Steun
Volgens de eerste berichten zou Theresa May het regeringskabinet hebben kunnen overtuigen van het brexit-voorakkoord, zo melden Britse media.
Bronnen binnen de Europese Unie zeggen dat ook Ierland akkoord gaat met het voorstel.
Vergadering afgelopen
De vergadering van May en haar regeringsleden is afgelopen en haar kabinet gaat nu uit elkaar, zo delen bronnen binnen de regering mee. Het is nu wachten op een officiële mededeling van May.
Dag van de waarheid voor May en haar brexit-plan: wat, waarom en hoe?
Verwacht wordt dat de regering nog de hele avond zal samenzitten. Maar waarover juist? We vatten het hier voor je samen.
Gedoogpartner May: "Gevolgen als premier niet bij standpunt blijft"
De partijvoorzitter van de Noord-Ierse Unionistische partij DUP, Arlene Foster, zegt dat de Britse premier Theresa May zich maar beter "aan haar vroegere standpunten" houdt. Anders zullen er "gevolgen" zijn. De DUP levert in het parlement in Londen gedoogsteun aan de Britse regering, omdat May's Conservatieve partij zelf geen absolute meerderheid heeft.
Foster zegt dat haar partij echter nog geen enkele officiële tekst heeft gezien.
Volgens Foster kunnen de unionisten in elk geval niet akkoord gaan met een deal waarbij het Verenigd Koninkrijk wordt opgesplitst. Ze verwijst daarmee naar de geruchten dat er voor Noord-Ierland specifieke, "diepe" voorwaarden komen, waarbij dat deel van het Verenigd Koninkrijk op een of andere manier toch nog in de Europese douane-unie zou blijven en de rest van het land niet.
Stand van zaken
• De Britse regering zit sinds 15 uur samen om het brexitakkoord dat gisteren is bereikt, te bespreken. Premier Theresa May legt rond 18 uur een verklaring af.
• Er wordt gespeculeerd dat een aantal ministers zullen opstappen. Ook de Noord-Ierse gedoogpartner van May, de Unionisten van de DUP, reageerden al negatief op het plan, net zoals een aantal 'harde' brexiteers.
• Keurt de regering het akkoord goed, dan komt er eind november een Europese top, maar wacht nog de belangrijkste horde: het Britse parlement.
May komt later met verklaring
Een kabinetsmedewerker van Downing Street 10 zegt dat premier Theresa May rond 17 uur lokale tijd (18 uur bij ons) een verklaring zal afleggen.
Wie moet May tevreden houden in het parlement?
Als het brexitakkoord vandaag in de regering wordt goedgekeurd, wacht de komende dagen en weken een nog veel moeilijkere horde: het Britse parlement. De Conservatieve partij van premier May heeft er met 316 zetels op 650 sowieso geen absolute meerderheid en is afhankelijk van de Noord-Ierse DUP.
The Guardian ziet vijf grote groepen in May's coalitie die ze nodig heeft voor steun.
- Conservatieve brexiteers van de harde lijn: 40 tot 80 parlementsleden
- Conservatieve pro-Europa-parlementsleden: een twaalftal
- Gematigde Engelse en Welshe Conservatieven: 200 tot 260 parlementsleden
- Schotse Conservatieven: dertien parlementsleden
- DUP: tien parlementsleden
Twee groepen lijkt May nu al kwijt te zijn, de DUP en de Conservatieve brexiteers van de harde lijn. Ook een aantal pro-Europa-parlementsleden hebben al gezegd sowieso tegen de regering te zullen stemmen. De gematigde Conservatieven lijken May wel te zullen steunen, maar mogelijk zal veel afhangen van de dertien Schotten uit May's partij. Zij losten vanmiddag al een schot voor de boeg dat ze geen deal zouden goedkeuren waarin May toegevingen aan Europa doet over de visserijrechten in de wateren rond Schotland. De EU wil dat Europese vissers ook na de brexit het recht krijgen in Britse wateren te vissen.
Zonder steun van de Schotse parlementsleden uit haar partij wordt het moeilijk voor May. "May kan deze stemmen gewoon niet missen", klinkt het bij BBC-journaliste Laura Kuenssberg. Bovendien zijn de oppositiepartijen niet meteen van plan May uit de nood te helpen, enkele uitzonderingen bij bijvoorbeeld Labour niet te na gesproken.
Wat zijn de volgende stappen?
Torpedeert de regering straks het voorstel niet, dan kan er deze maand nog een Europese top plaatsvinden met het oog op een terugtrekkingsakkoord. Die zou volgens de Ierse premier Leo Varadkar op zondag 25 november plaatsvinden.
