Stand van zaken
We sluiten de liveblog bij deze af.
• De Kamer vraagt premier Michel in een motie om nog voor 18 december een regeerverklaring af te leggen en een vertrouwensstemming te ondergaan. N-VA gaf de doorslaggevende stem.
Lees ook: Michel II: compromis met N-VA lijkt in de maak
• Premier Michel zal echter geen verklaring afleggen. Hij laat het parlement de keuze: zijn regering of de chaos van nieuwe verkiezingen. "Wie nieuwe verkiezingen wil, moet maar een motie van wantrouwen indienen."
Kamer ‘dwingt’ Michel tot regeerverklaring en vertrouwensstemming, maar die weigert meteen
De motie van sp.a en Groen is aangenomen. N-VA leverde de doorslaggevende stem. De Kamer vraagt de regering dus officieel om een regeerverklaring af te leggen en daarna een vertrouwensstemming te ondergaan. Het parlement kan een regeerverklaring echter niet afdwingen, waardoor het om een symbolische stemming gaat.
Michel is ondanks de druk echter niet van plan om in te gaan op de motie. Omdat de regering slechts een derde van de zetels achter zich heeft, zou het zo'n stemming wellicht niet overleven.
Daarom laat Michel het parlement de keuze maken: of een motie van wantrouwen indienen en nieuwe verkiezingen uitlokken, of kiezen voor "verantwoordelijkheid".
Wat nu?
• Er zijn twee moties ingediend. In de eerste motie, van sp.a en Groen, wordt de regering verplicht een regeerverklaring af te leggen en daarna een vertrouwensstemming te ondergaan. In de tweede motie, van Hendrik Vuye, blokkeert de oppositie alle parlementair werk van de regering.
• N-VA zegt de resolutie van sp.a en Groen te steunen. Als de motie goedgekeurd wordt, vraagt het parlement de regering officieel om een regeerverklaring af te leggen, al is het onduidelijk of het parlement een regering kan verplichten om een regeerverklaring af te leggen.
• Over de beide moties wordt straks gestemd.
• Met maar één derde van de kamerzetels achter zich is de kans groot dat Michel II een vertrouwensstemming niet overleeft.
• Geen enkele oppositiepartij is bereid om Michel II te depanneren. Dat werd nogmaals duidelijk tijdens een bits kamerdebat. Groen-Ecolo wil oranje-blauw in bepaalde dossiers aan een meerderheid helpen, sp.a, PS en N-VA zijn strenger.
CD&V stemt straks tegen motie
CD&V zal tegen de motie van sp.a en Groen stemmen om de premier te dwingen een regeerverklaring af te leggen. N-VA zal voor stemmen.
De motie zal straks wellicht een meerderheid halen van N-VA, sp.a, PS, Ecolo en Groen.
N-VA zal motie steunen om Michel te verplichten vertrouwensstemming te ondergaan
Peter De Roover (N-VA) zegt dat zijn partij de motie zal steunen waarin staat dat Michel deze week nog een regeerverklaring moet afleggen. "We gaan de tekst van de linkse oppositiepartijen steunen. Aangezien dat is wat we hebben gevraagd", klinkt het.
Het is echter onduidelijk of het parlement een regering kan verplichten een verklaring af te leggen. "Het gaat hoogstens om een vraag", zegt De Roover. "De regering is niet verplicht om daarop in te gaan. We zullen volgende week wel zien wat er verder mee gebeurt."
De motie van Hendrik Vuye steunt de N-VA niet, zegt De Roover.
© Stefaan Temmerman — Peter De Roover (N-VA). Vuye: "Stoppen met parlementair werk van regering te behandelen"
"Collega's jullie hebben de mogelijkheid om het parlement in ere te herstellen", zegt parlementslid Hendrik Vuye. Hij roept op om wetsvoorstellen van de regering te blokkeren. "Wat ik voorstel is dat wij principieel stoppen met het behandelen van parlementair werk vanuit de regering."
Beide moties van de oppositie ontvankelijk verklaard
De beide moties van de oppositie zijn ontvankelijk verklaard. Het was N-VA die de doorslaggevende stem gaf. Zo dadelijk volgt een stemming waarin het parlement moet kiezen of de regering verplicht een vertrouwensstemming moet ondergaan of niet.
Dwingt oppositie Michel tot vertrouwensstemming?
