elektronische stemknopjes, wel via de zogenaamde 'Division'-procedure met het nodige geroep en een gigantische stormloop door de gangen van het parlement. Straks gebeurt dat allicht opnieuw.
Allereerst wordt er mondeling gestemd over een voorstel. De zogenaamde ‘speaker’, de Kamervoorzitter, vraagt alle aanwezigen of ze voor of tegen zijn. Het is dan aan de aanwezigen om luid hun mening te verkondigen: voorstanders roepen ‘aye’, tegenstanders roepen ‘no’.
In sommige gevallen is dat al genoeg om een besluit te trekken. Als de speaker oordeelt dat het verschil tussen de ja- en nee-stemmers voldoende hoorbaar is, dan is de stemming meteen gedaan. Meestal is dat verschil echter niet zo duidelijk.
Het is dan aan de voorzitter om “Division!” te verkondigen (letterlijk: ‘verdeeldheid’). Wat er dan gebeurt, lijkt nog het meest op een gigantische stoelendans. Om exact te tellen hoeveel parlementsleden voor en tegen het voorstel stemmen, moet elk parlementslid door de twee gangen wandelen die aan de ruimte grenzen, de zogenaamde lobby’s. De ene gang is de ‘aye-lobby’, de andere de ‘no-lobby’.
Frappant: wil een parlementslid zich onthouden van de stemming, dan moet die door beide gangen lopen.
Tijdens het gebeuren houden vier ‘tellers’ zorgvuldig bij hoeveel mensen welke gangen bewandelen. Het hele proces duurt exact acht minuten.
Na die acht minuten gaan de deuren van de lobby’s onherroepelijk op slot. Wie niet op tijd terug in de kamer is, wordt buitengesloten. De vier tellers vergelijken kort hun resultaten en kondigen die luidop aan in het parlement. Tot slot herhaalt de Speaker de uitslag nog eens. De stemming is dan voltooid.
Miljoenen flessen champagne voor brexitchaos
Voor het geval de brexit chaotisch verloopt en de stroom champagne naar Engeland in gevaar komt, liggen in Groot-Brittannië al meer dan tien miljoen flessen champagne opgeslagen. De voorraad groeit ondertussen en kan de vijftien miljoen flessen bereiken als zich op 29 maart een no-dealbrexit voltrekt.
Volgens de voorzitter van de Unie van Champagnehuizen (UMC), Jean-Marie Barillère, hebben alle grote 'huizen' voorraden aangelegd, omdat het Verenigd Koninkrijk de grootste buitenlandse klant is. Als we tot eind maart flessen blijven sturen, zijn we wat de Britse afzet betreft in ieder geval gerust tot eind september, zei een chef van een champagnehuis.
Het enige grote champagnehuis dat de voorraad niet snel opvoert is Taittinger. Pierre Emmanuel Taittinger voorziet geen grote problemen en gelooft naar eigen zeggen dat wat er ook gebeurt met de brexit, de Britten toch niet van de champagne kunnen afblijven.
Ierse premier: brexit-uitkomst positief
De Ierse premier Leo Varadkar noemt de uitkomst van de laatste afspraken tussen de Britse premier May en de EU in Straatsburg over de brexit positief. Hij hoopt dat het Britse parlement de deal zal steunen. "Ik hoop en vertrouw erop dat de terugtrekkingsovereenkomst nu zal worden aangenomen door het Lagerhuis", aldus Varadkar.
Wettelijk bindende brexit-verzekeringen die het Verenigd Koninkrijk kreeg van de Europese Unie, ondermijnen de backstopregeling niet bij het vermijden van een harde grens op het eiland Ierland, zei de Ierse premier. "De brexit was een donkere wolk over meerdere maanden, vooral de dreiging van een 'no deal'. Een positieve stemming kan het vertrouwen herstellen", aldus Varadkar.
Wat zijn de volgende stappen?
