We danken Koen Vidal voor zijn antwoorden en we danken u voor alle binnengekomen vragen. We hebben ze helaas niet allemaal kunnen beantwoorden. Vergeet u hieronder niet in te schrijven op onze avondnieuwsbrief. Daarin geven we nog meer inzicht in de Amerikaanse verkiezingen en beantwoorden we nog meer vragen:
Een laatste vraag van Rafaël: “Wat houdt de overwinning van de Democraten in het Huis van Afgevaardigden in voor internationale verdragen (bijvoorbeeld rond klimaat of kernwapens) en de plannen van Trump om zich uit verschillende terug te trekken? Is er nu terug hoop voor de internationale en Europese gemeenschap?”
Koen Vidal: “Tenzij Trump bereid is om deze elementen in een grotere politieke deal met de Democraten te brengen, is de kans klein dat de presidentiële beslissingen inzake Klimaatakkoord en Iran worden teruggedraaid. Het zou ook neerkomen op gezichtsverlies voor de president. Wat wél zal gebeuren is dat het Huis van Afgevaardigden veel meer controle zal uitoefenen op het presidentiële beleid. De zogenaamde 'checks and balances' treden nu echt in werking. In die zin zal de nieuwe situatie een temperend effect hebben op Trump en dat is ook goed nieuws voor Europa.”
“Speelt de overwinning van de Democraten in het Huis van Afgevaardigden niet in het voordeel van Trump? Bij elke blokkade door de Democraten kan hij de schuld van politieke stilstand in hun schoenen schuiven”, bedenkt Wilfried zich.
Koen Vidal: “Dat is best mogelijk. Washington DC wordt de komende twee jaar het toneel van een politiek steekspel en de inzet is het volgende presidentschap. Veel hangt af van tactiek en strategie: als de Democraten alle presidentiële initiatieven roekeloos gaan blokkeren, ontstaat inderdaad het beeld dat zij het land tot stilstand brachten. Maar te verwachten valt dat zij het spel subtieler zullen proberen te spelen. Ook Trump moet opletten dat hij niet verantwoordelijk wordt gesteld voor een politieke stilstand in Washington DC.”
© AFP Wim kijkt vooruit: “Wat zijn, vermoedelijk, de eerste stappen die de Democraten gaan ondernemen nu ze een meerderheid hebben in het Huis?”
Koen Vidal: “De eerste stap is al gezet door toekomstig Huis-voorzitter Nancy Pelosi. Het was een tactische zet: zij riep op tot verzoening en nodigt president Trump uit om samen met de toekomstige Democratische meerderheid in het Huis gemeenschappelijke initiatieven te nemen zodat de politieke besluitvorming niet tot stilstand komt. Maar de kans is klein dat die verzoening er komt: daarvoor is de polarisering te ver doorgeschoten.”
‘Het is wachten op het eerste incident, de eerste steekvlam die ervoor zal zorgen dat de Democraten in het Huis en president Trump in confrontatie gaan met elkaar’
“Het is wachten op het eerste incident, de eerste steekvlam die ervoor zal zorgen dat de Democraten in het Huis en president Trump in confrontatie gaan met elkaar. De belangrijkste doelstelling van de Democraten is om Trump binnen twee jaar te verslaan en uit het Witte Huis te krijgen.”
“Hoe komt het dat, gezien de recente controversiële benoemingen van rechters, de Republikeinen nog steeds de meerderheid hebben in de Senaat?”, vraagt Ben zich af.
Koen Vidal: “De verkiezing van de Senaat geeft een vertekend beeld omdat slechts een derde van de zetels in het geding waren. Bovendien behoorden veel van die zetels toe aan Democratische senatoren die een moeilijke strijd moesten voeren in staten met sterke Republikeinse tegenstanders. En de omstreden benoeming van opperrechter Brett Kavanaugh was bovendien een echte splijtzwam: veel Republikeinse kiezers vonden dat de man onterecht werd aangevallen waardoor die benoeming voor hen een reden werd om Republikeins te stemmen.”
Geert lijkt een beetje verbaasd naar de tweets van Trump te kijken. “Waarom tweet hij ‘Tremendous success tonight. Thank you to all!’?”
Koen Vidal: "Het is klassiek dat verliezers hun nederlaag proberen te relativeren en het is niet verwonderlijk dat een leider als Trump die kunst op een hoger niveau tilt. Maar de cijfers zijn wat ze zijn: de Republikeinse meerderheid in het Huis gaat verloren, de Republikeinen verliezen ook behoorlijk wat gouverneurs. Als je bovendien de resultaten analyseert met het oog op de volgende presidentsverkiezingen is de conclusie duidelijk: Trump zit met een probleem dat hij op een of andere manier zal moeten oplossen wil hij opnieuw verkozen geraken."
Kevin heeft een vraag over het onderzoek naar Russische inmenging van de laatste presidentsverkiezingen. “Kan het Huis [speciaal aanklager in het Rusland-onderzoek] Robert Mueller beschermen of hebben ze hier ook de Senaat voor nodig?”