Het is onduidelijk of de ingediende moties aangenomen zullen worden. Als N-VA de motie van sp.a en Groen mee goedkeurt, wordt Michel gedwongen om een regeerverklaring af te leggen met daarna een vertrouwensstemming.
© Stefaan Temmerman — Premier Michel wil zijn "politieke verantwoordelijkheid nemen". Einde vergadering
De huidige vergadering wordt geschorst. Er wordt een vergadering van de fractievoorzitters bijeengeroepen.
Twee moties ingediend
Aan het eind van het debat zijn er twee moties ingediend.
Enerzijds van sp.a en Groen, gesteund door hun Franstalige zusterpartijen (PS en Ecolo), met de vraag aan het parlement om de nieuwe regering te vragen om nog deze week een regeringsverklaring af te leggen. Dan moet de regering verplicht die verklaring afleggen en daarna het parlement een vertrouwensstemming laten doen.
Anderzijds een van Vuye&Wouters om het parlementair werk op te schorten totdat de nieuwe regering een regeerverklaring heeft afgelegd.
Calvo: "U moet een vertrouwensstemming vragen"
De linke oppositiepartijen zijn niet tevreden met de woorden van Michel. Kitir (sp.a): "U zegt dat u met alle partijen wil spreken, maar u komt hier de N-VA bedanken. En dat u dan ook nog eens het lef heeft om te wijzen naar de oppositie met de keuze 'Michel of de chaos'. Dit is een probleem binnen uw regering."
Calvo beaamt: "U moet het vertrouwen vragen van het parlement. Wij zijn geen depanneurs van het N-VA-beleid." Hij bekritiseert CD&V en Open Vld: "Ik zou denken dat zij bevrijd zijn van de N-VA. Maar nee, ze willen het regeerakkoord van Michel I uitvoeren. Geen nieuw, ander beleid voeren."
"Laat de N-VA los en breek het regeerakkoord open", besluit Calvo.
De Roover (N-VA) bezorgt de premier van repliek: "Uiteraard geen regeringsverklaring"
© Stefaan Temmerman — Peter De Roover (N-VA). Peter De Roover reageert op Premier Michel. "Dit was uiteraard geen regeringsverklaring. Wat betekent dat we nog altijd in een flou artistique zitten", zegt De Roover.
"Vanuit democratisch oogpunt is het goed dat u daarover zo snel mogelijk duidelijkheid verschaft."
"De gevolgen zijn dat we geen werkende regering hebben, terwijl er zo veel belangrijke dossiers klaarlagen, die de N-VA tot op het laatste trouw steunde", besluit De Roover.Michel: “Wie vervroegde verkiezingen wil, moet motie van wantrouwen indienen”
Premier Charles Michel (MR) probeert de oppositiebanken ervan te overtuigen zijn regering te steunen. De oppositie, die in de meerderheid is, kan de regering namelijk gemakkelijk naar huis stemmen. "De partijen die geen vervroegde verkiezingen willen, pushen me nu om daden te stellen (een vertrouwensstemming, JVH) die tot gevolg kunnen hebben dat er vervroegde verkiezingen komen."
© Stefaan Temmerman © Stefaan Temmerman — 20181212 Brussel Belgium: Plenaire Zitting van 12 December 2018, Charles Michel En die vervroegde verkiezingen zouden volgens Michel onheil brengen. "Vervroegde verkiezingen, enkele maanden voor die van mei 2019, houden het risico in dat er geen regering kan gevormd worden tot dan."
Michel waarschuwt daarom dat de politiek zijn verantwoordelijkheid moet nemen. "We worden geconfronteerd met de brexit. Dat kan zware gevolgen hebben voor de jobs in ons land", haalt Michel aan. "Wil men de komende dagen een situatie creëren waarbij we het belang van ons land niet kunnen behartigen? Wil men dat België een lege stoel laat binnen de VN-veiligheidsraad? Die vraag moet vroeg of laat gesteld worden."
Zo kaatst hij de bal terug: "Wie vervroegde verkiezingen wil, moet maar een motie van wantrouwen indienen"
© Stefaan Temmerman "Moeilijke situatie"
Michel haalt niet uit naar N-VA omdat het de regering verliet. "Feit is dat zaterdag bleek dat er geen eensgezindheid was binnen de regering over de goedkeuring van het VN-migratiepact. Waarop de N-VA besliste om zich terug te trekken uit de regering."