Komen Brussel en Londen daar tot een akkoord, dan hebben ze nog tot 29 maart volgend jaar om de tekst door het Europese parlement en het Britse parlement te loodsen. Vooral dat laatste is geen sinecure: May heeft de steun van haar eigen partijgenoten nodig en die van de Noord-Ierse unionisten van DUP, maar die hebben al laten weten geen enkel voorstel te steunen dat Noord-Ierland anders behandelt dan de rest van het Verenigd Koninkrijk.
Waar gaat het om?
Europese en Britse onderhandelaars zijn het gisteren in Brussel eens geraakt over het scheidingsverdrag tussen de Europese Unie en het Verenigd Koninkrijk.
Wat is het verdrag?
De Britten stemden op 23 juni 2016 in een referendum vóór het vertrek uit de EU. Later werd als uitstapdatum 29 maart 2019 gekozen. Dan zal het Verenigd Koninkrijk geen lidstaat van de Europese Unie meer zijn.
In het scheidingsverdrag staan de details over de EU-uitstap opgesomd, maar wordt ook beschreven hoe de toekomstige relaties eruit zullen zien. Het document van 400 tot 600 pagina's bestaat uit drie grote delen: de financiële regelingen over hoe de al eerder afgesproken verplichtingen, de post-brexitregels voor EU-burgers in het VK en Britse burgers in de EU, en de kwestie van de Ierse grens.
Waarom is de Ierse grenskwestie zo moeilijk?
De grens tussen Ierland, een EU-lidstaat, en Noord-Ierland, dat deel uitmaakt van het Verenigd Koninkrijk, wordt na de brexit ook een Europese buitengrens met in principe opnieuw douane-controles. Maar door de gevoelige geschiedenis op het eiland liggen die controles zeer moeilijk. Maar de Britten willen zowel uit de Europese eenheidsmarkt als uit de douane-unie stappen, dus controles zijn onvermijdelijk.
Het Verenigd Koninkrijk en de EU willen op termijn een handelsverdrag sluiten, waarbij die grenskwestie niet meer zal spelen. Maar dat kost tijd. Is er nog altijd geen verdrag na afloop van de overgangsperiode in december 2020, treedt de zogenaamde 'backstop' in werking, genoemd naar het veiligheidshek bij honkbal, dat voorkomt dat fout geslagen of geworpen ballen in het publiek terechtkomen.
Bij die backstop zit het heikelste punt.
De EU stelde voor Noord-Ierland in de eenheidsmarkt en douane-unie te houden. Maar dat zou de facto leiden tot controles en een scheiding tussen Noord-Ierland en de rest van het Verenigd Koninkrijk. Heiligschennis voor de Britten en zeker voor de Noord-Ierse Unionisten, de voorstanders van de Unie met Groot-Brittannië.
De EU verwierp dan weer het Britse voorstel: in de praktijk in de douane-unie met de EU blijven. Dat zou betekenen dat de Britten enkel kunnen profiteren van de rechten en de voordelen van een douane-unie, zonder te moeten voldoen aan de verplichtingen.
Wat is de oplossing?
In het akkoord zou nu zijn afgesproken dat het hele Verenigd Koninkrijk toch in een soort douane-unie blijft maar dat er voor Noord-Ierland "diepere" douane-bepalingen komen en dat het hele Verenigd Koninkrijk zich aan een aantal Europese voorwaarden zal moeten houden, bijvoorbeeld op het vlak van concurrentie, staatssteun, milieu, enzovoort. Bovendien zullen de Britten niet alleen kunnen bepalen wanneer de 'backstop' eindigt.
Wat vindt de Britse regering van de oplossing?
Volgens premier May komt het akkoord volledig tegemoet aan de wens van de bevolking die is gebleken uit het referendum. Maar harde brexiteers, zoals de voormalige minister van Buitenlandse Zaken Boris Johnson, ziet vooral nadelen en zegt dat het VK een vazalstaat van de EU wordt. Het is afwachten of ook huidige ministers dat standpunt delen.
Theresa May's coalitiepartner DUP, de Noord-Ierse Unionisten, heeft bovendien al laten verstaan dat ze niet tevreden zijn dat er toch een onderscheid wordt gemaakt tussen Noord-Ierland en de rest van het Verenigd Koninkrijk.
Britse regering komt samen om 15 uur
Om 15 uur Belgische tijd komt de volledige Britse regering bij elkaar in Downing Street 10, de ambtswoning van premier Theresa May. Dan zal duidelijk worden of het volledige kabinet achter het bereikte akkoord kan scharen. Mogelijk nemen een aantal ministers, die voor een hardere brexit zijn, ontslag.