Koen Vidal: “Trump zou kunnen proberen om in de huidige overgangsfase met een Republikeinse meerderheid in het Huis een aanval op Mueller te lanceren. Maar dat zou neerkomen op een totale oorlogsverklaring aan de Democraten. Moeilijk om hier voorspellingen te doen, maar de meeste waarnemers verwachten dat Trump niet voor een totale oorlog zal kiezen en voor bepaalde thema's toch tot een modus vivendi zal trachten te komen. Een ultieme aanval op Mueller komt neer op een politieke bom.”
“Tegelijk is er de vraag wat Trump nog kan winnen door Mueller te neutraliseren: eens de Democratische meerderheid in januari 2019 is geïnstalleerd kunnen de Democraten zelf onderzoeksinitiatieven nemen die kunnen voortbouwen op het Mueller-onderzoek.”
Johan vraagt zich af wat deze resultaten zeggen over de populariteit van de Amerikaanse president. “Is die nu gedaald, gestegen of gelijk gebleven?”
Koen Vidal: “De tevredenheidsindex van de president staat al een tijd op een dieptepunt: 40 procent. Bovendien komt dit midterm-resultaat toch als een opdoffer. De vraag is nu wat Trump de komende twee jaar zal doen om opnieuw verkozen te raken. Weinig waarnemers geloven dat hij zich verzoenend zal opstellen om samen met de Democratische meerderheid een aantal wetten door het Congres te krijgen. Maar deze president teert ook wel op polarisering en in die zin heeft hij met de Democraten in het Huis een gedroomde vijand om elke dag het nieuws te halen met een 'goed gevecht'.”
“Zeker is dat hij Nancy Pelosi, de toekomstige voorzitter van het Huis, als een staatsgevaarlijke duivel zal afschilderen. Veel Republikeinse kiezers hebben een groot probleem met Pelosi die wordt afgeschilderd als een veel te linkse en wereldvreemde politica uit New York.”
© AFP Jan vraagt zich af: “Hoe kan het verschil tussen de Senaat en het Huis van Afgevaardigden verklaard worden? Stemmen mensen voor de ene verkiezingen op een andere partij dan voor de andere verkiezingen?”
Koen Vidal: “Die verklaring is deels mathematisch. Bij deze midtermverkiezingen moest het volledige Huis van Afgevaardigden vervangen worden, maar slechts een derde van de zetels in de Senaat. Bovendien behoorde veel van die 'vrijkomende' Senaatszetels toe aan Democratisch senatoren die hun zetel moesten verdedigen in staten waar Trump twee jaar geleden een goed resultaat boekte. Mocht ook de volledige Senaat herverkozen zijn geweest, dan had het resultaat wellicht meer Democratisch gekleurd.”
“Zijn deze uitslagen een teken dat Trump zijn grip op de Amerikaanse bevolking verliest?” - Matthias
Koen Vidal: "Dit is een slecht resultaat voor Trump, dat is zeker. Maar zoals verwacht kon hij de schade beperken: de Republikeinse meerderheid in de Senaat blijft behouden waardoor een echt rampenscenario voor Trump uitbleef. Zeker is dat de Democraten de wind in de zeilen hebben. Onder het motto 'we moeten de verrotting van het land tegenhouden' konden ze veel kiezers mobiliseren."
‘Dit is een slecht resultaat voor Trump, dat is zeker. Maar hij kon de schade beperken’
"Ook belangrijk: veel vrouwelijke kiezers hebben genoeg van de vrouwonvriendelijke stijl van Trump en kozen daarom voor de Democraten. Ze kozen bovendien vaak voor vrouwelijke Democratische kandidaten waardoor je in het Huis van Afgevaardigden een vrouwelijke golf krijgt. Er raakten ook behoorlijk wat jonge Democratische kandidaten verkozen. Een vervrouwelijk, een verjonging: dat geeft de Democraten toch wel extra energie, zeker met het ook op de volgende presidentsverkiezingen."
We beginnen eraan. Een eerste vraag van Frank: “De hamvraag: is Trump nu winnaar of verliezer, doet dit iets met zijn macht?”
Koen Vidal: "Ook Trump belandt in een nieuwe politieke wereld. Met hun herwonnen meerderheid in het Huis van Afgevaardigden kunnen de Democraten niet enkel belangrijke beleidsinitiatieven van de president blokkeren of bemoeilijken, ze kunnen ook allerlei onderzoeken tegen de president lanceren: het onderzoek naar Russische inmenging in de presidentsverkiezingen van 2016, de aanwijzingen dat Trump zwijggeld betaalde om buitenechtelijke relaties stil te houden, de fiscale informatie over zijn persoonlijke vermogen die Trump tot vandaag geheim houdt enz."
Welkom bij onze DM-chatsessie
De resultaten zijn eigenlijk nog steeds aan het binnenstromen, maar het grote plaatje is inmiddels duidelijk: na de midterms behouden de Republikeinen hun meerderheid in de Senaat, terwijl het Huis van Afgevaardigden naar de Democraten gaat.
Bij ons beantwoordt journalist Koen Vidal uw vragen over de tussentijdse verkiezingen in de VS. Zelf een vraag? Stel ze hieronder.