"Ik wil de N-VA bedanken voor de laatste vier jaren", zegt Michel daarover. "En ik zie de economische resultaten van ons beleid, het veiligheidsbilan en de jobsmaatregelen."
© Stefaan Temmerman Vuye: "U bent geen regering met volheid van bevoegdheid"
Volgens Hendrik Vuye (Vuye&Wouters), tevens grondwetspecialist, zit Michel II in lopende zaken en is het dus geen volwaardige regering. "U speelt soloslim binnen de democratie. Want dit is een nieuwe regering. U mag nog duizend keer zeggen dat het niet waar is, het is wel zo. U bent geen regering met volheid van bevoegdheid."
© BELGA — Hendrik Vuye in de Kamer. Wat staat er nu echt in het VN-migratiepact?
Het VN-migratiepact, of pact van Marrakech, betekent het einde van de Zweedse coalitie. N-VA verliet de regering uit onvrede met de inhoud van het pact. Maar waar gaat dat pact nu eigenlijk over? De belangrijkste krachtlijnen op een rijtje.
Filip Dewinter (Vlaams Belang): "Premier hou ermee op"
"Het is genoeg geweest", zegt Filip Dewinter (Vlaams Belang). "De hardnekkigheid waarmee deze regering in leven wordt gehouden, tart de verbeelding en zorgt ervoor dat de publieke opinie zich hier volledig van afkeert."
Voor Dewinter is niet de val van de regering een prioriteit, maar een einde van het Marrakech-pact, klinkt het. "Maar als die val daarvoor nodig is, dan is het maar zo. Ik roep dan ook de N-VA op om onder geen enkel beding deze Marrakech-coalitie te steunen of te gedogen."
© Stefaan Temmerman "Alles blijft zoals het was"
"Deze regering doet verder alsof er niets gebeurd is. Intussen laat dit parlement zich reduceren tot een zeer duur betaalde debatclub. 'We drinken een glas, we pissen een plas en alles blijft zoals het was.'"
"Stem deze fakeregering naar huis en geef aan Michel zijn C4 wegens onbekwaamheid. Laat de kiezer beslissen. Of hebt u schrik van het oordeel van de kiezer?", besloot Dewinter.
Premier Michel moet op zoek gaan naar een meerderheid in de Kamer
© Stefaan Temmerman © Stefaan Temmerman © Stefaan Temmerman Calvo: "Geen haar op mijn hoofd denkt eraan om deze begroting uit te voeren"
Kristof Calvo (Groen) wil steun leveren aan het nieuwe wisselkabinet, op basis van de prioriteiten die vorig weekend werden aangekondigd: koopkracht, veiligheid en klimaat. "Maar dan moet het beleid wel veranderen. Het moet dan gaan over het realiseren van meer koopkracht in plaats van minder."
"Samenwerken graag, maar dan moet er veel veranderen", zegt Calvo nog. "En dan moet er wat ons betreft nog een vierde werf worden geopend: de plek van België in de wereld."
© BELGA — Kristof Calvo (Groen). Toch wil Calvo de regering niet zomaar gedoogsteun geven. "U kan niet aan ons vragen om gewoon dat N-VA-beleid uit te voeren. Zo is er geen haar op mijn hoofd die eraan denkt om deze begroting uit te voeren."
Meryame Kitir (sp.a): "Dient u vraag voor vertrouwensstemming in of niet?"
"Er heerst chaos, maar dat is niet onze verantwoordelijkheid. De zogenaamde herstelregering deed niet wat ze beloofde", opent Kitir onder luid applaus. Voor haar is het "onaanvaardbaar dat dit minderheidskabinet wil verder werken met volheid van bevoegdheden". "Als u nog wil werken binnen het regeerakkoord van Michel I, dan moet u niet rekenen op de steun van sp.a."
Kitir vraagt de premier uitdrukkelijk of hij vandaag nog een vertrouwensstemming vraagt aan het parlement of niet.
Gewezen N-VA-regeringsleden zitten achteraan
De gewezen N-VA-regeringsleden Jan Jambon, Steven Vandeput, Theo Francken en Zuhal Demir zijn opnieuw Kamerlid geworden. Ze zetelen achteraan in het parlement.
© Stefaan Temmerman Dewael (Open Vld): "Minderheidsregering moet regeerakkoord uitvoeren"
"Wij trekken als land niet terug in onze schelp. Gelukkig staan we aan de goede kant van de geschiedenis", blikt Patrick Dewael (Open Vld) nog eens tevreden terug op de goedkeuring van het VN-migratiepact.