BBC: Pessimisme overheerst
Volgens de BBC is de Britse regering "pessimistisch over de toon van het advies" van Attorney General Geoffrey Cox.
Uitstel maximaal tot 23 mei
Als de Britten er straks niet uitgeraken en de brexit wordt uitgesteld, kan dat maximaal tot 23 mei. Heeft het Verenigd Koninkrijk de EU dan nog niet verlaten, dan moeten de Britten alsnog meedoen aan de Europese verkiezingen drie dagen later, schrijft Europees Commissievoorzitter Jean-Claude Juncker in een brief aan Europees president Donald Tusk.
Cox reageert (kort)
Het blijft vanmorgen afwachten op het advies van Geoffrey Cox, de Attorney General (een soort van procureur-generaal en belangrijkste juridische adviseur in de Britse regering). Hij moet zeggen wat het akkoord juist inhoudt en betekent. Op basis van zijn oordeel zullen Britse parlementsleden uit Mays partij hun stemgedrag bepalen.
Cox liet voorlopig met slechts één woord van zich horen: "Bollocks", vrij vertaald als "gezever". Cox reageerde daarmee op een gerucht dat hij vannacht een negatief advies wilde afleveren, maar de opdracht had gekregen weg te gaan en een manier te zoeken om een positief advies te geven.
Voorman harde brexiteers wacht af
Jacob Rees-Mogg, de voorzitter van de ERG-fractie (European Research Group) in Mays Conservatieve partij, de groep van ongeveer 80 parlementsleden die voor een harde brexit zijn, zegt dat hij en zijn medestanders nog geen beslissing hebben genomen. In januari was het de ERG die May een overdonderende nederlaag bezorgden bij de eerste versie van het brexitakkoord.
De ERG heeft een groep advocaten aan het werk gezet om het nieuwe akkoord te bestuderen, zei Rees-Mogg op de Britse radio. Die zitten sinds 10 uur onze tijd samen. "Het belangrijkste is dat het Verenigd Koninkrijk uit de backstop kan stappen", aldus Rees-Mogg, maar hij vraagt zich wel af of het nieuwe akkoord daar een groot verschil in kan maken.
Volgens Rees-Mogg moet er eerst duidelijkheid komen over de eenzijdige verklaring van het Verenigd Koninkrijk die bij het akkoord is gevoegd. Daarin zeggen de Britten dat als de backstop toch permanent blijkt te zijn en als de EU niet in "goed vertrouwen" onderhandelt, ze kunnen en mogen proberen er uit te stappen.Vraag is welke juridische waarde die verklaring heeft.
Ook de DUP, de Noord-Ierse Unionistische partij die May de nodige gedoogsteun geeft in het parlement, onderzoekt de nieuwe teksten nog.
Hoeveel stemmen heeft May nodig?
432 parlementsleden stemden in januari tegen het brexit-akkoord, amper 202 voor, wat het de grootste nederlaag voor een Britse premier ooit maakte. Maar liefst 118 Conservatieve parlementsleden stemden tegen hun eigen premier.
Vraag is nu of die rebellen straks wel hun steun aan May zullen verlenen en of May die horde van 230 parlementsleden kan nemen. De BBC verwacht alvast van niet. "Lijkt me op dit moment erg onwaarschijnlijk dat de premier 230 stemmen kan vinden voor een overwinning", tweet journaliste Laura Kuenssberg. "Na zo veel fouten, zo veel wantrouwen en ongelukkige manoeuvres in haar eigen partij. En dan heb je de oppositie nog niet overtuigd... 11 uur om het te veranderen."
Dit was het resultaat van de stemming op 15 januari:
Het brexit-akkoord
Last-minute akkoorden kunnen soms ingewikkelde documenten voortbrengen. Of wat dacht u van de titel van het akkoord dat May gisteren met Commissievoorzitter Juncker sloot?