© Stefaan Temmerman — Patrick Dewael (Open Vld). Dewael lokt heel wat commotie uit bij de linkse partijen. "Ik pleit voor een minderheidsregering met een heel duidelijkheid kompas", zegt Dewael duidelijk. "En dat kompas is het regeerakkoord en de hervormingen die al in de steigers stonden voortzetten", waarmee Dewael met zoveel woorden zegt dat de regering het beleid van Michel I zou moeten voortzetten. "Iedereen die iets anders bepleit, stort het land gedurende zes maanden in onzekerheid en immobilisme."
Volgens Dewael is er geen alternatief voor deze regering, want de oppositie kan zelf geen meerderheid aanbrengen. "Of gaan de N-VA en PS daarover wekenlang onderhandelen?""Katten te geselen"
Ook de liberaal roept op om voort te werken. "We kunnen eindeloos moties van vertrouwen en wantrouwen indienen? Maar dan is de vraag: moeten we dan het ontslag van deze regering vragen, of moeten we verder proberen besturen? We hebben de komende maanden nog wel wat katten te geselen."
Volgens Dewael zou een motie van wantrouwen namelijk alleen maar het cynisme over de politiek voeden. "We kunnen het spel spelen van de moties van wantrouwen, maar probeer dat maar eens aan de buitenwereld uit te leggen."
Servais Verherstraeten (CD&V) hengelt naar steun N-VA: "Mensen willen dat we problemen aanpakken"
CD&V-Kamerfractieleider Servais Verherstraeten (CD&V) wil de focus leggen op de concrete dossiers die de komende maanden nog moeten verwezenlijkt worden. "We zien de economische groei vertragen, we zien de Brexit, we zien de instabiliteit aan de Europese grenzen. Er zijn de zorgen over het klimaat."
"Over het ontslag van de N-VA-ministers is voldoende gezegd en geschreven", zegt Verherstraeten verder. "Ook over de onuitgegeven situatie van vandaag is al veel gezegd en geschreven."
© BELGA — Servais Verherstraeten (CD&V). Voor hem is het duidelijk, de regering neemt zijn verantwoordelijk. "Democratie is een georganiseerd meningsverschil, maar democratie is ook verantwoordelijkheid nemen en besturen."
De CD&V-fractieleider vist daarom naar de steun van N-VA. "Ik hoop daarom dat de N-VA de dossiers die ze gisteren goedkeurde in de regering, morgen niet zal verwerpen."
"Voor het parlement is dit een unieke kans. Tenzij er partijen zijn die vervroegde verkiezingen willen en mogelijk maanden van politieke onzekerheid. Maar dat ze dit dan duidelijk zeggen."
David Clarinval (MR) laat uitschijnen dat er geen regeerverklaring moet komen
David Clarinval (MR) roept op tot kalmte: "We staan op een kruispunt. We hebben heel moeilijke dagen beleefd en meer dan ooit maken burgers zich zorgen over onder meer hun facturen en het klimaat. Het zou heel onverstandig zijn om hier in het parlement straffe leuzen te lanceren. Dat zou alleen de extremen versterken."
'Onverstandig om hier straffe leuzen te lanceren'
Daarmee laat hij uitschijnen dat er geen regeerverklaring moet komen. "We zitten in een situatie zonder voorgaande. De juridische dienst van de Kamer heeft het over een niet-bindende traditie. Een gewoonte en geen verplichting. We denken dat het vertrouwen verankerd zit in de concrete maatregelen die deze regering al heeft genomen en nog wil nemen. Want kunnen wij, als burgers van ons land, het veroorloven om ons land in een constitutionele crisis te storten."
PS niet van plan Michel II te steunen: "U heeft geen politiek project"
© BELGA — PS-fractieleider Ahmed Laaouej. Ahmed Laaouej (PS) vindt dat premier Charles Michel (MR) deze ellende aan zichzelf heeft te danken. Hij had maar niet moeten samenwerken met de N-VA. "U was langs Franstalige kant al een minderheidsregering, gegijzeld door de N-VA." Het is de PS ook een doorn in het oog dat Michel geen afstand neemt van de Vlaams-nationalisten. "U blijft zelfs nu nog onderhandelen met hen. Er is geen breuk met N-VA." De PS is dan ook niet van plan om Michels nieuw samengestelde regering niet te steunen: "U heeft geen politiek project en daarom zullen wij u niet steunen."