Dat heet officieel - hou u vast: Communicatie aan de Commissie over de goedkeuring door de Commissie van de resultaten van de discussies met het Verenigd Koninkrijk over de Interpretatieve Verklaringen rond het Akkoord over de terugtrekking van het Verenigd Koninkrijk uit de Europese Unie en Euratom. Alstublieft.
Wat is er nu juist veranderd tegenover januari?
Waar zit hem het grote verschil in het akkoord dat in januari met grote meerderheid werd verworpen? Dat hangt er maar van af hoe je ernaar kijkt. Belangrijk is dat de harde brexiteers af willen van de backstop, het vangnetmechanisme dat het Verenigd Koninkrijk in de Europese douane-unie houdt bij gebrek aan een handelsakkoord na de brexit.
Het echtscheidingsakkoord van januari is niet heronderhandeld of heropend, wel zijn er nieuwe documenten aan toegevoegd. Zo is er een "gezamenlijke interpretatieve verklaring", toegevoegd aan het echtscheidingsakkoord. Daarin staat dat de EU de intentie heeft een alternatief voor de backstop uit te werken zodat die nooit in werking hoeft te treden, of zo kort mogelijk kan blijven.
Ook is er een "eenzijdige verklaring" van het Verenigd Koninkrijk bijgekomen, waarin de Britten zeggen dat als de backstop toch permanent blijkt te zijn en als de EU niet in "goed vertrouwen" onderhandelt, ze kunnen en mogen proberen er uit te stappen.
In de al bestaande politieke verklaring bij het akkoord wordt tot slotte extra benadrukt dat zowel het Verenigd Koninkrijk als de Europese Unie er alles aan zullen doen om de backstop te vermijden.
Lees hier meer: Wat als brexitdeal toch wordt weggestemd? En vier andere vragen
Niet iedereen even enthousiast
Nu al is duidelijk dat niet alle Conservatieve parlementsleden zich achter het akkoord zullen scharen. Adam Afriyia, partijgenote van premier May, zegt op Twitter dat "het er op lijkt dat het VK nog altijd permanent opgesloten zit in de EU, maar kan "argumenteren" dat het kan opstappen. Het addertje? De EU beslist of we kunnen opstappen."
Labour verwerpt akkoord
Oppositiepartij Labour verwerpt het akkoord. Volgens partijvoorzitter Jeremy Corbyn zijn de onderhandelingen mislukt. "Het akkoord bevat niets dat nog maar in de buurt komt van wat Theresa May het parlement beloofd heeft", aldus Corbyn.
Wat staat er op de agenda?
Vanmorgen is het vooral wachten op het advies van de Britse Attorney General Geoffrey Cox. Hij moet een advies afleveren over wat het akkoord juridisch exact betekent voor de backstop. Zijn oordeel lijkt dan ook cruciaal.
Vanmiddag begint in het parlement dan een debat over het akkoord tussen het Verenigd Koninkrijk en de Europese Unie. Vanavond mogen de parlementsleden stemmen, de tweede keer nadat ze het akkoord met overweldigende meerderheid hadden verworpen in januari.
Keuren de parlementsleden deze keer de deal wel goed, dan gaat de brexit zoals gepland door op 29 maart.
Keuren ze de deal opnieuw af, volgt er morgen een nieuwe stemming en mogen de parlementsleden zelf beslissen of ze met of zonder akkoord uit de EU willen stappen. Beslissen de leden van het Lagerhuis dat ze Europa niet zonder akkoord willen verlaten, volgt er donderdag een derde stemming komen over de vraag of ze de brexit dan willen uitstellen tot er meer duidelijkheid is.
Cruciale dag
De Britse premier Theresa May is er gisteren in geslaagd een akkoord te bereiken met Europees Commissievoorzitter Jean-Claude Juncker over de brexit. May kreeg van de Europese Unie bijkomende garanties over de kwestie rond de Noord-Ierse grens.
Volgens May gaat het om "wettelijk bindende garanties". Vraag is nu of de parlementsleden dat ook vinden. Zij moeten straks stemmen over het akkoord.