Laaouej vindt bovendien dat de premier de grondwet niet respecteert. "U hebt geen respect voor de instellingen. U bent niet naar de koning geweest, nadat de N-VA uw regering verliet", zegt hij. "Bovendien is de juridische dienst van het parlement duidelijk: u moet het vertrouwen vragen aan het parlement. Maar nee, u blijft het parlement misprijzen."De Roover bijt spits af
Peter De Roover (N-VA) betreedt als eerste de bühne. Hij begint daarbij schertsend met gelukwensen voor premier Michel. "Het lijkt me een zaak van elementaire beleefdheid om u geluk te wensen met uw nieuwe regering. Al komt die er na onbesuisd overspel. U hebt partnerruil gedaan met uw grootste coalitiepartner."
© Stefaan Temmerman — Peter De Roover (N-VA). "Een regering vormen die maar een derde van het parlement vertegenwoordigt, daarmee staat u hier aan de verkeerde kant van de geschiedenis", zegt De Roover. "Tot vorige week had u een regering om vier en half jaar solide beleid te voeren, maar vorige week was de N-VA niet meer gewenst. Onze mening over het VN-migratiepact werd genegeerd. We waren quantité négligeable geworden."
De Roover maakt al snel duidelijk dat zijn partij niet van plan is om de nieuwe regering te steunen. "U heeft dan wel een nieuwe regering, maar uw vicepremier Kris Peeters (CD&V) zei dat dit geen copy-paste is van Michel I. Wat wordt er dan geknipt en geplakt?" De N-VA-fractieleider gaat verder: "Ook grondwetspecialisten spreken over een constitutionele hold-up. Ik heb alvast vastgesteld dat u bijzonder creatief bent omgesprongen met de Grondwet. De juridische dienst zegt het ook: vroeger hebben minderheidsregeringen ook altijd de durf gehad om zich te presenteren aan de Kamer."
'Er is hier geen sprake van een echte regering. Het land wordt geregeerd door een lamme eend'
"Ligt het niet voor de hand dat u zoete broodjes komt bakken met ons? U kan moeilijk verwachten dat de bedrogen echtgenote daags na de onenightstand voor het ontbijt zorgt. Wij willen weten welk project we zullen steunen of bekampen. Presenteer dus uw nieuwe regering. Totdat u dat doet, is er geen sprake van een echte regering, maar wordt het land geregeerd door een lamme eend. Laat de mist opklaren, zodat wij allemaal weten waar we aan toe zijn."
Begin zitting
Jan Jambon (N-VA), voormalig minister van Binnenlandse Zaken, is op de afspraak. Hij neemt echter niet langer plaats op de voorste banken, tussen zijn voormalige collega-ministers, maar dit keer wel op de achterste N-VA-banken. Ook Theo Francken (N-VA), gewezen N-VA-staatssecretaris voor Asiel, loopt de Kamer binnen.
© Stefaan Temmerman De zitting begint overigens met een eerbetoon voor de slachtoffers in Straatsburg, Frankrijk gisterenavond. "Dit herinnert ons aan de barbarij die ook in Zaventem en Brussel plaatsvond bij de aanslagen op 22 maart 2016", zegt premier Michel. Een minuut stilte volgt.
Michel zoekt steun voor zijn regering
Premier Michel moet kerstcadeaus uitdelen aan de oppositie: die partijen hebben hun verlanglijstjes al klaar. Als premier Charles Michel (MR) hun steun wil, dan zal daar een flinke prestatie tegenover moeten staan. Maar de premier kan onmogelijk iedereen tevreden stellen.
© Stefaan Temmerman — Premier Michel. Wat kan Michel II nog forceren op de grote werven koopkracht, migratie en klimaat?
Wat kan Michel II, gesteld dat de regering de rit uitdoet, nog forceren in vijf maanden? Het minderheidskabinet wil een verschil maken op koopkracht, migratie en klimaat. Maar in de praktijk dreigt ze in een veredelde staat van lopende zaken te belanden.
© Sven Franzen Bart Eeckhout: "Was dit nu al die beroering waard?"
"Met een beetje rust in het hoofd had het de regering toch moeten lukken om een galante uitweg te vinden", schrijft hoofdredacteur Bart Eeckhout.
© Eva Beeusaert — Bart Eeckhout.
